De voorbije periode, waarin de coronapandemie en de talrijke crises die erop volgden – van de globale opstopping van het vrachtvervoer tot de stijgende energieprijzen – dominant waren, heeft onnoemelijk veel mensen kommer en kwel opgeleverd. Volgens een studie van Oxfam kwam er echter ook een groot aantal nieuwe miljardairs bij.

Sinds 2020 heeft de confederatie van onafhankelijke liefdadigheidsinstellingen 573 nieuwe superrijken geteld. Gemiddeld genomen over het afgelopen anderhalf jaar, betekent dat er elke 30 uur een nieuwe persoon tot de miljardairsclub toetreedt.

Overheidssteun is meevaller

In het verslag, dat gebaseerd is op door zakenblad Forbes verzamelde gegevens, wordt de toename van de ongelijkheid in de afgelopen twee jaar onderzocht. De openbaarmaking valt samen met de aftrap van de jaarlijkse bijeenkomst van het Wereld Economisch Forum (WEF) in Davos, Zwitserland, waar enkele van ‘s werelds meest vooraanstaande leiders en vermogende mensen bijeenkomen.

Miljardairs zagen hun totale nettowaarde tijdens de pandemie met 3,8 biljoen dollar, of 42 procent, toenemen tot 12,7 biljoen dollar, meldt CNN. Een groot deel van deze stijging was te danken aan een opleving van de beurzen, geholpen door regeringen die geld in de wereldeconomie pompten om de financiële klap van (de maatregelen tegen) het coronavirus te verzachten.

Groei van rijkdom én armoede

Ondertussen kunnen COVID-19, de toenemende ongelijkheid en de stijgende voedselprijzen dit jaar tot 263 miljoen mensen in extreme armoede duwen, waardoor tientallen jaren van vooruitgang teniet zouden worden gedaan, aldus Oxfam. “Ik heb in de geschiedenis nog nooit zo’n dramatische groei van armoede en rijkdom tegelijk gezien”, zei Max Lawson, hoofd van het onderzoek naar ongelijkheid bij Oxfam. “Dit zal veel mensen pijn doen.”

Staatssteun is niet de enige reden voor het plotse geluk van een paar honderd mensen. En de een z’n dood is de ander z’n brood, want het zijn de torenhoge prijzen van energie en basisvoedingsmiddelen die de miljardairs voeden en nieuwe creëren.

De voedingscrisis: een goeie deal

De miljardairs uit de voedings- en agro-industrie hebben hun totale vermogen de afgelopen twee jaar met 382 miljard dollar, of 45 procent, zien toenemen, na inflatiecorrectie. Sinds 2020 zijn er zo’n 62 voedingsmiljardairs gecreëerd.

Intussen is de nettowaarde van hun collega’s in de olie-, gas- en steenkoolsector sinds 2020 met 53 miljard dollar, of 24 procent, gestegen, na inflatiecorrectie.

Veertig nieuwe pandemie-miljardairs zijn gecreëerd in de farmaceutische industrie, die het voortouw heeft genomen in de strijd tegen COVID-19 en die miljarden dollars aan overheidsgeld heeft ontvangen.

“Tax the rich”

Gealarmeerd door deze situatie van “extreme ongelijkheid”, maant Oxfam overheden wereldwijd aan tot initiatief. De groep dringt aan op een tijdelijke belasting van 90 procent op “buitensporige” bedrijfswinsten.

Oxfam zou ook graag een permanente vermogensbelasting op extreme rijkdom zien. De groep stelt een belasting voor van 2 procent op activa van meer dan 5 miljoen dollar, oplopend tot 5 procent op nettovermogens van meer dan 1 miljard dollar. Deze maatregel zou wereldwijd 2,5 biljoen dollar opbrengen. In België zou dat zo’n 20,3 miljard euro kunnen opleveren, bleek uit een studie van de KULeuven.

(lb/evb)