Seks, het is altijd aanwezig, of we er nu over praten of niet. Want over seks praten blijkt nog altijd moeilijk. Het is het laatste taboe, ook al doen we heel hard alsof het dat niet meer is. En dat met alle onzekerheden van dien. Daarover gaat de nieuwe Netflix-hit ‘Sex Education’.
Sex Education start aan het begin van een nieuw schooljaar. Otis (Asa Butterfield) en Eric (Ncuti Gatwa) beginnen aan hun laatste twee jaar middelbare school en voelen meteen dat er seks in de lucht hangt. De hormonen spelen op en het lijkt wel alsof iedereen seks heeft, seks wil hebben of alleen nog maar aan seks kan denken. Otis van zijn kant wordt dagelijks met alles wat met seks te maken heeft om de oren geslagen, want zijn moeder Jean (Gillian Anderson) is een sekstherapeute en heeft een gezonde seksuele drive, wat Otis merkt doordat er met de regelmaat van de klok jonge dertigers zijn kamer komen binnenwandelen, op zoek naar de badkamer.
Otis heeft seks zo theoretisch gemaakt door met zijn moeder samen te leven dat hij – theoretisch althans – seks en relaties tot in de puntjes beheerst. Dat valt ook Maeve (Emma Mackey) op en de twee besluiten om sekstherapie op school te gaan geven. Otis is de therapeut en Maeve behelst de zakelijke en praktische kant.
Drie personages om te zien:
1. Otis Milburn (Asa Butterfield)
Het hoofdpersonage en meteen ook het meest gewone personage uit de gehele reeks. Otis ziet er middelmatig uit en dat is precies zoals hij het wil. Hij wil die kerel zijn die niet opvalt en die niemand kent, zodat hij gewoon kan verdwijnen. Hij haat feestjes, haat menigtes en hij heeft een uitgebreide alfabetisch geordende platencollectie. Zijn beste uitspraak: “Ik dans niet. Ik zit muisstil en waardeer de muziek.”
Omdat seks zo overal om hem heen is lijkt hij er niet zo veel behoefte aan te hebben als de anderen, hij kan zelfs niet masturberen. Tot hij Maeve ontmoet. Tot zijn eigen verbazing vat Maeve een interesse in hem op. In eerste instantie omdat ze een manier heeft gevonden om geld te verdienen, in tweede instantie worden ze echte vrienden en begint Otis zelfs meer voor haar te voelen. Maeve is voor Otis zijn eerste echte verliefdheid.
2. Jean Milburn (Gillian Anderson)
Jean is, zoals iemand het verwoord in E04, een vreemde vrouw. Ze is sekstherapeute van beroep, ze houdt van seks en de ene na de andere losse flodder haalt het tot aan het ontbijt, maar tegelijkertijd is ze duidelijk: ze is zo druk bezig met haar werk en met de opvoeding van Otis dat ze geen behoefte heeft aan een vaste relatie.
Het is het personage waar je als kijker het minst vat op krijgt. Jean blijft mysterieus en ongrijpbaar. Het enige dat we zeker weten is dat ze een goede moeder probeert te zijn (ook al is ze dan wel heel erg open over alles) en dat ze een goeie therapeute is.
In aflevering 2 verwoordt ze perfect wat een therapeut tot een goeie therapeut maakt. Iemand die het niet doet voor geld of prestige, maar omdat het een roeping is. Een goeie therapeut moet zich er ook heel erg van bewust zijn dat elk woord belangrijk is en gewogen moet worden omdat een verkeerd woord grote emotionele schade met zich kan meebrengen. Maar vooral ook: het draait niet om jou.
3. Maeve Wiley (Emma Mackey)
Maeve is misschien wel het meest tragische personage uit de reeks, in een strijd voor die titel met Adam. Maeve is nog maar 17 en moet helemaal voor zichzelf zorgen. Ze woont in een trailerpark, heeft de grootste moeite om de eindjes aan elkaar te blijven knopen en gaat bijna kopje onder. Hoe ze in die situatie gekomen is, is niet helemaal duidelijk, want hoewel Maeve heel erg open lijkt is ze een gesloten boek. Ze vertelt Otis ergens wel over een drugverslaafde vader en over een afwezige broer, maar over een vader wordt er bijvoorbeeld met geen woord gerept. Maeve’s wantrouwen tegenover relaties (“Die kunnen alleen maar tot teleurstelling leiden”) heeft allicht daarmee te maken. Ze heeft betekenisloze seks, maar ook een grote angst om zich te binden.
