Oude virussen hebben bijna 15.000 jaar lang overleefd in gletsjerijs op het Tibetaanse plateau in China, zo hebben wetenschappers ontdekt. De ontdekking kan hen helpen om de evolutie van virussen beter te begrijpen. “We weten immers heel weinig over virussen en microben in deze extreme omgevingen.”

De meeste virussen die in de twee monsters werden aangetroffen, waren volgens de auteurs van de studie anders dan de virussen die tot dusver zijn gecatalogiseerd. Voor deze studie ontwikkelden de wetenschappers ook een nieuwe, “ultra-schone” methode om microben en virussen in ijs te analyseren zonder de stalen vuil te maken. 

“Deze gletsjers werden geleidelijk gevormd en samen met stof en gassen werden ook heel veel virussen afgezet in dat ijs,” zegt Zhi-Ping Zhong (Ohio State University), hoofdauteur van het onderzoek dat zopas verschenen is in het vaktijdschrift Microbiome. “De gletsjers in West-China zijn niet goed bestudeerd en ons doel is om deze informatie te gebruiken om vroegere omgevingen weer te geven. En virussen zijn een deel van die omgevingen.”

De onderzoekers analyseerden ijskernen die in 2015 werden verzameld op de top van de Guliya-ijskap, die zo’n 6.700 meter boven de zeespiegel uittorent. De ijskernen bevatten ijslagen die zich jaar na jaar hebben opgehoopt. Deze lagen vormen een soort tijdlijn voor wetenschappers die meer te weten willen komen over klimaatverandering, microben, virussen en gassen doorheen de eeuwen.

28 onbekende virussen

Toen ze het ijs analyseerden, vonden de onderzoekers maar liefst 33 virussen, waarvan vier al geïdentificeerd zijn. Minstens 28 van de ontdekte virussen zijn onbekende exemplaren. De auteurs van de studie suggereren dat ongeveer de helft van deze virussen overleefd hebben dankzij het ijs. Uit de resultaten bleek ook dat de virussen waarschijnlijk afkomstig zijn van de bodem of van planten, niet van dieren of mensen.

“Dit zijn virussen die gedijen in extreme omgevingen”, zegt coauteur Matthew Sullivan (Ohio State University), professor microbiologie. “Deze virussen hebben genetische handtekeningen die hen helpen cellen te infecteren in koude omgevingen. Het zijn echt surrealistische handtekeningen voor hoe een virus in staat is te overleven in extreme omstandigheden”

Klimaatverandering

Onderzoek naar virussen in gletsjers staat nog in de kinderschoenen. Slechts twee eerdere studies hebben virussen geïdentificeerd in oud gletsjerijs. Maar volgens de auteurs is het een onderzoeksveld dat alleen maar belangrijker wordt naarmate het klimaat verandert. 

“We weten heel weinig over virussen en microben in deze extreme omgevingen, en wat zich daar eigenlijk bevindt”, zei professor Lonnie Thompson (Ohio State University), een van de onderzoekers. “Dit documenteren en begrijpen is uiterst belangrijk: hoe reageren bacteriën en virussen op klimaatveranderingen? Wat gebeurt er als we van een ijstijd naar een warme periode gaan, zoals we nu meemaken?”

(lb)