Vrijheid in het parlement over ethische thema’s levert een meerderheid van paars-groen plus PVDA op over versoepeling van de regels rond abortus. Maar dat drijft CD&V weg van potentiële coalitiepartners.
Wat gebeurt er precies? In het parlement ligt een wetsvoorstel klaar rond de versoepeling van de regels over abortus. Dat heeft de steun van de socialisten (PS en sp.a), de liberalen (MR en Open Vld), de groenen (Ecolo en Groen), maar ook PVDA/PTB en DéFI. Dat is een ruime meerderheid, het heeft er alle schijn van dat het er dus door komt.
De details van het voorstel: Abortus wordt dan mogelijk tot 18 weken na de bevruchting in plaats van 12 weken nu. Vermoed wordt dat vandaag nog steeds jaarlijks zo’n 500 vrouwen naar Nederland moeten, omdat ze die termijn van 12 weken gepasseerd zijn. In Nederland geldt de heel lange termijn van 22 weken. Ook andere barrières worden lichter: zo moet er nu een bedenktijd van zes dagen gelden, die zou terugvallen op twee dagen. Ook wordt abortus helemaal uit het strafwetboek gehaald, het wordt een ‘volledig medische behandeling’, met alle rechten voor patiënten van dien.
Tussen de regels: Het voorstel kent felle tegenstanders. Zo is de N-VA bij monde van Valerie Van Peel (N-VA) absoluut niet akkoord: het voorstel gaat te ver voor haar. Maar vooral CD&V staat in rep en roer. Een conservatieve, christelijke vleugel zet intern felle druk om al het mogelijke te doen de nieuwe wet tegen te houden. En daar wordt het boeiend: CD&V is immers wel voorzichtig met die paarse partijen aan het praten om samen mogelijks een federale regering te vormen. Deze zogenaamde ‘regenboogcoalitie’ zou CD&V samenbrengen met de socialistische familie, maar ook met de liberalen, en de groenen. En hoewel CD&V daarin niet nodig is, niet mathematisch, maar ook niet meer praktisch, nu cdH en DéFI weer mee onderhandelen, willen sommigen het hard spelen. In de strijd om het voorzitterschap van de partij heeft de conservatieve Joachim Coens (CD&V) alvast zijn thema gevonden. Hij eist van zijn ’toekomstige regeringspartners’ dat ze dit soort thema’s niet stemmen zonder overleg.
De grote vraag? Hoe fel kan CD&V wegen op dit debat? De coalitievorming is absoluut niet rond. Integendeel: ethische dossiers waren destijds het smeermiddel voor de paars-groene en paarse regeringen onder Guy Verhofstadt (Open Vld) en Patrick Dewael (Open Vld). Daar nu tegen ten strijde trekken als CD&V, dreigt net de andere potentiële partners van de regenboogcoalitie bijeen te drijven. De afweging ‘dat het evengoed kan zonder de tsjeeven’, is dan snel gemaakt bij paars-groen. Coens kondigde alvast aan dat het “een breekpunt wordt bij komende regeringsonderhandelingen”, als het van hem afhangt. Dat is redelijk ongezien: nu al afdreigen dat de regenboogcoalitie straks de Kamer in een dwangbuis zet over ethische dossiers, zeker als dat dan ook nog eens retroactief zou gelden voor de huidige periode zonder meerderheid. Binnen CD&V werd er niet alleen positief gereageerd op Coens z’n houding. Velen wijzen op de onervaren aanpak: die verstevigt de onderhandelingspositie van CD&V niet.
Waarom dit gebeurt: Iedereen kijkt naar iedereen, nu Paul Magnette (PS) informateur is. Het is duidelijk dat paars-geel niet meer de eerste keuze is. Maar de vraag is dan welke coalitie wel? Want voorlopig zitten er tien partijen aan tafel, maar zelfs zonder N-VA, zijn dat er nog te veel. Onder meer CD&V, maar ook Open Vld kunnen er nog afgereden worden.
In de wandelgangen: De kans dat de wetswijziging voor abortus er komt, is erg groot. Hoe meer CD&V er nu een verzet van maakt, hoe meer straks de nederlaag in de verf komt, als de wet erdoor komt in de Kamer.