Publiek verbolgen over nieuwe uitspraak parket: “Als je in een onbewoond pand je matras neerlegt, ben je beschermd”

De saga over de Roma-krakers in de Holstraat in Gent blijft de gemoederen bedaren. Een rechter liet dan wel al weken dat de zigeuners over uiterlijk twee weken het pand dienen te verlaten, toch blijft vooral de conclusie van het parket nazinderen. Die laatste liet namelijk weten dat er technisch gezien geen sprake is van een misdrijf. Reden: het huis was onbewoond en onbemeubeld. Maar kan je dan écht zo maar in een leegstaand huis je matras neerleggen en daar wonen? Het antwoord is in alle opzichten verrassend te noemen …

Advocaat Joost Peeters van advocatenkantoor Studio Legale weet waar we ’t over hebben. Hij is duidelijk: het parket heeft gelijk, en dat komt door twee rechten die op elkaar botsen. “Enerzijds heb je het recht op bescherming van woonst. Anderzijds is er de schending van woonst. En in het geval van krakers botsen die twee op elkaar.” Qué?

Twee grondrechten

“Concreet wil dat zeggen dat je inderdaad in een onbewoond pand je matras kan gaan leggen. Je schendt dan niet het recht op de bescherming van woonst, want er woont niemand. Tegelijk ben je op dat moment wel beschermd door het recht op bescherming van woonst.” Dat zijn twee rechten die een vrederechter moet gaan afwegen.

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je niet uitgezet kan worden als je een huis kraakt: zo’n procedure bij het vredegerecht inzetten kost zo’n acht dagen. Dan kent de vrederechter een redelijke periode toe aan die mensen om het pand te verlaten. In het geval van groepen die een leegstaand bedrijfspand kraken, zal dat vaak zo’n twee maanden zijn. Als je in zo’n stadskanker kraakt krijg je ook wel een beetje sympathie. Maar bij een private woning zou dat wel sneller kunnen gaan.”

Geen straf voor kraken

Maar, voor alle duidelijkheid: je kan dus niet gestraft worden voor het kraken van een woning an sich. Dat is geen aanmoediging om maar overal je matras neer te gaan leggen, want volgens het parket en advocaat Peeters wil dat niet zeggen dat er géén juridisch staartje komt: “In dit specifieke geval heeft het parket vastgesteld dat het niet om woonstschennis gaat, maar krakers die bijvoorbeeld brand stichten of schade aanrichten zijn wel strafbaar voor die feiten.”

Overigens denkt advocaat Peeters wel dat er methodes zijn om krakers iets sneller uit een woning te halen. GAS-boetes, bijvoorbeeld. “Als je daarmee een wildplasser kan aanmanen, kan ik me voorstellen dat sommige krakers daar ook mee bestraft kunnen worden.”

Binnenkort toch een straf?

Ook de politiek reageert: minister van Justitie Koen Geens (CD&V) belooft om tegen Pasen maatregelen kraken strenger aan te pakken. Hij wil de juridische procedure verstrengen door een strafsanctie te laten volgen op kraken, ook als het pand onbewoond is.

N-VA vindt dat die voorgestelde maatregelen niet ver genoeg gaan, het wil kraken strafbaar maken. Gentse lijsttrekker Elke Schreurs liet in een statement weten dat ze erop rekent dat het federale parlement werk maakt van een verstrenging van de wetgeving.

“Schuldig verzuim van Termont”

Ze wijst ook Gentse burgemeester Daniël Termont (sp.a) met de vinger: “Burgemeester Termont moet alle instrumenten inzetten die hij ter beschikking heeft. Dit niet doen is schuldig verzuim. Het is volstrekt onaanvaardbaar dat mensen die een tijd niet thuis zijn – bijvoorbeeld omwille van vakantie, werk of ziekenhuisverblijf – moeten vaststellen dat hun eigen huis bezet is en dat hun eigen burgemeester pertinent weigert om op te treden. Verschillende specialisten geven aan dat er wel degelijk mogelijkheden zijn. Wij verwachten van de burgemeester dat hij zijn verantwoordelijk neemt in plaats van afschuift.”