Optima Bank is failliet.  Nu komt er een onderzoekscommissie in de Kamer. Maar waar gaat het nu eigenlijk allemaal over? Effe alles nog eens op een rijtje …

-> Geen grootbank, maar voor de happy few

Optima Bank was een kleine bank in Gent: niet gigantisch veel spaarders of klanten, en vooral heel rijke mensen. Want Optima deed als groep vooral aan vermogensplanning: ze hielpen rijken mensen hun geld ‘zo fiscaal optimaal mogelijk’ beleggen en doorgeven aan hun kinderen. Een deeltje daarvan waren bankzaken, vandaar dat ze een bank nodig hadden, een deeltje was in vastgoed: Optima Global Estate is dus, naast de bank en de vermogensplanning een derde grote tak van het bedrijf.

-> De baas heeft goed geboerd: een yacht, een Rolls…

Die bank en de vermogensplanner zijn nu failliet, de vastgoedtak zou verkocht worden. De manier waarop de bank failliet gegaan is roept echter vragen op. Eén hele grote is de rol van de stichter en grootste aandeelhouder, Jeroen Piqueur. Een flamboyante man, die al eerder betrokken was bij een bank die failliet ging en veel rijke klanten hun broek deed scheuren. Maar dat faillissement overleefde Piqueur dus, en hij bouwde Optima uit tot een succes. Vooral voor zichzelf: hij pronkt met z’n yacht, z’n Rolls Royce, z’n Bentley…

-> Een banklicentie was nodig

In 2011 kocht Optima, dat toen al een vermogensbeheerder was, de bank over van Ethias. Ethias Bank, de verzekeraar van de overheid, zat in moeilijke papieren na de financiële crisis. In een reddingsplan voor de verzekeraar was overeen gekomen dat de bank verkocht moest worden. Maar niemand wilde happen. Behalve Optima, dat al lang droomde van een banklicentie.

Veel van de vermogens van rijke mensen zit immers in buitenlandse rekeningen, niet altijd even ‘wit’ overigens. En telkens je geld binnenbrengt, moet je dat via een bank aangeven. Als vermogensplanner een eigen bank hebben, is dus wreed handig. Optima kocht dus de bank van Ethias, met goedkeuring van de officiële waakhonden van banken in dit land: de Nationale Bank en de FSMA.

-> Alle lichten op rood voor die licentie

Alleen, die aankoop bleek geen schot in de roos. De klanten van Ethias waren geen rijken mensen, en dus wilde Optima die zoveel mogelijk weg. De afgelopen jaren bouwden ze de bank af van 600 miljoen naar 80 miljoen op de balans.

Maar tegelijk gingen de lichten op rood bij de Nationale Bank en de FSMA: ze zagen dat Piqueur hele grote facturen stuurde naar de bank voor z’n werk, en er is zelfs sprake van strafbare feiten (al is niet duidelijk wat hij dan gedaan zou hebben). Ze pakten uiteindelijk de banklicenties van Optima Bank af, en toen dat uitlekte ontstond er paniek. Iedereen wilde z’n geld terug, en niemand wilde er nog geld instoppen. Uiteindelijk kon Optima niet anders dan het faillissement aanvragen.

-> Wat is de rol van de politiek?

Maar er blijven vragen: wat heeft Piqueur dan wel precies gedaan? Is er fraude gepleegd bij de bank? Was die bezig met geld wit te wassen? En hebben de twee waakhonden, de Nationale Bank en de FSMA hun rol goed gespeeld?

Plus: hoe zit het met de rol van de politiek? Want de zaak doet net veel stof opwaaien omdat de banden van Optima met de politiek behoorlijk diep en ver gingen. Zo is er Luc Van den Bossche, de voormalige sp.a-minister, die CEO werd van Optima Bank. Gebruikte hij z’n invloed om Ethias Bank te kunnen kopen? En wat met Geert Versnick van Open Vld. Hij is de gedeputeerde van de provincie Oost-Vlaanderen en bevoegd voor ruimtelijke ordening. Maar hij is ook bestuurder bij Optima. En natuurlijk doen die veel in vastgoed. Plus, Versnick bracht zijn collega gedeputeerde ook in contact met Optima, om via de provincie te lenen aan de bank.

En dan is er nog Daniël Termont. De populaire sp.a-burgemeester van Gent “kende eerst Piqueur niet”, moest daarna toegeven dat hij een speech had gegeven op diens trouw, en nog later dat hij op dezelfde boot in Cannes naar feestjes ging met Piqueur en anderen uit de vastgoedsector.

Maar was er meer aan de hand dan een feestje? Bij de sp.a beweren ze bij hoog en laag van niet, zij wilden graag een parlementaire onderzoekscommissie. Ook alle andere partijen wilden dat wel, met CD&V als enige die wat aarzelde. Net als zowat alle Franstalige partijen, die niet wakker liggen van Optima en de Gentse connectie, of het moet zijn als men in Ethias Bank zou gaan graven. Want daar zitten ook veel PS’ers mee aan de knoppen.

Afwachten of de commissie de antwoorden op al die vragen kan vinden. De commissie start vanaf vandaag.