Volgens conservatieve schattingen zijn in minder dan drie weken tijd meer dan 7.000 Russische soldaten omgekomen in de oorlog in Oekraïne. Dat is meer dan het aantal Amerikaanse troepen dat gedurende 20 jaar in Irak en Afghanistan sneuvelde. Met meer dan 150.000 Russische troepen die nu betrokken zijn bij de oorlog, ligt het slachtofferpercentage bij de Russen, inclusief de geschatte 14.000 tot 21.000 gewonden, in de buurt van 10 procent. Vier van de 20 generaals die de invasie leiden zijn ook gesneuveld. En dat heeft serieuze gevolgen.
Het is een duizelingwekkend aantal dat in slechts drie weken strijd is vergaard. Pentagon-functionarissen zeggen dat een slachtofferpercentage van 10 procent, inclusief doden en gewonden, voor een enkele eenheid het onmogelijk maakt om gevechtsgerelateerde taken uit te voeren. Met meer dan 150.000 Russische troepen die nu betrokken zijn bij de oorlog in Oekraïne, liggen de Russische slachtoffers, inclusief de geschatte 14.000 tot 21.000 gewonden, in de buurt van dat niveau. En het Russische leger heeft ook minstens drie en wellicht vier generaals verloren in de strijd, volgens Oekraïense, NAVO- en Russische functionarissen.
Een hoog en stijgend aantal oorlogsdoden kan vernietigend zijn voor de wil om door te vechten. Uit gegevens van de Amerikaanse inlichtingendiensten zou dat al blijken. Een recent rapport omschreef het lage moreel onder Russische troepen en beschreef dat soldaten gewoon hun voertuigen parkeerden en het bos in liepen.
Dit soort verliezen hebben invloed op het moreel en de samenhang van een gevechtseenheid
De aantallen van Russische troependoden zijn onnauwkeurig, het gaat om een schatting, samengesteld door analyse van de nieuwsmedia, Oekraïense cijfers (die wellicht te hoog zijn, met de laatste schatting van Russische doden op 13.500), Russische cijfers (die te laag zijn, met als laatste 498), satellietbeelden en zorgvuldige inzage in videobeelden van Russische tanks en troepen die onder vuur liggen. Amerikaanse leger- en inlichtingenfunctionarissen weten bijvoorbeeld hoeveel troepen er gewoonlijk in een tank zitten en kunnen daaruit het aantal slachtoffers extrapoleren wanneer een gepantserd voertuig wordt geraakt door bijvoorbeeld een Javelin-antitankraket.
Het hoge aantal slachtoffers verklaart in grote mate waarom de veelgeroemde Russische troepenmacht grotendeels tot stilstand is gekomen buiten Kiev, de hoofdstad van Oekraïne. Dit soort verliezen hebben invloed op het moreel en de samenhang van een gevechtseenheid. En met de Russische grondtroepen in wanorde, heeft Poetin luchtaanvallen en bombardementen opgedreven. Dat luchtbombardement moet helpen om de slechte prestaties van het Russische leger op de grond te camoufleren.
Zuivering aan de gang bij Vijfde Dienst van de FSB
Eind vorige week meldden Russische nieuwsbronnen dat Poetin twee van zijn topfunctionarissen van de inlichtingendienst, Sergei Beseda en Anatoly Bolyukh, onder huisarrest had geplaatst. Ze stonden aan het hoofd van de Dienst voor Operationele Informatie en Internationale Communicatie – bekend als de Vijfde Dienst – van de Federale Veiligheidsdienst van de Russische Federatie (FSB), de opvolger van de KGB. De Vijfde Dienst van de FSB is de buitenlandse spionagevleugel van de FSB. De Vijfde Dienst is naar verluidt verantwoordelijk voor de “dodenlijst” van het Kremlin van Oekraïense hoge functionarissen en andere dissidenten die in Oekraïne wonen.
De officiële reden voor de aanhoudingen was “beschuldigingen van verduistering van fondsen”. De werkelijke reden was echter “onbetrouwbare, onvolledige en gedeeltelijk valse informatie over de politieke situatie in Oekraïne”. Het kadert in een zuivering van de Russische inlichtingendiensten. Vorige week werden meer dan 20 FSB-officieren van de Vijfde Dienst opgepakt omdat ze vóór de invasie slechte inlichtingen hadden verstrekt.
De Russen zelf horen misschien alleen wat Poetin wil dat ze horen over zijn “operatie” in Oekraïne, die hij weigert een oorlog of een invasie te noemen. Sinds het begin heeft hij ijzeren controle uitgeoefend over de nieuwsuitzendingen in Rusland; staatsmedia reppen niet over slachtoffers aan Russische kant bijvoorbeeld. Maar sommige Russen hebben toegang tot virtuele privénetwerken (VPN’s) en kunnen nieuws uit het Westen krijgen.
Russische tol zal strategie Poetin waarschijnlijk niet veranderen
Het nieuws over de dood van de generaals werd uitgebracht door de Oekraïners en vervolgens bevestigd door NAVO-functionarissen. Ze zijn geïdentificeerd als Andrei Kolesnikov, een commandant uit het oostelijke militaire district van Rusland; Vitaly Gerasimov, eerste plaatsvervangend commandant van het 41e Russische Leger; en Andrei Sukhovetsky, uit hetzelfde regiment.
Westerse functionarissen zeggen dat ongeveer 20 Russische generaals in Oekraïne waren als onderdeel van de oorlogsinspanning, en dat ze mogelijk dichter naar het front zijn gebracht om het moreel op te krikken. Woensdag meldden Oekraïense functionarissen dat een vierde generaal, generaal-majoor Oleg Mityaev, de commandant van de 150e gemotoriseerde brigade, tijdens gevechten was omgekomen.
Veel Russische generaals zouden via onbeveiligde telefoons en radio’s praten. In ten minste één geval hebben de Oekraïners de oproep van een generaal onderschept, gelokaliseerd en zijn locatie aangevallen, waarbij hij en zijn staf werden gedood.
Als het aantal Russische militaire doden blijft stijgen, zouden de soorten burgerorganisaties die tijdens de Sovjet-invasie in Afghanistan de aandacht vestigden op het aantal doden en gewonden van troepen, opnieuw op de voorgrond kunnen treden. Maar de Russische tol, zeggen militaire specialisten, zal de strategie van Poetin waarschijnlijk niet veranderen.
(lb)