Neen, Paul Magnette (PS), de ministerpresident van Wallonië zet z’n handtekening niet onder CETA, het vrijhandelsvredrag met Canada. Hij had tot vrijdag de tijd, maar blaast nu zelf de zaak op. Meteen mag België het gaan uitleggen: 27 lidstaten keuren het verdrag goed, een klein land blokkeert de zaak. Maar voor Magnette, die ondertussen de held is van links Europa, is het bijzonder moeilijk om nog terug te krabbelen zonder gezichtsverlies.
Een beetje show kan nooit kwaad, moet Paul Magnette (PS) gedacht hebben. En dus riep hij nog even z’n parlement “in spoedzitting” bijeen. Meteen dachten velen dat hij eindelijk zou luisteren naar de grote internationale druk, onder meer van uit z’n eigen politieke familie, de Europese socialisten. Zelfs de Franse president François Hollande, ook een PS-man, maar dan van de grote broer, had Magnette en diens partijvoorzitter Elio Di Rupo ontvangen in Parijs de afgelopen dagen.
Maar kijk: Magnette riep z’n parlement bijeen om er nog maar eens een nummertje borstklopperij op te voeren. Meer en meer lijkt het erop dat Magnette geniet van het beeld van “de dapperste der Galliërs”, en “het laatste dorpje van verzet in een zee van onderdrukkers”. Niet toevallig krijgt hij net dat soort felicitaties vanuit heel Europa, van enthousiaste tegenstanders van CETA die Magnette aanmoedigen “om niet te plooien”. Maar ‘dappere’ Magnette zal dat dus niet doen, ook al komen die felicitaties vooral van de groenen uit heel Europa, niet van de socialisten.
De schade die Magnette met het hele nummertje dat hij opvoert veroorzaakt is bijzonder groot. Want diplomatiek is België nu verplicht om de zaak af te wijzen. “Van de 28 EU-landen willen er 27,5 het handelsverdrag met Canada ondertekenen”, zo probeert minister van Buitenlandse zaken Didier Reynders (MR) de schuld door te schuiven. Maar hij en premier Charles Michel (MR) moeten wel gaan uitleggen in het buitenland dat het België is dat z’n veto stelt.
Toen Di Rupo premier was, had de PS geen opmerkingen
Op die manier treft de PS, die virulent tegen de federale regering oppositie voert, ook de liberale kopstukken. Magnette zei gisteren dat de problemen met CETA zo groot zijn dat ze tegen vrijdag niet kunnen worden opgelost. En zo schoffeert België de Canadese premier Justin Trudeau, die eind deze maand niet naar Brussel zal komen om het verdrag plechtig te ondertekenen.
Nochtans waren er aan de PS en Magnette de afgelopen dagen genoeg kansen gegeven om gezichtsverlies te vermijden. Maandag kwam Europees commissaris voor Handel Cecilia Malmström met een nieuwe interpretatienota die het 1.600 pagina’s dikke verdrag officieel interpreteert. En daarin was ruimte voor de kritiek die vanuit de linkerkant en de groenen komt: er zaten extra garanties in voor Wallonië.
Maar niet genoeg dus voor Magnette. Vreemd genoeg had Wallonië in een eerder fase momenten genoeg gehad om z’n verzet aan te tekenen. De onderhandelingen met Canada duurde vijf jaar. Toen Elio Di Rupo nog premier was, kwam van bij de PS geen enkel signaal dat het mis liep voor hen. Overigens is het de traditie dat als de deelstaten in België het niet eens raken, dat we ons onthouden. Vlaanderen is stevig voorstander van CETA, maar van een onthouding willen Wallonië en Brussel, dat ook tegen is, niet horen. Technisch kan het ook niet: het is “ja” of “neen”.
Het ultimatum tot vrijdag blijft ondertussen verder lopen. En de diplomatieke druk op België zal verder stijgen: want de 28 Europese regeringsleiders en staatshoofden komen bijeen op een Europese top in Brussel. En vrijdag staan de handelsakkoorden op de agenda. En een verder verzet van België ondermijnt ook meteen onze positie in tal van andere dossiers; het is gewoon geen Europese traditie dat een kleine lidstaat op deze manier een deal voor heel de EU opblaast. Het ondergraaft heel het principe van samenwerking in de Europese Unie. België zat nog nooit eerder in zo’n positie, dat het als enige een Europese afspraak blokkeert.
Zeker voor de komende onderhandelingen met de UK maakt het mensen zenuwachtig: als Europa al niet met Canada tot een akkoord kan komen, wat moet het dan straks worden met de Britten?
Bovendien is er ook specifiek voor Wallonië schade: de Walen hun belangrijkste culturele partner in de Franstalige wereld is de provincie Québec in Canada. Maar de vijandige houding tegen Canada en de schade voor de economie, onder meer het verlies van jobs, zal niet licht vergeten worden aan de andere kant van de Atlantische Oceaan.
