Hier zijn 50 opmerkelijke dingen over panda’s. Van Viagra tot hoe ze hun vlekken kregen, en alles daartussen. 

1. Panda’s leven in het wild ongeveer 20 jaar, in gevangenschap worden ze 25 tot 30 jaar.

2. Wanneer panda’s geboren worden zijn de vlekken rond hun ogen rond. Ze worden traanvormig naarmate het welpje groeit.

3. Er zijn volgens de meeste schattingen nog 1.600 panda’s over in het wild. Maar panda’s zijn heel moeilijk te tellen in hun leefgebied. Sommige wetenschappers houden het op nog 1.000 panda’s in het wild.

4. De reuzenpanda staat sinds 1990 op de lijst van bedreigde dieren. De mens, en dan vooral met hoeveel we zijn is zijn grootste bedreiging: de dieren hebben een groot gebied nodig om te leven, maar sinds begin jaren zestig is het aantal Chinezen die leefruimte nodig hebben verdubbeld naar bijna 1,4 miljard.

5. Veel Chinese filosofen geloven dat er twee krachten in het universum zijn: yin en yang. De panda is een symbool voor yin en yang door zijn contrasterend zwart-witte pels. De Chinezen geloven dat de zachtaardige aard van de panda bewijst hoe yin en yang wanneer ze in balans zijn leiden tot vrede en harmonie.

Peacepanda!

6. Daarom is de panda in de Chinese geschiedenis altijd een symbool van vrede geweest. Een vlag met een afbeelding van een panda erop bijvoorbeeld was algemeen aanvaarde teken dat vechtende stammen of legers gebruikten om aan te geven dat ze de strijd wilden staken, zich wilden overgeven, of opnieuw wilden onderhandelen.

7. Panda’s lopen al zeker twee miljoen jaar en misschien drie miljoen jaar rond op onze planeet.

De mooiste legende

8. Volgens een Chinese legende waren panda’s in het begin helemaal wit. Toen een klein meisje probeerde om een pandawelpje te redden uit de klauwen van een luipaard, werd ze door het luipaard doodgebeten. Panda’s die naar haar begrafenis kwamen, droegen zwarte rouwbanden die ze op hun pels hadden aangebracht met as.

De panda’s begonnen te wenen om het meisje op de begrafenis, ze wreven in hun ogen, gaven elkaar knuffels en bedekten met hun pootjes hun oren. En om het meisje nooit te vergeten, vroegen ze daarna dat de zwarte vlekken nooit zouden verdwijnen. En alzo …

9. Panda’s kunnen rechtstaan op hun achterste poten, maar die zijn te kort en niet sterk genoeg om hun gewicht lang te kunnen torsen.

10. Panda’s hebben ook een zwaar beendergestel. Hun botten wegen twee keer meer dan die van andere dieren van hun grootte.

11. Panda’s hebben metatarsus varus. Dat wil zeggen dat ze wandelen met voorpoten die naar binnen toe zijn gedraaid. 

Panda haalt 20 per uur

12. Rap zijn panda’s niet echt. Ze kunnen 20 kilometer per uur halen uit een sprintje, maar zelfs dat gaan ze maar heel zelden doen. Een zwarte beer kan veel sneller lopen: die haalt tot 60 per uur en kan dat ook veel langer volhouden.

13. Vrouwtjespanda’s ovuleren maar één keer per jaar en zijn maar twee à drie dagen per jaar vruchtbaar. Geen wonder dat de mannetjes zo triest lijken te kijken. 

Viagra

14. Viagra. For real. Mannetjespanda’s krijgen in China de potentiepil toegediend. In gevangenschap verliezen ze namelijk compleet hun interesse voor seks.

15. In het wild vinden de panda’s elkaar in de maanden maart, april en mei. De daad zelf duurt tussen 30 seconden en vijf minuten. Als het dan toch lukt, dan duurt de zwangerschap tussen 95 en 160 dagen. 

