De essentie: Eerder in oktober besliste de federale regering om het regime een stuk strenger te maken. Van Peteghem wil dat enkel “echte” kunstenaars er nog gebruik van kunnen maken. Dat blijkt ook uit het voorontwerp van de regering, dat door De Tijd kon worden ingekeken. Volgens beroepsorganisaties in een aantal sectoren zal het nieuwe regime echter meer kwaad dan goed doen.

• De maatregel zal verdwijnen voor een hoop beroepen. Het gaat onder andere om marketeers, architecten, advocaten, informatici en UX-designers. Zij zullen een overgangsperiode van één jaar krijgen om over te schakelen op een normaal regime.
  
• Bedrijven die momenteel gebruikmaken van auteursrechten, zullen dat tijdens de overgangsperiode in 2023 nog voor 50 procent kunnen doen. In 2022 konden inkomsten tot 64.070 euro als auteursrechten worden verrekend.
  
• Kunstenaars, journalisten, auteurs en game-ontwikkelaars zullen nog altijd gebruik kunnen maken van het auteursrechtenregime. Voor die laatste groep zal wel per geval bekeken worden of ze voldoen aan de nieuwe vereisten.
  
• Maar ook voor zij die nog recht hebben op het regime, zal het sowieso minder voordelig worden. Momenteel is het mogelijk om 50 procent van de lonen uit te keren als auteursrechten. Volgens het nieuwe wetsvoorstel zal dat binnenkort slechts nog 30 procent zijn.
  
• Nog een belangrijke verandering is dat de fiscus nu op langere termijn zal kijken hoeveel kunstenaars verdienen. Als zij gedurende een periode van vier jaar elk jaar meer dan 64.070 euro verdienen, zullen zij niet meer in aanmerking komen voor het regime.

Opgemerkt: De regering wil de komende jaren 112,5 miljoen euro besparen door de maatregel door te voeren. In 2023 moet die 37,5 miljoen opleveren, het jaar erop 75 miljoen.

• Maar het nieuws heeft ook voor verontwaardiging gezorgd in een groot aantal sectoren. De AVBB en de JAM, respectievelijk de Algemene Vereniging van Beroepsjournalisten in België en de Journalisten Auteursrechten Maatschappij, zijn alvast verrast. In juni werd de ruling voor freelancejournalisten immers nog verlengd voor vijf jaar, een verlenging die nu de prullenbak in lijkt te vliegen.
  
• Charlotte Michils, juridisch adviseur bij de Vlaamse Vereniging voor Journalisten, schreef in een artikel dat  “de abrupte omschakeling naar een minder voordelig regime” de freelance beroepsgroep “verder in de precariteit zal duwen”. Zij wijst erop dat freelancers sowieso al minder werkzekerheid genieten dan gewone werknemers. Door de nieuwe verhouding, waarbij maximaal 30 procent van de inkomsten als auteursrechten kunnen worden aangerekend, wordt dan ook het netto-inkomen van freelance journalisten geraakt.
  
• Matthias Vandamme van advocatenkantoor Sirius Legal schreef op 18 oktober al een artikel waarin hij uitlegt waarom hij het niet met het voorstel eens is. Het regime verwijderen zou nefast zijn voor de Belgische economie en zou tot een concurrentienadeel leiden, omdat andere landen wel nog zo’n fiscale voordelen hanteren. Bovendien zou het moeilijk zijn om te bepalen wat al dan niet kunst is. Ten slotte zegt Vandamme dat de inkomsten voor de overheid negligibel zijn, terwijl de impact op veel sectoren aanzienlijk zal zijn.
  
• Ook in de IT-sector wordt het regime met gemengde gevoelens onthaald. Hoewel sommige bedrijven toegeven dat er misbruik werd gemaakt van de maatregel, om bijvoorbeeld IT’ers in auteursrechten uit te betalen die helemaal geen creatief werk te leveren, zijn anderen boos dat heel de sector in één klap wordt uitgesloten.
  
• Vrijdag zal de regering de programmawet hoe dan ook verder behandelen. Alles lijkt er momenteel op te wijzen dat het voorstel tot dan niet meer veranderd zal worden, hoewel dat in theorie wel nog mogelijk is.

(bg)