Heeft de Europese Commissie Wallonië afgedreigd bij de CETA-onderhandelingen? CdH-voorzitter Benoît Lutgen beweert bij hoog en laag van wel, maar commissievoorzitter Jean-Claude Juncker ontkent even hard. De twee wisselden een heel weekend vijandigheden uit.
Allebei van Luxemburg, de ene van het Belgische deel, de andere van het Groothertogdom. Allebei christendemocraten, uit dezelfde politieke familie dus. En allebei merkwaardige karakters: koppigaards die geen blad voor de mond nemen.
In de onderhandelingen over CETA, het Europees-Canadese vrijhandelsakkoord kwamen ze elkaar tegen. Want Jean-Claude Juncker probeerde als Commissievoorzitter een deal te forceren en ging zover om uiteindelijk zelfs met Wallonië aan tafel te gaan. Iets wat uitzonderlijk is: normaal gaat de Commissie niet zo ver om met deelstaten te overleggen, voor hen is het Belgische niveau de gesprekspartner.
In het cruciale weekend, toen zowat alle details voor een tekst rond waren, was het ook Benoît Lutgen die plots nog aan de alarmbel trok. Hij vertraagde een deal met nog een dag, omdat hij ’s avonds weigerde akkoord te gaan. En plots kwam hij ook nog op de proppen met “garanties voor de Waalse landbouw”. Een manoeuvre dat er veel weg van had om zich ook even te kunnen profileren, want het was tot dan toe vooral Paul Magnette (PS) geweest die had geschitterd. Het werd door alle betrokkenen uiteindelijk maar matig geapprecieerd.
“Ik leg het institutionele regime van België uit aan de Belgen”
In het weekend deed Lutgen er nog een schepje bovenop: in een interview verweet hij de Commissie “een misdadige politiek”, waarbij de Europeanen Wallonië zouden hebben afgedreigd.
Daarop schoot Juncker in een Luxemburgse colère: op de persconferentie na de Europese top en de plechtige ondertekening van het CETA-verdrag met Canada haalde hij uit. “Nooit hebben onze onderhandelaars Wallonië bedreigd over desastreuze gevolgen voor die regio. Dat men ophoudt met dat te zeggen. En ik richt mij tot het cdH en de partijvoorzitter. We hebben ons erg ingezet opdat alle Waalse onzekerheden zouden verdwijnen”, zo zei hij via Belga.
Europees president Donald Tusk zag het ontsporen, Juncker z’n temperament, zeker in combinatie met drankgebruik, is licht ontvlambaar. “Kalmeer toch”, zei Tusk. Juncker schoot terug: “Ik ben niet nerveus. Ik ben het institutionele regime van België aan het uitleggen aan de Belgen.”
“Juncker had beter wat moed getoond”
Daarop trok Lutgen op zijn beurt dan naar de RTBF en RTL om Juncker van antwoord te dienen. De woorden “misdadig” herhaalde hij niet. En neen, hij had “de Commissievoorzitter niet direct geviseerd.” Het werd allemaal een beetje vager en onduidelijker. “Maar er is druk geweest op Wallonië met diplomatieke bewoordingen die toch erg duidelijk zijn. (….) Er waren, op een gedempte manier, bepaalde insinuaties die duidelijk maakten dat we moesten opletten… dat er consequenties zouden zijn voor Wallonië. Druk die in mijn eigen ogen absoluut onaanvaardbaar is.”
En Lutgen gaf nog een tik terug aan Juncker, over het feit dat hij de Belgen zou komen uitleggen hoe hun eigen land werkt. “Ongeoorloofd. Hij heeft daar niets over te zeggen en viel hier uit zijn rol. Juncker had beter zelf de moed getoond om bijvoorbeeld de Europese Commissaris voor Digitale Economie Jurgen Oettinger te ontslaan. Die laatste bestempelde het Waals gewest als ‘een microregio die geleid wordt door communisten’.”