Zodra de temperaturen dalen, schieten aardgasprijzen (en dus ook de energiefacturen) vaak de hoogte in. Dat is geen toeval, maar het resultaat van een complex samenspel tussen weersomstandigheden, beperkte opslag en een steeds internationalere energiemarkt. Vooral in de winter kan dat leiden tot plotselinge en scherpe prijsstijgingen.

Aardgasprijzen zijn bijzonder gevoelig voor het weer, en dan vooral voor extreme kou. Zodra de temperaturen dalen, stijgt het gasverbruik voor verwarming vrijwel onmiddellijk. Die extra vraag vertaalt zich meteen in hogere prijzen, zowel op de spotmarkt als op de futuresmarkt.

In tegenstelling tot speculatieve handel gaat het hier om een directe en tastbare vraagtoename. Een koudegolf kan daardoor in korte tijd een grote impact hebben op de prijs van aardgas.

Opslagniveaus bepalen het risico

Een cruciale factor voor de winterprijzen is het niveau van de aardgasopslag aan het begin van het stookseizoen. Wanneer die voorraden onder 90 procent van het vijfjarig gemiddelde zakken, rekenen markten doorgaans een extra risicopremie aan. Die ligt meestal tussen 15 en 25 procent boven de normale winterprijzen.

Zakt het opslagniveau zelfs onder 85 procent, dan neemt de prijsgevoeligheid sterk toe. In dat scenario kunnen kleine temperatuurschommelingen leiden tot buitenproportionele prijsbewegingen, omdat de buffer in het systeem bijna verdwenen is.

Beperkte flexibiliteit in de productie

De aardgasproductie kan niet snel inspelen op plotse pieken in de vraag. Het duurt gemiddeld drie tot zes maanden voordat nieuwe productie of extra aanvoer beschikbaar komt. Daardoor zijn producenten niet in staat om onmiddellijk bij te sturen tijdens een strenge winter.

Als gevolg daarvan leunen markten sterk op bestaande voorraden en op maatregelen om de vraag te beperken. Dat maakt het evenwicht tussen vraag en aanbod kwetsbaar en verhoogt de kans op prijsschommelingen.

Niet elke opslag is even snel

Ook het type opslagfaciliteit speelt een rol in de prijsdynamiek. Zoutcavernes kunnen aardgas veel sneller vrijgeven dan uitgeputte gasvelden, waar het onttrekken trager verloopt.

Wanneer voorraden vooral opgeslagen zijn in die langzamere systemen, kan dat leiden tot regionale tekorten en extra prijsdruk. Dat zogenaamde geografische basisrisico maakt sommige markten gevoeliger voor plotselinge vraagpieken.

Internationale markt versterkt schommelingen

Extreme weersomstandigheden worden vaak aangewezen als de belangrijkste oorzaak van volatiliteit op de aardgasmarkt. Vooral koudegolven zorgen voor scherpe prijsstijgingen, en die worden nog versterkt door de verwevenheid van de wereldwijde lng-markten.

Wanneer Europa en Azië in de winter hoge lng-prijzen betalen, kan dat gas wegtrekken van andere markten. Het binnenlandse aanbod komt dan onder druk te staan, waardoor weersgerelateerde vraagpieken nog zwaarder doorwegen.

Meer factoren om rekening mee te houden

De aardgasprijs wordt vandaag beïnvloed door een complex netwerk van factoren. Weersvoorspellingen, opslagniveaus, productiecapaciteit en internationale handelsstromen spelen allemaal een rol.

Daarbovenop zorgt de opkomst van hernieuwbare energie voor extra onzekerheid in traditionele vraagpatronen. Dat maakt de aardgasmarkt moeilijker te voorspellen en toont het belang van nauwgezette analyse, zeker tijdens de wintermaanden.