Trump haalt twee keer bakzeil in evenveel dagen: de “master dealmaker” moet nu ook knieval doen voor China

door Mick Van Loon
gepubliceerd op zaterdag 02 maart 2019 om 06:43 •
4 min lezen

Donald Trump noemt zichzelf graag een meesterlijke dealmaker, maar de jongste dagen is daar niet veel van te merken. De top met de Noordkoreaans leider Kim Jong-un mislukte compleet. Trump had op voorhand de onderhandelingen met Noord-Korea een “historisch succes” genoemd en hij zinspeelde op de Nobelprijs voor de Vrede. Nu blijkt dat Trump in het door hem gestarte handelsconflict met China ook bakzeil zal halen.

Trump vraagt China om alle importheffingen op landbouwproducten uit zijn land te schrappen. Zelf doet hij “een handreiking” door een geplande verhoging van de tarieven van 10 naar 25% niet door te laten gaan.

Trump voerde de heffingen vorig jaar in omdat China zich volgens hem schuldig maakt aan onder meer oneerlijke concurrentie en diefstal van Amerikaanse technologie. China reageerde daarop met vergelijkbare maatregelen.

Sinds december praten de landen over een oplossing voor het handelsconflict. Trump twitterde zijn verzoek omdat er volgens hem schot zit in die gesprekken.

Boze boeren

Maar in realiteit staat Trump zwaar onder druk van een belangrijk deel van zijn achterban: boeren. Die zijn zwaar getroffen door de sancties van China. Doordat de prijs van goederen als sojabonen, varkensvlees en fruit steeg, nam de export daarvan flink af.

Hoewel economen erop wijzen dat geen enkel land profiteerde van de handelsoorlog, noemde president Trump die eerder “goed en makkelijk te winnen”. Een handelsoorlog met de EU over staal werd ternauwernood afgewend door onderhandelingen met Commissievoorzitter Juncker.

Ook in Vietnam schoten zijn onderhandelingskunsten duidelijk tekort. Na alle lovende woorden over en weer kwam er donderdag een abrupt einde aan de topontmoeting tussen de Amerikaanse president en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Ze braken de onderhandelingen onverwachts af, omdat ze het niet eens konden worden over de sancties tegen Noord-Korea.

Volgens de president eisten de Noord-Koreanen een volledige opheffing van de internationale sancties. In ruil daarvoor waren de Noord-Koreanen bereid slechts één nucleaire faciliteit te ontmantelen. Voor de Amerikanen ging deze concessie niet ver genoeg. “Soms is het beter om weg te lopen bij de onderhandelingen”, verklaarde Trump tijdens de persconferentie In Hanoi. Een werklunch met Kim Jong-un ging niet meer door.

Pyongyang spreekt de versie van Trump tegen. In een zeldzame persconferentie zeiden de Noord-Koreaanse onderhandelaars dat ze niet een volledige opheffing van de sancties hadden geëist. Ze hadden slechts om een gedeeltelijke opheffing gevraagd.

….and I did not increase their second traunch of Tariffs to 25% on March 1st. This is very important for our great farmers – and me!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 1 maart 2019

Nobelprijs

Het mislukken van de top is een tegenslag voor de Amerikaanse president. Trump had op voorhand de onderhandelingen met Noord-Korea een “historisch succes” genoemd en hij zinspeelde op de Nobelprijs voor de Vrede. Mar hij kwam met lege handen thuis.

Vorig jaar verklaarde Trump in Singapore al vol bravoure dat de wereld rustig kon slapen. “Noord-Korea is niet langer een nucleaire dreiging.” De praktijk is echter een stuk weerbarstiger. Sinds de top in Singapore zijn Noord-Korea en de VS geen millimeter opgeschoten. Sterker nog, Pyongyang ging volgens Trumps eigen inlichtingendiensten gewoon door met de ontwikkeling van kernwapens en langeafstandsraketten (wat Trump overigens tegenspreekt).

De afgelopen weken begon het ook bij Trump te dagen dat een snel succes niet in het verschiet lag. Hij stelde in de aanloop naar de top de verwachtingen drastisch bij. Hij zou geen verregaande concessies van Kim Jong-un eisen. “Zolang ze geen langeafstandsraketten of kernwapens testen, zijn wij tevreden.” Maar zelfs met deze laaggespannen verwachtingen kwam het niet tot afspraken in Hanoi.

Trump heeft zich altijd smalend uitgelaten over de pogingen van zijn voorgangers om Pyongyang in het gareel te krijgen. In zijn ogen hadden ze de problemen met Noord-Korea allang kunnen oplossen. Hij zou de klus wel even klaren. De president had geen zin in complexe, langdurige onderhandelingen, zoals die in het verleden plaatsvonden. Voorbereidingen voor de topontmoetingen met Kim Jong-un vond hij overbodig.

De president ging de onderhandelingen met dezelfde instelling in zoals hij dat in het verleden deed met zakendeals in New York. In een tête-à-tête zou hij al improviserend en met charme en persoonlijke overredingskracht de Noord-Koreaanse leider overtuigen zijn kernwapens op te geven. Deze week bleek hoe naïef en amateuristisch deze aanpak was.