Het land van de bedrijfswagens, dat zijn we. Niet onlogisch, het is een heel simpele manier om de loonkosten laag te houden en werknemers onrechtstreeks te verlonen. Alleen is het een heel dom én duur systeem: gigantische milieubelastend, waardoor we eigenlijk met z’n allen de prijs betalen. Plus, het maakt ons land de absolute kampioen van files. Een tax shift waarbij het gunstregime voor bedrijfswagens wordt aangepast zou veruit de meest logische stap voor de overheid zijn. De minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) zegt alvast niet neen.
Pak een Vlaming z’n bedrijfswagen af, en je pakt z’n identiteit af. Status. Prestige. Comfort. Dat hangt allemaal samen met zo’n mooie, glimmende leasewagen. Vanaf bepaalde posities in bedrijven, in bepaalde sectoren zelfs voor héél het bedrijf, is het logisch, neen zelfs noodzakelijk, dat je bedrijfswagens hebt. Werknemers verwachten het en werkgevers zouden gek zijn het niet te doen.
Want ons land heeft een heel zoet fiscaal gunstregime voor bedrijfsauto’s. Dus vanaf een bepaald loon (en dat ligt heus niet zo vreselijk hoog) is het gewoon financieel veel voordeliger om een wagen te geven dan loonopslag. Iedereen doet het, zelfs de vakbonden, waar een beetje een deftige werknemer meteen ook een mooie wagen ter beschikking krijgt. En dus schuiven we elk jaar massaal aan in onze bedrijfswagens, in de file. Vervuilen we samen massaal het milieu, en brengen we de gezondheid van onze kinderen in gevaar.
De feiten liegen er niet om: het aantal bedrijfswagens is sinds 2000 nog gigantisch toegenomen, met meer dan 40 procent. Het aandeel ‘gewone’ privévoertuigen is onder de 50 procent gezakt, de meerderheid van de nieuwe wagens op onze wegen zijn dus bedrijfsvoertuigen, die allemaal onder dat fiscaal gunstregime vallen.
Een tweede, even straf effect van al die bedrijfswagens is de uitstoot van fijn stof. Want allemaal zijn het dieselwagens. Ook op dat vlak hanteert de overheid een gunstregime: diesel wordt minder belast. Dat maakt dat ons land het hoogste aantal dieselmotoren per inwoner heeft ter wereld. Sinds 2000 is er een toename met 80 procent van de dieselwagens, terwijl het veel schonere LPG volledig is weggezakt. Het behoeft geen al te groot inzicht om te beseffen welke impact dat op onze gezondheid heeft.
Iedereen weet het
Iedereen in ons land die bezig is met beleid maken, met fiscaliteit, met het milieu, kent de problematiek. Maar niemand durft er echt iets aan te doen: het is echt een heilige koe. De vorige regering Di Rupo werd quasi gestenigd omdat ze bedrijfswagens duurder durfden te maken. Onder leiding van volksmenners in de populaire pers werd het idee begraven nog voor het deftig was uitgelegd.
Maar soms kan één man de pensée unique doorbreken. In dit geval politicoloog Dave Sinardet. In een krachtig opgetekend en uitgewerkt opiniestuk maakte die brandhout van de bedrijfswagenpolitiek in ons land. Onze overheid subsidieert de bedrijfswagens met een fiscaal gunstregime dat in Europa zijn gelijke niet kent. Eén miljoen bedrijfswagens in België kosten de overheid jaarlijks 4 miljard euro, zegt Sinardet. “Als we toch over een tax shift willen praten, wel, besteed dan de opbrengsten van die sanering van het gunstregime aan een verlaging van de sociale lasten op arbeid”, zegt hij.
Alle internationale rapporten zeggen het: belast vervuiling meer
Overigens is dat exact wat elk internationaal rapport over fiscaliteit ook suggereert aan België: de lasten verschuiven van arbeid naar milieutaksen, waar ons land echt achteraan bengelt qua fiscale druk. Een hele reeks slimme professoren schaart zich achter het idee van het gunstregime voor bedrijfswagens omzetten naar een daling van lasten op arbeid: Gert Peersman (UGent), Koen Schoors (UGent), Stef Proost (KU Leuven), Michel Maus (VUB), Paul De Grauwe (London School of Economics) en Bart Van Craeynest (Petercam).
Maar daarbij stopt het niet: Bond Beter Leefmilieu, Kom op Tegen Kanker en Netwerk Duurzame Mobiliteit zetten na het stuk van Sinardet een online petitie op: “Stop verloning met wagens en diesel”. En kijk, van een pensée unique gaat het naar een beweging die in no time meer dan 10.000 handtekeningen verzamelt.
Bijna even opvallend: de federale regering wijst het voorstel helemaal niet af. De goedkope diesel wil de regering sowieso aanpakken, dat hadden ze al aangekondigd. Maar nu gaan ze verder. Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) wil de discussie van het gunstregime voor bedrijfswagens gerust aangaan. “Als het bekeken moet worden, dan doen we dat best in het kader van een taxshift, om de lasten op arbeid te verlagen. Maar we gaan de bedrijfswagens zeker niet geïsoleerd bekijken”, laat hij optekenen in De Tijd vandaag. Het zou een bijzonder moedige en verrassende beslissing zijn, de heilige koe van de Vlaming aanpakken. Maar het kan een verstandige opening zijn in de hele discussie rond de tax shift. Dat zegt zowat iedereen die er iets van kent.
