Belastingen op vermogen, het blijft technisch een moeilijk beestje. Dat blijkt eens te meer met de speculatietaks op aandelen die de regering invoerde begin dit jaar. Want uit cijfers van Keytrade Bank, de grootste online handelaar, blijkt dat de regering er ferm haar broek aan scheurt: in plaats van meer, heeft ze per maand 125.000 euro minder inkomsten via de bank.

“Vermogens moeten meer bijdragen!” Met de Panama Papers is de slogan weer superactueel. Want terwijl inkomsten uit arbeid in dit land aan heel zware tarieven belast worden, dragen inkomsten uit vermogen veel minder bij. En zeker de grote vermogens, die het zich kunnen permitteren om via Luxemburg en een belastingparadijs te ontsnappen, betalen nauwelijks taksen.

CD&V drong er bij de laatste tax shift sterk op aan om daaraan iets te doen. Alleen, in praktijk moet het ook werkbaar zijn, stelden de andere coalitiepartners altijd. Als één van de maatregelen werd uiteindelijk de speculatietaks geboren.

Als je aandelen met winst verkoopt minder dan 6 maanden nadat je ze kocht, betaal je 33 procent extra: de speculatietaks. Niet dat daarmee het grootkapitaal alleen wordt aangepakt, alle spaarders en beleggers op de beurs betalen. En enkel als je winst hebt natuurlijk, verlies “kost” niets. Daarnaast betaal je als belegger nog altijd de ‘gewone’ beurstaks van 0,27 procent op alle transacties. Dus tikt de belasting heel stevig aan. Maar niet de inkomsten, want mensen stoppen gewoon met aandelen kopen, en beleggen in anderen producten waarop geen speculatietaks zit. De overheid haalt zo netto minder binnen.

125.000 euro verlies per maand

Keytrade Bank, de grootste online beurshandelaar in België, gaf aan de krant L’Echo cijfers. Daarbij blijkt dat er veel minder transacties met aandelen zijn. In 2015 kwam er via Keytrade Bank maandelijks 1,16 miljoen euro binnen aan beurstaks. Dit jaar is dat cijfer teruggevallen tot 680.000 euro per maand. De speculatietaks, die extra taks van 33 procent compenseert dat verlies niet: daar komt maar 360.000 euro binnen per maand.

“Als je alles optelt, blijkt dat de overheid in het nieuwe systeem 125.000 euro per maand verliest”, zegt Gorik Nelissen van Keytrade Bank in L’Echo. Keytrade Bank is niet de eerste die zulke dramatische cijfers naar buiten brengt. Onelinebroker Lynx sprak eerder over een ineenstorting van de aandeeltransacties met 43 procent.

Met de taks lijkt de regering dus vooral beurshandel te ontmoedigen, net op het moment dat de rente historisch laag ligt. Want financieel brengt het alleen slecht nieuws voor de regering, die er z’n broek aan scheurt. Zeker omdat de taks enkel geldt voor gewone aandelen, niet voor vastgoed, fondsen, grondstoffen en sommige derivaten. De belegger kiest nu daar massaal voor, het beste voorbeeld van hoe complex het is om vermogens te belasten, en hoe daar best goed en grondig wordt over nagedacht.

Opvallend was dat in de nasleep van de tax shift, waar de speculatietaks in geboren werd, CD&V aangaf “geen vragende partij geweest te zijn” voor die belasting. Nu blijkt hoe dan ook dat de regering best nog eens grondig naar de constructie van de taks kijkt.

Het contrast met de inkomsten uit accijnzen kan nauwelijks groter zijn: dankzij dalende olieprijzen, veel Nederlanders die in België komen tanken en het zogenaamde “omgekeerde cliquet-systeem”, verdient de overheid een pak meer aan de verkoop van diesel en benzine. Maar daar kan de consument onmogelijk ontsnappen.