De vreselijke aanslagen in Parijs kwamen enkele uren nadat het Westen symbolische overwinningen op Islamitische Staat vierde en regeringsleiders zeiden dat het tij gekeerd was en de jihadisten “op de loop waren”. Parijs maakt ons duidelijk dat het allemaal zo simpel niet is en toonde nog eens hoe ver en diep de kanker van het jihadisme is uitgezaaid. Maar waarom weer Frankrijk? En gaat dit ooit stoppen?
De Britse premier David Cameron zei gisteren bijvoorbeeld letterlijk dat het uitschakelen van Jihadi John “ook de straten van het thuisland veiliger had gemaakt”. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry verklaarde dat “we een keerpunt hadden bereikt. ISIS is op de loop nu”. Het was nu maar een kwestie van tijd meer volgens Kerry.
Maar iedereen moet het wel eens zijn dat de duidelijk gecoördineerde aanval op een stuk of zeven plaatsen in Parijs en met een vreselijk tol aan levens het qua impact haalt over het uitschakelen bij wijze van drone van Jihadi John en de herovering van de sowieso bijna lege en compleet verwoeste “strategische” stad Sinjar.
Niet alleen Parijs: nog meer dan 300 andere doden
We mogen ook niet vergeten dat er niet alleen Parijs was. Bij aanslagen in Libanon en op een begrafenis van een sjiitisch leider in Bagdad de jongste 24 uur, ook allebei door Islamitische Staat, vielen nog eens meer dan honderd doden. En wat met de 224 Russische toeristen aan boord van een Airbus die – naar alle waarschijnlijkheid – door een bom van moslimextremisten werd neergehaald twee weken geleden?
Allemaal wat verder van huis – hoewel, we nemen allemaal wel het vliegtuig om op vakantie te gaan – zijn die aanslagen misschien niet zo identificeerbaar voor de meesten onder ons, maar bottomline: ook hier ging het om onschuldige mensen en blind terrorisme. Bovendien kwamen de terroristen in Parijs wel erg dicht bij iets waar ze munt zullen uitslaan: de Franse president Hollande was aanwezig in het Stade de France, en, zullen ze zeggen, “moest daar gaan lopen voor ons”.
Jihadi John had propagandawaarde voor IS, hij was een internationaal symbool van terreur, maar zijn operationele waarde in de hiërarchie van Islamitische Staat was nihil. En terwijl de herovering van Sinjar door moedige Koerden echt is, valt ook die in het niet bij iets wat we de jongste weken toch weer hebben moeten ontdekken: hun capabiliteit om terreur te exporteren, naar de Egyptische toeristenrivièra, naar Libanon, naar Bagdad en nu Parijs. IS heeft duidelijk geen gebrek aan idiote vrijwilligers of aan operationeel bereik om hun ziekelijke fantasieversie van een apocalyptische Islam tot werkelijkheid te maken.
Niet eerlijk
Face it: onze leiders zijn nooit echt eerlijk tegen ons geweest in dit hele verhaal. Te vaak hebben we moeten horen dat de oorlog tegen terrorisme gekanteld was – en erger nog, dat we vooruitgang boekten in de strijd tegen jihadisme.
Bush verklaarde de oorlog in Irak op 1 mei 2003 over en gewonnen, voor hij nog echt moest beginnen met de insurgency die tienduizenden levens kostte. Obama vertelde ons dat door Osama Bin Laden uit te schakelen, al-Qaida en jihadisme waren onthoofd.
De waarheid is dat we geen zak vooruitgang hebben geboekt. Net zoals in de War on Drugs zijn er duizenden miljarden gespendeerd en het resultaat is nougat. Er zijn eigenlijk maar twee dingen gebeurd: de mensen die er niks mee te maken hebben worden onterecht gesurveilleerd en verliezen steeds meer hun recht op privacy. En we leven nu in een constante state of war, waarbij maar twee partijen echt winnen: de producenten van wapens enerzijds, en zij die politiek leven van angstzaaierij. Daar, maar ook hier.
Jihadisme is alive and kicking
Het antwoord op de vraag waarom Parijs nog kan, en op zo’n schaal, is niet echt comfortabel. Het begint met toe te geven dat jihadisme alive and kicking is in ons midden en dat we het ook niet zullen uitroeien door ver van huis bommen te gooien – dat doen we nu al 14 jaar.
We gaan het al evenmin uitroeien door het probleem hier te negeren, en het echte probleem is dat jihadisme en islamitische terreur niet zou kunnen bestaan mocht het geen ideologische steun hebben vanuit de gemeenschappen waar de terreurgroepen hun “strijders” rekruteren.
Feit is dat jihadisme wortel heeft geschoten bij een hele generatie van jonge, boze moslims in het Westen. Vooral in Europa, waar duizenden jongeren, hier geboren en opgegroeid, vloeiend in onze taal en cultuur, naar bijvoorbeeld Syrië zijn getrokken, tot over hun oren gevuld met haat tegenover de samenleving waarin ze opgroeiden.
Frankrijk. Waarom?
In die optiek is het geen wonder dat het opnieuw Frankrijk is dat slachtoffer werd, nog geen jaar na de aanvallen op Charlie Hebdo. Tussen vijf en tien procent van de Franse bevolking is ondertussen moslim. Er zijn – dat valt echt niet te ontkennen – reële, ernstige problemen met die groep. Ze blijft achter op economisch vlak en ze slaagt er niet in zich sociaal te integreren. Het antwoord binnen een deel van die groep moslims daarop is echt diepgaande wrok tegenover de maatschappij rond zich.