Maeve leest ook graag, maar weigert ze om haar volle potentieel voor school in te zetten. Omdat ze gedemotiveerd is? Of uit angst om toch niet goed genoeg te zijn om het te kunnen maken? Maeve is heel belezen, weet meer dan ze laat uitschijnen en is grote fan van Virginia Woolf en het feminisme. Net als Otis luistert ze graag en veel naar muziek. Ze houdt van Nirvana, Bikini Kill en Joy Division, “maar ze luistert ook naar popmuziek”, zo zegt Otis tenminste.
Waarom kijken?
Sex Education is de Everything Sucks! van dit jaar en verbeeldt waar die serie misschien geland zou kunnen zijn als ze de kans gekregen zou hebben om door te groeien. Laurie Nunn, schrijfster, wilde van Sex Education dan ook een hommage maken aan legendarische high school-films uit de jaren 80 zoals The Breakfast Club of Pretty In Pink. En net als in Everything Sucks! gaat het ook in Sex Education over sociale status, over erbij willen horen en over de grote onzekerheid van tieners, alleen spitst die onzekerheid zich in deze serie specifiek toe op het seksuele en alles wat errond hangt.
“Verwachtingen” is het sleutelwoord. Toen we de korte inhoud van Sex Education lazen en vervolgens de behoorlijk flauwe trailer bekeken, verwachtten we niets meer dan de middelmaat. Gelukkig is Sex Education een erg aangename verrassing gebleken met veel gevoel voor nuance en personages om van te houden.
De reeks gaat heel erg over verwachtingen die we onszelf opleggen omdat we denken dat anderen bepaalde dingen van ons wel of niet verwachten. Het is de pestkop Adam (Connor Swindells) die die angsten nog het best verwoordt. Hij kan niet voldoen aan de verwachtingen als zoon van de schooldirecteur terwijl hij eigenlijk gewoon eens een schouderklopje of een compliment van zijn vader zou willen. En op seksueel gebied vliegen er voortdurend gedachten rond in zijn hoofd als “Ben ik er wel goed in?”, “Doe ik het wel goed?” en “Vindt zij wel dat ik het goed aan het doen ben?”
Het maakt Sex Education een heel erg relevante reeks, want hoewel seks de meest evidente zaak ter wereld lijkt (en we ook vaak doen alsof het de meest evidente zaak ter wereld is) is het dat lang niet en lopen velen van ons rond met vragen, angsten en onzekerheden rond het seksuele. En hoewel de reeks niet helemaal vrij is van clichés heeft het allemaal wel iets fris en leuks over zich heen. Graag zouden we Ncuti Gatwa een extra pluim op zijn hoed geven, want elke scène – zonder uitzondering – waar Eric in verschijnt begint te schitteren.
Abortus
Sex Education blijft ook niet hangen aan de oppervlakte. Hoe verder we in de reeks gaan hoe serieuzer de thema’s worden. Er is een prachtaflevering rond abortus (E03) en de verantwoordelijkheid van het ouderschap (“Het is beter geen moeder te zijn dan een slechte”), we zien hoe Eric zichzelf niet kan zijn bij zijn gezin omdat hij dan – en daar zijn we opnieuw – niet aan hun verwachtingen zou voldoen, maar het kan evengoed gaan over liefde en verliefdheid, de angst om verliefdheid uit te spreken, bindingsangst en verlatingsangst.
Dat dat allemaal werkt is te danken aan een jonge, frisse en relatief onervaren cast – Emma Mackey, Aimee Lee Wood en Ncuti Gatwa zijn ontdekkingen – die van het scherm spat en die samenspelen alsof ze al heel hun leven niks anders doen. De jonge hoofdrolspelers kunnen hopelijk later naar Sex Education kijken als naar de reeks die hun carrière gelanceerd heeft. Zoals Emma Watson nu naar de Harry Potter-films kan kijken.
Natuurlijk kan je maar moeilijk een serie maken die rond seks draait zonder zo nu en dan een seksscène te tonen. En waar een tepel op de televisie in de jaren 80 een week lang het gespreksonderwerp was op de speelplaats zien we nu de blote borsten van Aimee (Aimee Lou Wood) al in de openingsscène. In navolging van HBO en The Deuce heeft Netflix dan ook de wijze beslissing genomen om “intimacy coördinators” aan te nemen die maakten dat alle acteurs zich tijdens het repeteren en spelen van de seksscènes alles hadden wat ze nodig hadden om zich op hun gemak te kunnen voelen.
Volgens Netflix is Sex Education in zijn eerste weken al meer dan veertig miljoen keer bekeken. Een excuus om geen tweede seizoen te maken – zoals bij Everything Sucks! – lijkt er dus niet meteen te zijn. Laten we hopen dat deze reeks wél een eerlijke kans krijgt, want ze verdient het echt.