Een Iraans hackerscollectief heeft de hand weten te leggen op vertrouwelijke documenten. Daaruit blijkt dat de gevangenenruil tussen ngo-medewerker Olivier Vandecasteele en de Iraanse terrorist Assadollah Assadi al een feit had kunnen zijn. Een deal voor VUB-professor Ahmadreza Djalali is evenwel uitgesloten, zo schrijft De Morgen op basis van de gelekte documenten.

In het nieuws: Telefoongesprekken tussen de Iraanse president Ebrahim Raisi en onze premier Alexander De Croo (Open Vld) zijn uitgelekt. Een dag voor het Grondwettelijk Hof het verdrag over de gevangenenruil goedkeurde, vond het eerste gesprek plaats.

• “We hopen op de vastberadenheid van de Belgische regering om de heer Assadi snel naar ons land over te brengen. We bevinden ons nu in een zeer kritieke fase”, zou Raisi gezegd hebben.
• Zonder rechtsprocedures had de ruil al een feit kunnen zijn: “Bij een nieuwe klachtzaak wordt de transfer van Olivier Vandecasteele opgeschort”, lezen we in het verslag.
• De Belgische ngo-medewerker Olivier Vandecasteele werd in februari 2022 gearresteerd in Iran, op verdenking van spionage. In januari van dit jaar werd hij op een schijnproces veroordeeld tot 40 jaar celstraf, een miljoen dollar boete en 74 zweepslagen. De omstandigheden waarin hij verblijft zijn mensonterend, al ging zijn situatie er de laatste weken wel wat op vooruit.
• Vandecasteele zou geruild worden tegen de terrorist Assadollah Assadi. Dit is nog niet gebeurd omdat verschillende partijen hopen op een strafzaak tegen Assadi. Advocaat Rik Vanreusel, die de morele slachtoffers van de mislukte aanslag van Assadi vertegenwoordigt, noemde een ruil eerder “een pact met de duivel“, en vindt dat een deal de rechten van de slachtoffers schendt.

Uitlevering aan de VS?

Achtergrond: Assadi wilde eind 2020 een aanslag plegen op een bijeenkomst van de MEK, de Iraanse Volksmoedjahedien. Op die bijeenkomst waren een aantal vooraanstaande Amerikanen aanwezig: Donald Trumps latere veiligheidsadviseur John Bolton, advocaat Rudy Giuliani, voormalig presidentskandidaat Newt Gingritch en Linda Chavez van Fox News.

• Iran vreesde dat de Verenigde Staten daarom zouden vragen om een uitlevering van Assadi. Als vermoedelijke pasmunt heeft Iran dus Vandecasteele opgepakt. Daarom is er langs Iraanse kant haast geboden bij een uitlevering.
• “Gezien de aanwezigheid van een aantal Amerikaanse burgers op de bijeenkomst van de MEK is het activeren van een nieuwe drukhefboom tegen ons land (Iran, red.) niet uitgesloten”, staat te lezen in De Morgen.

Geen deal voor Djalali

Opvallend: In de gelekte documenten wordt ook gesproken over de Zweeds-Iraanse professor Ahmadreza Djalali, die doceerde aan de VUB. Hij werd in 2016 in Iran opgepakt en nadien ter dood veroordeeld op verdenking van terrorisme.

• Voor de veroordeling van Vandecasteele werd eerder aangenomen dat België Djalali zou willen ruilen tegen Assadi. Van een dubbele ruil kan geen sprake zijn, zegt het Iraans regime.
• “Het verzoek om de uitwisseling van Djalali in verband te brengen met de zaken van de heren Assadi en Vandecasteele is onmogelijk”, klinkt het.

De woordvoerder van premier De Croo bevestigde de gesprekken, maar kon niet ingaan op de inhoud. Het heeft er alle schijn van dat een deal tussen Iran en België op handen is, ondanks eerder ontkennen van justitieminister Vincent Van Quickenborne (Open Vld). (kg)