Telegram, ooit geprezen om zijn privacy en veiligheid, ligt nu onder vuur na een controversiële update van zijn servicevoorwaarden. Het platform heeft aangekondigd gebruikersgegevens, waaronder IP-adressen en telefoonnummers, te verstrekken aan autoriteiten bij geldige wettelijke verzoeken zoals huiszoekingsbevelen. Deze verandering roept vragen op over Telegrams belofte van privacy en zet gebruikers wereldwijd aan het denken.

Pavel Durov, CEO van Telegram, verklaarde eerder deze week dat de aanpassing noodzakelijk was om criminele activiteiten op het platform te bestrijden. “Hoewel het overgrote deel van onze gebruikers gezagsgetrouw is, kunnen we niet toestaan dat een kleine minderheid het platform misbruikt voor illegale praktijken,” aldus Durov. Hij benadrukte dat de maatregel vooral gericht is op het beschermen van de reputatie van Telegram en zijn gebruikersbasis.

De wijziging markeert een opvallende koersverandering voor Durov en Telegram. Waar het platform eerder resoluut weigerde samen te werken met autoriteiten, lijkt het nu noodgedwongen te buigen onder de druk van beschuldigingen. In Frankrijk werden de afgelopen maanden zorgen geuit over Telegrams vermeende rol in het faciliteren van criminele activiteiten zoals drugshandel en kindermisbruik. Het platform werd beschuldigd van het niet meewerken aan politieonderzoeken, wat bijdroeg aan de herziening van zijn beleid.

Vrije meningsuiting versus veiligheid

De stap heeft geleid tot een debat over de balans tussen vrije meningsuiting en online veiligheid. Telegram werd eerder bekritiseerd omdat het een toevluchtsoord zou zijn voor desinformatie en extremistische inhoud.

Dankzij de mogelijkheid om groepen met wel 200.000 leden te creëren, kan informatie op ongekende schaal worden verspreid. Dit in tegenstelling tot andere platforms zoals WhatsApp, dat groepen beperkt tot 1.000 leden. Critici vragen zich af of Telegram genoeg doet om illegale activiteiten op het platform tegen te gaan.

Angst voor samenwerking met repressieve regimes

Een belangrijk punt van zorg is hoe deze beleidswijziging zal worden toegepast in landen met autoritaire regimes. John Scott-Railton, onderzoeker bij Citizen Lab, waarschuwt dat politieke dissidenten, met name in landen zoals Rusland en Wit-Rusland, voor hun veiligheid vertrouwden op Telegrams eerdere weerstand tegen overheidstoezicht. De nieuwe voorwaarden roepen nu angst op dat het platform kan worden ingezet om dissidenten te vervolgen.

Telegram heeft in het verleden wel actie ondernomen tegen enkele problematische groepen, maar experts op het gebied van cyberveiligheid wijzen erop dat de moderatie van inhoud zwak is in vergelijking met andere sociale mediaplatforms. Voordat het nieuwe beleid werd ingevoerd, beperkte Telegram de gegevensverstrekking tot informatie over vermoedelijke terroristen, wat voor veel critici als ontoereikend werd beschouwd.

Experts: “Huidige aanpassingen zijn niet genoeg”

Daphne Keller, verbonden aan het Center for Internet and Society van Stanford University, stelt dat de nieuwe wijzigingen waarschijnlijk niet voldoen aan de strengere eisen in landen zoals Frankrijk. Volgens haar moeten platforms zoals Telegram niet alleen illegale inhoud moeilijker vindbaar maken, maar ook actief bijdragen aan de verwijdering ervan en ernstige overtredingen melden bij de autoriteiten. “Slechts reageren op verzoeken is niet genoeg”, benadrukt Keller aan BBC.