In het kort

• Gedeelde stilte kan een krachtige vorm van communicatie zijn in relaties.
• Onderzoekers associëren intrinsiek gemotiveerde stiltes met positieve emoties en sterkere relaties.
• Angst of wrok die stilte aandrijft, wijst vaak op onderliggende problemen die de partners moeten aanpakken.

Het vermogen om comfortabel in stilte samen te zijn met je partner, terwijl je bezig bent met individuele activiteiten, wordt vaak gezien als een teken van een gezonde relatie. Dit wordt soms “parallel spelen” genoemd. Denk aan een scenario waarbij de een een boek leest terwijl de ander videogames speelt, of waarbij de een muziek maakt terwijl de ander schetst. Het gaat erom dat het samenzijn de ervaring verrijkt, zelfs zonder directe interactie.

Onderzoekers hebben de psychologie achter gedeelde stilte bestudeerd en ontdekten dat het een krachtige vorm van communicatie kan zijn. In een reeks van vier onderzoeken, gepubliceerd in Motivation and Emotion, identificeerden experts vier soorten stilte in relaties:

Spontane stilte: Zonder duidelijke reden.

Intrinsiek gemotiveerde stilte: Gedreven door persoonlijke behoeften.

Introjectieve stilte: Beïnvloed door druk van buitenaf om je goed te gedragen.

Extern gemotiveerde stilte: Een reactie op de acties of woorden van de partner.

De psychologie achter stilte

Uit het onderzoek blijkt dat intrinsiek gemotiveerde stiltes, waarbij partners zich comfortabel en tevreden voelen in elkaars aanwezigheid, positieve emoties en sterkere relaties bevorderen. Deze momenten dragen bij aan een gevoel van nabijheid en vervullen psychologische behoeften binnen de relatie.

Introjectieve en extern gemotiveerde stiltes, vaak voortkomend uit angst of manipulatie, veroorzaken negatieve emoties en gespannen relaties. Spontane stilte vertoonde geen consistent patroon in relatie tot gevoelens of relatiekwaliteit.

De betekenis van gedeelde stilte begrijpen

De betekenis van gedeelde stilte hangt af van de motivatie erachter. Als partners kiezen voor stille momenten uit oprechte troost en tevredenheid, wijst dit op een sterke basis van vertrouwen en emotionele veiligheid. Angst of wrok die stilte aandrijft, wijst vaak op onderliggende problemen die de partners moeten aanpakken.

Conclusie

Deze bevindingen tonen aan dat gesprekken niet altijd noodzakelijk zijn om verbinding te maken. Soms kan simpelweg genieten van elkaars aanwezigheid in rustig gezelschap een krachtige manier zijn om een relatie te versterken. Het is belangrijk om te begrijpen waarom je stilte deelt: uit verbondenheid of uit ongemak?