16. Panda’s worden dus geboren in augustus of september. Ze wegen dan 90 tot 130 gram (800 keer minder dan mama). Ze hebben een roze vacht en het duurt een maand voor de eerste vlekken op hun pelsje verschijnen. Na zes weken openen ze voor het eerst hun oogjes. Na ongeveer drie maanden beginnen ze te kruipen. Ze zogen bijna een half jaar, daarna beginnen ze beetje bij beetje over te schakelen op bamboe.

En papa, he’s gone

17. Panda’s blijven 18 maanden tot twee jaar bij hun mama’s in het wild. De papa, wel, die is foetsie na de verwekking.

18. Vaak lukt het niet, maar als panda’s in gevangenschap bevallen, dan is dat veel meer dan in het wild van een tweeling. 

19. Panda’s zijn pas echt volwassen na vijf jaar (vrouwtje) en zeven jaar (mannetje).

Geheugen

20. Panda’s hebben niet echt een goed visueel geheugen, maar ze hebben wel een erg goed ruimtelijk geheugen. daardoor onthouden ze waar de beste stukken bamboe groeien bijvoorbeeld.

21. Er leven iets van een 240 panda’s in gevangenschap. Ze maken allemaal deel uit van een broedprogramma. De meest succesvolle manier om panda’s te kweken, blijkt momenteel het gebruik van ingevroren sperma.

22. De panda stamt af van de ailurarctos of “katbeer”, een uitgestorven soort die 8 miljoen jaar geleden in China leefde. Een andere voorvader is ailuropoda microta, die drie miljoen jaar geleden leefde en ook al overleefde op een dieet van bamboe. Die directe voorvader was twee keer kleiner dan de huidige reuzenpanda.

28 vierkante km

23. In het wild heeft één panda’s 28 vierkante kilometer habitat nodig om gezond te kunnen leven en zich te kunnen voortplanten. Tussen 1974 en 1989 is de helft van het gebied waar panda’s wonen in China door mensen ingenomen.

24. Maar dat is niet het enige probleem. Er zijn blijkbaar nog altijd mensen die op de illegale markt meer dan 100.000 euro willen betalen om de vacht van een panda in hun living te kunnen leggen.

25. Panda’s spenderen 14 à 16 uur per dag aan het eten van bamboe.

Pandakreten

26. Panda’s roepen in het wild wel eens. Er zijn zoal 11 kreten ontdekt in hun “taal”. Vier daarvan gebruiken ze om een maatje om te paren te zoeken.

27. Een volwassen panda weegt tussen 90 en 135 kilo.

28. De vacht van een panda ziet er zacht en zijdeachtig uit, maar is in werkelijkheid behoorlijk dik en ruw. Op hun buik en op hun rug kan pandahaar tot 10 centimeter lang worden.

Maar die vlekken, echt …

29. Waarom de panda echt wit met zwarte vlekken is, daar zijn wetenschappers het nog niet over eens. Sommige biologen geloven dat het camouflage is die de panda helpt zich weg te stoppen in de schaduwen van een bamboewoud.

Anderen denken dat het zwart-wit-patroon de panda helpt zijn lichaamstemperatuur te regelen. Of dat de vlekken rond zijn ogen dienen om hem agressiever tegenover andere dieren te doen lijken.

30. De kop van een panda is rond, niet omdat hij een gezellige dikkerd is, wel omdat zijn kaken en spieren in zijn wangen zo goed ontwikkeld zijn om bamboe te kunnen kauwen.

31. De keel van panda’s is extra sterk en zit zo in elkaar dat bamboesplinters het dier geen pijn doen.

32. Panda’s hebben 42 tanden. En net zoals bij mensen wisselt heel dat gebit één keer in hun leven.

IJzeren beest

33. De Chinezen hebben verschillende namen voor de panda. De populairste is daxiongmao, wat “grote beerkat” betekent. Maar ook “bamboebeer” wordt gebruikt en iets dat vertaald wordt als “ijzeren, etend beest”.

Poonya!

34. Het woord panda komt waarschijnlijk van het Nepalese woord poonya, wat “bamboe etend dier” betekent.

35. De eerste panda in gevangenschap werd geboren in de zoo van Beijing in 1963.

36. Hoewel de winters bar zijn in het gebied waar panda’s leven, met vaak tot een meter sneeuw, overwintert de panda niet zoals veel andere beren. Zijn dieet van bamboe laat niet toe om vetreserves aan te leggen.

