James Bond staat voor de deur te trappelen en Dune palmt ook heel wat bezoekers in, maar we mogen niet vergeten dat er nog heel wat ander moois ook in de zalen draait. Zo hebben we best genoten van Matt Damon in Stillwater die plots een voorsmaakje krijgt van wat geluk zou kunnen zijn. Dear Comrades! verhaalt over een tragische opstand in de oude Sovjet-Unie. De blik verruimen is altijd fijn!

Stillwater: Matt Damon is goed, vooral in combinatie met de jonge Lilou Siauvaud

Een vijf minuten durende staande ovatie op het filmfestival van Cannes in juli, maar toch een eerder lauwe ontvangst bij pers en publiek: het kan allemaal. Stillwater is dan ook een filmpje waarin niet érg veel gebeurd en dat vooral focust op Matt Damon die als Bill een voorsmaakje krijgt van wat geluk zou kunnen zijn.

En een portie geluk, dat kan Bill wel gebruiken. Hij leidt een redelijk eenvoudig leventje in Oklahoma, wanneer hij nogal plots besluit om zijn dochter te gaan bezoeken in Marseille. Zij is daar gearresteerd en zit er een straf uit voor de moord op haar vriendin Lina, die ze ontkent gepleegd te hebben. Bill, die al lang geen goeie relatie heeft met zijn dochter, is vastbesloten om haar onschuld te bewijzen en krijgt daarbij de hulp van Virginie – een theateractrice – en haar dochtertje Maya.

Het mooiste aspect aan Stillwater is de band tussen de ruwe Bill en Maya, de dochter van Virginie die zich helemaal openstelt voor Bill. Ze spreken een andere taal en verstaan elkaar amper, maar dat wil niet zeggen dat ze elkaar niet kunnen begrijpen, of op zijn minst kunnen doen alsof. De band tussen de twee gaat dieper dan taal: Bill grijpt deze tweede kans op het vaderschap, speelt met het meisje, gaat haar elke dag van school halen, bouwt routines op met haar en het nieuwe gezin waar hij plots deel van uitmaakt. Maya van haar kant geeft Bill kansen, onbevangen en met een openheid die alleen van kinderen kan komen.

Als een whodunit boeit de situatie van Alison amper, want het is het menselijke aspect dat het nogal trage Stillwater boeiend maakt. Hoe mooi het gezinsgeluk van Bill er ook uitziet, je weet dat het niet zal blijven duren omdat zowel Bill als zijn dochter Alison te beschadigd zijn door het leven om het te kunnen vasthouden.

Zijdelings wordt in dit sociale drama een beeld geschetst van kansarmoede in zowel Oklahoma als in Marseille. Wat maak je van het leven als je weet dat het je nooit veel te bieden zal hebben? Dat Matt Damon zo overtuigend is als Bill, is omdat hij voor de draaiperiode samen met regisseur Tom McCarthy – die zijn eerste echte film draait sinds het Oscarwinnende Spotlight uit 2015 – de tijd heeft genomen om met de plaatselijke bevolking in Oklahoma te praten: wie zijn ze en waar staan ze voor? Waarom denken ze zoals ze denken?

De film is te lang, maar stuurt je wel huiswaarts met een eerder warm gevoel. Soms is dat voldoende.

Score: 7/10

Dear Comrades!: ruwe geschiedenis uit de Sovjet-Unie

Stillwater bracht Hollywood naar Marseille, met Dear Comrades! blijven we in Europa. Hoewel de titel en het uitroepteken een satirische film doen vermoeden à la The Death Of Stalin, wordt het na de start van de film snel duidelijk dat het bittere ernst is.

Het waargebeurde verhaal speelt zich af in Novocherkassk, een dorpje in de Sovjet-Unie. We schrijven 1962 en er heerst onvrede in de straat: de lonen in de fabriek zijn met één derde gedaald en tegelijkertijd worden levensmiddelen duurder en zijn de winkels leger en leger. En dan is het plots genoeg: studenten komen in opstand en in de plaatselijke fabriek legt men het werk neer.

Daarop wordt een regeringscommissie naar het dorpje gestuurd die de opstand hard en snel moet neerslaan, de aanstekers van de opstand moet straffen en er vooral ook voor moet zorgen dat er geen communicatie over de opstand het dorp of het land buitenkomt.

Ook Lyudmila is voor de harde aanpak. Ze is een trouwe partijbestuurder die ervan overtuigd is dat het allemaal beter zou gaan als Stalin nog leefde, een Sovjet-aanhanger van de harde lijn en de stakers – die zij hooligans en dronkenlappen noemt – kunnen volgens haar niet hard genoeg gestraft worden.

Het doet haar dan ook verdriet dat net haar dochter Svetka niet gelooft in de waarden die zij voorstaat. Wanneer Svetka later ook naar de opstand gegaan blijkt te zijn, waar schoten zijn gelost en doden zijn gevallen, wordt ook Lyudmila ongerust. Ze krijgt de KGB aan haar deur, ziet hoe mensen in haar eigen flatgebouw hardhandig worden opgepakt en is geschokt wanneer ze ziet dat zij die proberen te vluchten, koelbloedig in het midden van de straat worden neergeschoten.

Dear Comrades! wil je raken, dat doet regisseur Andrey Konchalovskiy met een harde en kille weergave van de feiten, gezien door de ogen van een moeder. Het zwart-wit is voor ons daar niet meteen een meerwaarde bij, maar het feit is dat we sommige scènes uit deze film niet licht zullen vergeten.

Er valt dus niet veel te lachen met Dear Comrades!, nee, maar er wordt ons wel een stukje geschiedenis gepresenteerd dat de bevelhebbers van destijds maar al te graag verborgen hadden gehouden. Geschiedenis herinnert ons aan hoe lelijk het eraan toe kan gaan in de wereld en hoe snel een situatie kan ontsporen. Film speelt een belangrijke rol in het bij tijd en wijle in herinnering brengen van datgene dat we nog het liefst snel zouden vergeten. En dat mag ook eens door een andere lens dan die van Hollywood.

Score: 7/10