Dat ontkennen, het feit dat bij een minderheid van de moslims in ons midden (en een minderheid is het wel degelijk) echt onoplosbare gevoelens van haat bestaan, is dom. En wat de politici die dat weigeren onder ogen te zien betreft ook gewoon laf en kortzichtig. En we hebben het dan net zozeer over de pure ontkenners van het probleem als over zij die de makkelijkste oplossingen aanbieden, gaande van grenzen dichtgooien tot het stigmatiseren van de islam in z’n geheel.
Maar het punt is, zolang er zelfs ook maar een paar honderd van de miljoenen moslims hun afkeer omzetten in blind jihadisme, heeft Frankrijk, maar eigenlijk heel Europa een probleem. Dit komt niet neer op stigmatiseren van de hele Europese of Westerse moslimgemeenschap. Mensen moeten ook echt eens gaan begrijpen dat een overweldigende meerderheid van hen geen jihadisten zijn, maar, we moeten toch realistisch zijn en erkennen van waar het probleem komt.
Nuances
Het probleem is niet islam maar islamisme. Moslimgemeenschappen in ons midden zijn al jaren blootgesteld aan haatpredikanten. Die moslims die daarin tegenin gaan zijn niet genoeg gesteund door ons, maar, laten we wel wezen, een te groot deel van de gematigde moslims heeft het tot nu vertikt om echt zelf te pogen komaf te maken met het extremisme en radicalisme in hun midden.
De aanslagen van Parijs zullen – dat is onvermijdelijk en het was al heel snel te zien op sociale media – de anti-migratiegevoelens bij een ondertussen meerderheid van de Europese bevolking alleen maar aanwakkeren. Xenofoben zullen zich gesterkt voelen in hun overtuiging, en dat zal de polarisering tussen de gemeenschappen alleen maar vergroten. Dat op zijn beurt zal het radicalisme weer aanzwengelen. Nuances die nu wel gemaakt moeten worden, zullen over het hoofd worden gezien.
Duitsland
Zoals bijvoorbeeld het feit dat Frankrijk nauwelijks Syrische vluchtelingen heeft opgenomen, in tegenstelling tot Duitsland, waar, en toeval is dat niet, geen jihadistische aanslagen van dit allooi hebben plaatsgevonden.
Duitsland heeft zich ook niet lukraak op het oorlogspad begeven de jongste 14 jaar. Het heeft deelgenomen aan missies in het Midden- en verre Oosten, maar met de rem erop. Duitse politici – tenminste degene die ertoe doen – heb je niet horen roepen dat het gooien van bommen in Syrië of Irak of Afghanistan onze straten hier veiliger gaan maken.
Laat ons gewoon eerlijk zijn: het zijn de Fransen samen met de Britten die altijd staan te springen om mee te mogen doen als er ergens ver van huis vanop veilige hoogte precisiebombardementen moeten worden gedaan. Het was de Franse minister van Buitenlandse Zaken die amper twee weken geleden de Britse premier Cameron nog op het hart drukte dat de Britten geen complexen moesten hebben, en gewoon moesten meedoen, net als Frankrijk, aan de bombardementen boven Syrië. Het was president Hollande die vorige week met veel tamtam aankondigde dat Frankrijk een extra vliegtuigschip naar de regio zou sturen om IS “uit te schakelen”.
Een probleem van hier in de eerste plaats, en niet van ginder
In Duitsland is ook geen Front National, of ten minste een nationalistische partij met die impact, die voortdurend stigmatiseert, en zoals we al aanstipten, zo de polarisatie en het extremisme alleen maar op de spits drijft. Duitsland heeft ook zijn problemen, en het kent wel degelijk racistisch en religieus ingegeven geweld, maar het komt bijna uitsluitend van de kant van een bende neonazistische idioten, die dit jaar alleen al bijna honderd brandstichtingen tegen asielzoekers pleegden.
De aanslagen zijn gepleegd – dat zal blijken – door mensen die hier opgegroeid zijn, hier gebrainwasht zijn en daarom is het ook een probleem van hier en niet eentje van ginder in de eerste plaats. Het begint ook met toe te kunnen geven dat we hier vechten – terecht overigens – tegen een ideologie, een idee, en niet tegen een welafgelijnde dark side, een vijand in de traditionele zin van oorlogsvoering. Het zal niet ophouden als we Islamitische Staat oprollen, net zo min als we dachten dat het ging ophouden toen we in de illusie leefden dat we al-Qaida hadden “onthoofd”. Na IS zal het idee gewoon wortel schieten bij een andere organisatie.
Het volgende dient zich al aan
Waarnemers weten al lang wat het volgende is dat op ons afkomt: door nu de Koerden te gebruiken (en te bewapenen) om IS te verslaan, is het volgende conflict al de facto in de maak. Want die Koerdische milities, dat zijn echt niet de brave, rechtaardige soldaten die we ervan maken nu. Ze hebben ook al ’t één en ander op hun geweten, en ze hebben in het verleden niet geaarzeld om – ook in het Westen – aanslagen te plegen. Hun agenda is het oprichten van een Koerdische staat, iets wat geen enkel land in de regio zal dulden, inclusief NAVO-bondgenoot Turkije. Het is bijna profetisch. Je wordt er moedeloos van.
Het is allemaal geen poging om goed te praten wat er is gebeurd in Parijs. Dat valt niet goed te praten. Het is het werk van een stel diabolische, gebrainwashte moordenaars, met totaal gebrek aan menselijkheid. Maar zelfs dan: things happen for a reason. En tenzij we die reden gaan doorgronden en echt willen aanpakken, is het volgende bloedbad gewoon een kwestie van tijd.