De liberalen maken zich op voor een stoelendans. Of toch niet?

Wat gebeurt er precies? Open Vld heeft twee ministerportefeuilles te verdelen in de nieuwe Vlaamse regering. Deze middag verdelen de drie partijvoorzitters, Bart De Wever (N-VA), Wouter Beke (CD&V) én Gwendolyn Rutten (Open Vld) de portefeuilles in die regering. Daarna is het aan de partijen om die bevoegdheden toe te wijzen aan namen: wie worden dus de twee liberale ministers in de Vlaamse regering?

De details: Open Vld heeft niet meteen de eerste keuze. Het is volgens het systeem D’Hondt zelfs pas na N-VA, na CD&V en nog een keer N-VA dat Open Vld een eerste portefeuille mag kiezen.

Tussen de regels: Toch is het niet uitgesloten dat er een stevige portefeuille uit de brand gesleept wordt. Het is een publiek geheim dat de liberalen azen op Onderwijs als bevoegdheid. Maar dan moeten ze natuurlijk wel vrede nemen met een tweede minister die veel minder zal krijgen.

Praktisch: De liberalen blazen verzamelen in BleuPoint in Brussel.

In de wandelgangen: Het gonst van de geruchten dat Rutten met “verrassingen” gaat komen. Namen waar niemand over schreef, waar niemand het van verwacht. Geen Bart Somers dus, en geen Rutten zelf. Op de trappen van het Errerahuis, waar de drie partijen de regering voorstelden, ging het heel kort tussen De Wever en Rutten over die mogelijke fonkelnieuwe namen, maar de Open Vld-voorzitter laat zich niet in de kaarten kijken.

De grote vraag? Heel simpel: stapt Gwendolyn Rutten nu zelf in die regering of niet? Als het aan de formateur ligt, dan is het duidelijk. Jan Jambon (N-VA) wil graag een zo sterk mogelijke ploeg. En Rutten heeft natuurlijk zelf onderhandeld, en kan met veel autoriteit de zaak verdedigen. Zeker als ze Onderwijs zou krijgen, zou ze niet neen zeggen. Maar wil ze zelf? Dan moet ze haar post als burgemeester van Aarschot opgeven, en dat zou ze niet willen doen. In interviews heeft ze ook altijd de boot relatief stevig afgehouden. En ze zou dus nog een keer “verrassend” uitpakken.

Om rekening mee te houden? Doet Rutten het toch, dan komt er eindelijk meteen ook een open strijd over het voorzitterschap. Normaal is het maar in maart volgend jaar dat er een nieuwe voorzitter komt, en een aantal mensen zoals Bart Tommelein is expliciet al kandidaat. De kans dat Rutten, als ze blijft zitten, nog voorzitter blijft, is moeilijk in te schatten. Nu op de trein springen die passeert, is dus toch ook een optie.

The big picture? Er is ook altijd het federale niveau. Daar kan, door allerlei omwegen, het premierschap misschien ooit ook wel in de schoot van Open Vld vallen. Want hoewel de PS veel groter is dan gelijk welke Vlaamse partij, zou een paars-groene coalitie, zonder N-VA dan, misschien toch beter een Vlaming als premier kiezen. En dan wordt de oude ambitie van Rutten, de eerste vrouwelijke premier worden, ook niet onmogelijk. Al levert dat natuurlijk wel grote spanning op met Alexander De Croo, de sterke man van de liberalen op het federale niveau.

En nu? Vanavond weten we hoe het zit.