In 2019 werd bij bijna 72.000 Belgen kanker vastgesteld. Ongeveer 10.000 daarvan kregen prostaatkanker (14%), wat het de tweede meest voorkomende vorm van kanker maakt. Een nieuwe studie, gepubliceerd in European Urology Oncology, werpt enig licht op het begrip van welke vormen van die kanker snel en agressief zullen vorderen en welke niet. Een deel van het antwoord lijkt te liggen bij vijf soorten bacteriën.

Sinds enkele jaren weten we dat ziekteverwekkers (bacteriën en virussen) kanker kunnen veroorzaken. We weten bijvoorbeeld dat Helicobacter pylori in verband wordt gebracht met maagkanker en dat het humaan papillomavirus (HPV) baarmoederhalskanker kan veroorzaken. Er is ook groeiend bewijs dat de bacterie Fusobacterium nucleatum wordt geassocieerd met colorectale kanker.

Onderzoekers hebben nu vijf geslachten bacteriën geïdentificeerd die verband houden met agressieve prostaatkanker: Anaerococcus, Peptoniphilus, Porphyromonas, Fenollaria en Fusobacterium. We noemen dit de “anaerobe bacteriën biomarkers set”, of ABBS.

Bacteriën geslachten worden verder onderverdeeld in “soorten”. En hier vonden ze vier geheel nieuwe soorten bacteriën, waarvan er drie zijn gekoppeld aan de geslachten geassocieerd met agressieve prostaatkanker.

Mannen die een of meer van de bacteriën hadden, hadden drie keer meer kans om hun kanker in vroeg stadium snel te zien evolueren

De wetenschappers onderzochten prostaatweefsel en urinemonsters van meer dan 600 mannen met en zonder prostaatkanker, en wanneer een van de vijf specifieke anaërobe bacteriën (bacteriën die kunnen groeien in afwezigheid van zuurstof) werden gedetecteerd in patiëntmonsters, werd dit geassocieerd met een snellere progressie van kanker tot agressieve ziekte.

Mannen die een of meer van de bacteriën hadden, hadden bijna drie keer meer kans om hun kanker in een vroeg stadium te zien evolueren naar een vergevorderde ziekte, vergeleken met mannen die geen van de bacteriën in hun urine of prostaat hadden.

Ze ontdekten ook mogelijke mechanismen van hoe deze bacteriën in verband kunnen worden gebracht met kanker, inclusief mogelijke effecten op het metabolisme van de menselijke gastheercellen.

Ontdekking moet leiden tot betere test en behandeling

Huidige tests voor prostaatkanker, zoals de PSA-test en een biopsie, kunnen niet altijd voorspellen welke kankers schadelijk zullen zijn. Een nieuwe test die op zoek zou gaan naar de ABBS-groep bacteriën zou beter in staat zal zijn om potentieel agressieve prostaatkanker op te sporen en te screenen. De nieuwe test zal vergelijkbaar zijn met de tests die zijn ontwikkeld om Helicobacter pylori in verband met maagkanker of HPV in verband met baarmoederhalskanker op te sporen.

Ondanks deze opwindende ontdekking, zijn er nog steeds belangrijke vragen die beantwoord moeten worden, zoals: veroorzaken de bacteriën prostaatkanker? Zo ja, hoe? Kunnen we ook behandelingsopties gebruiken om de bacteriën uit te roeien om de ontwikkeling van agressieve ziekten te voorkomen?