Er moet één speciaal statuut voor vluchtelingen komen, zo stelt N-VA-Kamerlid Zuhal Demir, zodat België niet langer aantrekkelijker zal zijn dan andere landen. “Vandaag komen ze allemaal naar landen in West-Europa omdat wij het beste sociale systeem hebben. Dat à la carte kiezen, dat kan niet.”
Het idee van Zuhal Demir klinkt goed, maar lost het probleem niet op. Het creëert zelfs bijkomende problemen.
Eerst en vooral: het is eigenlijk geen idee van Zuhal Demir, maar van de Europese Commissie. De EU heeft sinds het verdrag van Lissabon in voege is getreden, de bevoegdheid over asiel en immigratie naar zich toegetrokken, ten koste van de lidstaten. En nu wil ze het asiel- en immigratiebeleid zoveel mogelijk uniformiseren. Het voorstel van Demir past helemaal in dat plaatje. Alleen: het is volledig door de feiten achterhaald.
Schengen op apegapen
Het hele Schengen-concept ligt op apegapen. De afspraak was dat de controles aan de binnengrenzen van de Schengenruimte zouden verdwijnen, maar dat de buitengrenzen wel nog zouden bewaakt worden. Aan die voorwaarde is niet voldaan: sommige buitengrenzen zijn zo lek als een zeef. Dat betekent dat de lidstaten die hun binnengrenzen opnieuw beschermen, daartoe het volste recht hebben.
Ook het verdrag van Dublin is de facto niet meer van toepassing. Dit essentieel onderdeel van het hele concept bepaalde dat het land waar een asielzoeker de EU is binnengekomen, verantwoordelijk is (of kan gesteld worden) voor de hele opvolging van het dossier van die persoon. Welnu, een asielzoeker terugsturen naar Griekeland (het belangrijkste EU-toegangsland) mag niet van het Europees hof van justitie.
Dan is er het spreidingsplan van de Europese Commissie. Van de 160.000 eerste asielzoekers die daarvoor in aanmerking kwamen, zijn er vandaag ongeveer 500 effectief geplaatst ondanks alle toezeggingen ter zake. Dat is 0,3%. Het plan van Juncker is uitgedraaid op een weergaloze flop. Steeds meer lidstaten willen om begrijpelijke redenen niet meer mee in dat verhaal.
Europese Commissie: '#referendum past niet bij EU-aanpak' – m.a.w. #democratie past niet bij #EU-aanpak. https://t.co/9RbxWjIVRI
— Tom Van Grieken (@tomvangrieken) February 25, 2016
Falend EU-beleid uitbreiden
Wat Zuhal Demir nu echter wil, is een falend EU-beleid uitbreiden met nog meer EU-beleid dat tot falen gedoemd is. Eerst moet er volgens haar een gemeenschappelijk statuut voor asielzoekers komen, waarna de Europese Commissie dat allemaal uiteraard moet gaan controleren, zodat ze nog meer invloed verschaft over maatregelen die beter door de lidstaten kunnen genomen worden. De soevereiniteit van die lidstaten wordt dus verder afgebouwd.
Bovendien is het invoeren van zo’n gemeenschappelijk statuut totaal niet realistisch. Hoe zouden landen als Roemenië en Bulgarije hetzelfde kunnen bieden – als zij daartoe door de EU zouden verplicht worden – als pakweg Duitsland of Nederland? Of wil Zuhal Demir de EU-geldstromen van noord naar zuid en van west naar oost nog vergroten om dat eenheidsstatuut voor asielzoekers mogelijk te maken? Het zijn pertinente vragen, want veel zogenaamde vluchtelingen beschikken over Test-Aankoop-achtige tabellen met de voor- en nadelen van elk EU-land. Deze mensen hebben het nodige rekenwerk gedaan, en die maak je heus niets wijs. Als puntje bij paaltje komt, blijft de toestroom dus voornamelijk beperkt tot dezelfde zes, zeven landen waaronder België.
In plaats van nog meer macht en beslissingsbevoegdheid af te staan aan de falende Europese Unie, zoals Zuhal Demir wil, bestaan er andere, efficiëntere maatregelen. Maatregelen die we bovendien zelf kunnen nemen, zonder te moeten onderhandelen met de andere lidstaten, laat staan met de Europese Commissie.
De puinhopen van het EU-beleid
We beschikken wel degelijk over hefbomen en instrumenten om de toevloed van gelukszoekers af te remmen, bijvoorbeeld door de toegang tot allerlei voordelen te beperken. Dat is wat bijvoorbeeld Denemarken doet. Asielzoekers zullen daar voortaan in de mate van het mogelijke financieel moeten bijdragen tot hun opvang. Gezinshereniging wordt pas mogelijk na vier jaar legaal verblijf in het land. En er zijn nog vele andere maatregelen mogelijk. We kunnen onze grenzen opnieuw beschermen, zoals een toenemend aantal andere EU-landen nu al doen.
Er moeten keuzes gemaakt worden. We kunnen ervoor kiezen om de puinhopen van het EU-beleid nog wat groter te maken: het is de weg die Zuhal Demir blijkbaar wil opgaan. Het is echter niet eerlijk om ‘oplossingen’ voor te stellen waarvan men perfect weet dat ze niets wezenlijks zullen veranderen.