Als we erin slagen de uitstoot van broeikasgassen snel te elimineren, zou dat wel degelijk betekenen dat de temperatuur op aarde binnen enkele decennia kan stabiliseren. Dat blijkt uit een nieuwe studie. Jarenlang werd aangenomen dat verdere opwarming van de aarde generaties lang gevolgen zou hebben, zelfs als de uitstoot snel zou worden verminderd.

Tot nu werd aangenomen dat zelfs als de emissies worden verminderd, we erg lang met de gevolgen zouden blijven zitten doordat broeikasgassen zich in de atmosfeer ophopen. Maar meer recent inzicht in de implicaties van het bereiken van nulemissies geeft hoop dat de opwarming sneller kan worden beperkt.

Meer dan 100 landen hebben toegezegd tegen 2050 netto nul-uitstoot van broeikasgassen te halen, wat betekent dat ze niet meer kooldioxide zullen uitstoten dan uit de atmosfeer wordt verwijderd (door bijvoorbeeld bossen aan te planten). De Europese Unie, het Verenigd Koninkrijk, Japan en zelfs China zijn aan boord. Ze zullen binnenkort worden vergezeld door de VS onder de nieuwe regering van Joe Biden.

‘Op dit moment veranderen we de temperatuur honderd keer sneller dan wat er in de laatste ijstijd gebeurde’

Het rampzalige huidige traject van het wereldklimaat wordt nog eens benadrukt door een nieuwe studie, die bevestigt dat de wereld snel op weg is naar een opwarming van meer dan 2 graden Celsius. De wereld is sinds het begin van de industriële revolutie al met 1,1°C opgewarmd. ‘Op dit moment veranderen we de temperatuur honderd keer sneller dan wat er in de laatste ijstijd gebeurde’, stelt Andrew Dessler, klimaatwetenschapper aan de Texas A&M University en co-auteur van de studie die is gepubliceerd in Nature Climate Change.

Maar uit de studie blijkt ook dat als we rekening houden met de dynamiek van de natuurlijke systemen van de aarde, het stoppen van de uitstoot zou leiden tot een daling van het atmosferische CO2-gehalte vanwege het enorme koolstofabsorptievermogen van oceanen, wetlands en bossen. Vergelijk het met het vullen van een gootsteen met water terwijl de afvoer gedeeltelijk open is – het waterpeil zal nog steeds stijgen door het binnenkomende water, maar als je de waterstroom vermindert, zal het peil dalen doordat de afvoer open blijft.

Werk aan de winkel, maar wel hoopgevend

De dalende atmosferische CO2 bij een scenario van nulemissies zorgt voor voldoende koeling zodat de mondiale temperaturen relatief vlak zullen blijven, blijkt uit de studie. Er zal nog wel opwarming zijn, maar die zou zich afspelen in decennia in plaats van over honderden of zelfs duizenden jaren. Let wel: bij een scenario van nulemissie, waar we ondanks toezeggingen die in de praktijk nog moeten worden uitgevoerd nog heel ver afstaan. Integendeel, momenteel stoten we – los van een dip tijdens de coronacrisis – nog altijd steeds meer uit.

Maar de studie wordt gezien als erg belangrijk omdat ze aantoont dat catastrofale klimaatverandering wel degelijk nog steeds afwendbaar is. ‘Als we wereldwijd naar nul-uitstoot gaan, stopt de oppervlaktetemperatuur met opwarmen en stabiliseert de opwarming binnen een paar decennia’, zegt Michael Mann, een erg invloedrijke klimaatwetenschapper aan de Pennsylvania State University. ‘Wat dit echt betekent, is dat onze acties een directe en onmiddellijke impact hebben op de opwarming. Het geeft ons keuzevrijheid, en dat is waarom het zo belangrijk is om dit huidige beste wetenschappelijke inzicht te communiceren.’