Vorige week alleen al moesten 13.000 bootmigranten worden gered die op weg waren van Libië naar Italië. In een paar dagen tijd verdronken op die route bij drie scheepsrampen op de Middellandse Zee 700 migranten verdronken. Die cijfers zijn al een indicatie van wat er momenteel aan het gebeuren is: door de deal met Turkije en het sluiten van de Balkanroute is de vluchtelingenstroom naar Europa niet verminderd.
De Balkanroute, die vorig jaar ruim 700.000 vluchtelingen gebruikten om naar Europa te komen, lijkt behoorlijk succesvol gesloten. Het akkoord tussen de Europese Unie (EU) en Turkije had er ook voor moeten zorgen dat veel minder migranten de gevaarlijke oversteek maken van de Middellandse Zee.
Maar dat probleem is dus alleen maar verplaatst. In plaats van naar Griekenland, reizen de migranten nu vooral naar Italië. En ze doen dat vooral vanuit Libië. Het verschil met de Balkanroute is dat de meeste bootvluchtelingen die op Italië koersen economische vluchtelingen lijken te zijn, vooral uit Nigeria maar ook uit het veilige Ghana, Senegal en Ivoorkust. Deze Afrikanen krijgen in Italië en de rest van Europa zelden politiek asiel, maar worden ook niet uitgezet.
Meer dan miljoen zitten te wachten
Volgens de VN vertrekt 90 procent van de migranten uit Libië, terwijl een kleine 10 procent door Egypte reist. Non-gouvernementele organisaties, het Italiaanse leger en de overheid staan onder enorme druk om het grote aantal migranten, voornamelijk uit Nigeria, Gambia en Somalië, te redden uit zinkende rubberbootjes en op te vangen op het land.
Vooral in het noorden van Libië stikt het van de mensensmokkelaars die migranten uitbuiten en in sommige gevallen naar Europa sturen. Interpol meldt in een rapport dat er nog zo’n 800.000 migranten wachten in het noorden van Libië, hopend op een boottocht naar Europa. Andere organisaties spreken van meer dan een miljoen.
Rubberbootjes
De Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) zegt dat mensensmokkelaars in Libië tegenwoordig vooral rubberbootjes gebruiken voor de gevaarlijke tocht van Noord-Afrika naar Europa. Egyptische smokkelaars doen het met vissersboten. Die boten worden vanuit Tunesië verkocht aan de mensensmokkelaars met enorme korting, omdat het aanbod erg groot is, volgens het IOM.