Ze kakken immens veel

37. Veel van de bamboe die een panda eet, verteert het dier gewoonweg niet. Panda’s zijn dan ook notoire, euh, kakkers. Ze laten op een dag gemakkelijk een kilo of 25 aan uitwerpselen achter in het wild.

38. Er zijn 300 soorten bamboe in China, en een stuk of 25 in de bergen waar panda’s in het wild leven. Daarvan zijn er drie die ze meestal uitzoeken. 

39. 99 procent van wat een panda eet is bamboe, maar toch is zijn spijsverteringsstelsel wel degelijk voorzien op vlees, en daarom wordt hij wel eens een evolutionaire fout genoemd. Panda’s nemen amper 20 à 30 procent op van de voedingstoffen in bamboe. Andere dieren, zoals herten, absorberen tot 80 procent van de voedingsstoffen uit de planten die ze eten.

40. Tijd voor nog wat folklore. Het Sichuan-volk in China gelooft dat je door het drinken van panda-urine ingeslikte naalden kan oplossen in je maag. Ze geloven daar ook dat slapen op een panda-pels de boze geesten weghoudt, en dat het je helpt om de toekomst te voorspellen.

Duur!

41. Een panda is het duurste dier om te houden in een zoo. Hij kost vijf keer meer dan een olifant aan eten, zorgen en andere dagelijkse voorzieningen.

42. Een panda in een dierentuin eet makkelijk tot 15 kilo aan bamboe per dag. In het wild loopt dat – naargelang de tijd van het jaar – op tot 50 kilo per dag.

43. Een panda werkt een bamboescheut binnen in ongeveer 40 seconden.

44. Buiten de mens en het weer, hebben panda’s niet echt natuurlijke vijanden. Alleen sneeuwluipaarden wagen zich wel eens aan welpjes of aan oude of gewonde panda’s.

Welke zot doet zoiets, maar…

45. Moest je een panda scheren, dan is hij roos waar er witte pels was, maar toch zwart waar de zwarte haartjes groeiden.

46. Het is al sinds de jaren zestig illegaal om panda’s te vangen of te doden in China. In 1987 werd de straf verstrengd: je kon levenslang of zelfs de doodstraf krijgen, maar ondertussen is die weer versoepeld naar 10 à 20 jaar cel.

47. De eerste panda die China verliet was Su-Lin in 1936. Hij sleet zijn dagen in de dierentuin van Chicago.

48. Er zijn momenteel wereldwijd 17 dierentuinen buiten China waar je in totaal een veertigtal reuzenpanda’s kan zien. Die panda’s blijven eigendom van de Chinezen, ze worden “geleasd”. De prijzen lopen uiteen.

De zoo van Washington DC bijvoorbeeld kon de prijs tot 10 miljoen dollar voor tien jaar voor zijn pandapaar negotiëren, terwijl Edinburgh 710.000 euro per jaar betaalt voor twee panda’s. In Edinburgh hopen ze op een panda-baby momenteel, en als die geboren zou worden, dan zal daar 380.000 euro per jaar voor moeten betaald worden aan China. Na vier jaar mag China de panda bovendien opeisen. 

Goeie investering

49. Maar panda’s zijn wel een goeie investering want dierentuinen die er binnenhalen zien het aantal bezoekers blijvend stijgen met 20 procent. En mits goed aangepakt, valt er makkelijk tussen 2 à 5 miljoen euro winst te halen uit de merchandise rond die panda’s. Dat gaat van de verkoop van panda-prullen tot het organiseren van speciale, gesponsorde panda events.

50. Grote bedrijven en multinationals willen zich maar al te graag associëren met panda’s. Fujifilm betaalt de zoo in Atlanta bijvoorbeeld zeven miljoen dollar om de twee panda’s daar te mogen sponsoren. 

Bron: Smithsonian Book of Giant Pandas en The Way of the Panda: The Curious History of China’s Political Animal.