Servië en Kosovo slaagden erin een akkoord te bereiken rond de omstreden voorgestelde nummerplatenwet. Kosovo ziet nu af van die wet, en Servië, dat zelf een soortgelijke wet in voege heeft, zal die terugdraaien.
Beide Balkanlanden leven al sinds de Kosovaarse onafhankelijkheidsverklaring in 2008 op gespannen voet. Begin augustus stonden de twee op de rand van een conflict, toen Kosovo een omstreden nummerplatenwet probeerde in te voeren: de etnische Serven in het land worden verplicht een Kosovaarse nummerplaat op te vijzen, waar ze nu nog rondrijden met een Servische. Ook bezit het meerendeel van de 50.000 etnische Serven in Kosovo nog een Servisch paspoort.
Gemoederen laaiden op
Voor de 50.000 etnische Serven, en bij uitbreiding de regering in Servië, was dit alvast geen optie. De wet zou in voege gaan op 1 augustus, maar de avond voordien raakten de gemoederen verhit: in Mitrovica, waar zowel etnische Albanezen als etnische Serven wonen, loeide het luchtalarm en blokkeerden Italiaanse Carabinieri (die als vredes- en veiligheidstroepen actief zijn in het gebied- de brug over de Ibar, de rivier die de stad in twee deelt.
Nadien goten zowel de Servische president Aleksander Vucic als de Kosovaarse premier Albin Kurti olie op het vuur. Ze beschuldigden elkaar ervan een conflict uit te lokken, maar zover kwam het niet, onder meer door bemiddeling van de NAVO en de EU. De invoering van de wet werd met een maand uitgesteld; het mogelijk conflict dus ook.
De situatie is echter wat cynisch: Servië beschuldigde Kosovo ervan de etnische Serven te discrimineren met de wet, maar in het land zelf is een soortgelijke wet al in werking: Kosovaren die naar Servië reizen moeten bij aankomst en vertrek een rits extra documenten tonen, anders komen ze het land niet in of uit. Ook moeten Kosovaren aan de grens hun Kosovaarse nummerplaat wisselen voor een Servisch exemplaar.
Witte rook
Nu slaagden beide partijen er echter in een akkoord te vormen. Dat meldde Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie inzake Buitenlandse Zaken, op Twitter: “We hebben een deal. Tijdens het door de EU geleid dialoog, besliste Servië om de toegangs- en vertrekdocumneten voor houders van een Kosovaarse identiteitskaart af te schaffen. Kosovo besliste dezelfde regeling niet in te voegen voor houders van een Servische identiteit.
Donika Emini, die als onderzoeker actief is voor expertengroep BiEPAG (Balkans in Europa Policy Advisory Group), plaatst echter meteen kanttekeningen bij Borrell’s euforische tweets: “Dit is geen nieuwe overeenkomst. Nu Servië zal stoppen met de grensdocumenten en begint Kosovaarse paspoorten te erkennen, is een eerste stap gezet. Er komen nog zware onderhandelingen aan tussen beide partijen, onder meer over energie voor de winter”, vertelt Emini in een uitgebreid Twitterdraadje.