De werkgeversorganisatie VBO toont zich alweer van haar meest conservatieve kant. Ze roepen op om, voor de zoveelste keer, de uitstap uit kernenergie niet door te voeren. Ze willen ook na 2025 “een paar” kerncentrales openhouden. Het ondergraaft meteen elk plan om groene energieproductie de boost te geven die het verdient. En de nucleaire sector kan zo nog een paar jaar lekker verdienen.
Het VBO blinkt niet uit in grote verbeeldingskracht. Integendeel, de werkgeversorganisatie is onder leiding van Pieter Timmermans, de gedelegeerd bestuurder, steeds vaker een conservatieve kracht: laat alles maar zoveel als mogelijk bij het oude, lijkt wel de vaste mantra van de werkgeversclub. Zeker als leden van het VBO op die manier veel geld kunnen blijven verdienen.
De aanpak van de ecocheques was daarbij tekenend: zowat iedereen spuwde het systeem uit en wilde het hervormen, maar het VBO lobbyde als gek om de inefficiënte cheques in stand te houden. Ze haalden hun slag thuis: werknemers zitten nog steeds opgescheept met die cheques.
Ook zo in het dossier van de kerncentrales. Al jaren is er consensus over het feit dat een kernuitstap nodig is. Alleen, telkens opnieuw wordt de datum van die uitstap vooruit geschoven. Dat is niet zonder risico, want de centrales zijn in de jaren ’70 en jaren ’80 gebouwd. Daarmee leidt België nu al eigenlijk een uniek experiment: kan je zulke oude centrales nog steeds blijven gebruiken?
Het VBO komt nu dus met het pleidooi om die uitstap, die gepland is voor 2025, alweer uit te stellen. De nucleaire sector is zelf lid van het VBO. En uiteraard is er erg veel geld gemoeid met dit pleidooi. Maar door de kerncentrales langer open te houden, breng je automatisch alle investeringen in groene energie weer in het gedrang.
Timmermans schermt met het klassieke argument. “We moeten toch vermijden dat er blackouts komen, dat de stroom niet plots uitvalt. Als je het volledige nucleaire park zou sluiten, dan kan je niet de drie doelstellingen halen: lage prijzen, altijd honderd procent energiezekerheid en de klimaatdoelstellingen bereiken”, zo zegt Timmermans, die vandaag een mediaoffensief lanceert op Radio 1 en in De Standaard en De Tijd.
Het pleidooi van Timmermans wordt al meteen tegengesproken door het Limburgse onderzoekscentrum Energyville. “Een uitstap kan perfect in 2025. Kijk naar Duitsland, daar zitten ze al veel verder dan hier, met veel meer groene energie”, zegt Ronnie Belmans, CEO van EnergyVille op Radio 1. “Men moet vooral een betrouwbaar investeringsklimaat scheppen, zodat men duidelijk en goedkoop kan investeren in groene energie.”
De sleutel ligt bij de liberale ministers van Energie
Met z’n oproep wil Timmermans opnieuw het politiek debat openen. Het akkoord over de kernuitstap en vooral de timing daarvan is een lang bevochten onderwerp. De vier energieministers in dit land moeten nog steeds in een nieuw Energiepact duidelijkheid geven en de sluiting tegen 2025 duidelijk voorbereiden.
Binnen de huidige meerderheid dringt de N-VA al langer aan op “realisme” en willen zij de beslissing om de kerncentrales open te houden best bekijken. Begin dit jaar al stelden de energiespecialisten van N-VA dat “2025 als sluitingsdatum niet haalbaar is”.
Maar voor CD&V is dat uitgesloten. In het voorjaar nog kondigden ze aan dat ze absoluut die sluitingsdatum van 2025 willen behouden. De liberalen laten veel minder in hun kaarten kijken. Open Vld kondigde in het verleden al aan af te willen van kernenergie. Maar Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld) pleitte wel al eerder voor realisme. Hij moet samen met de federale minister Marie Christine Marghem (MR) en Céline Femault (cdH), de Brusselse minister, dat Energieplan maken. Belangrijk om weten is dat in de Waalse regering de PS nu vervangen is door de MR. Dat maakt dat Jean-Luc Crucke nu de nieuwe man is om mee te onderhandelen. De liberalen lijken dus de sleutel in handen te hebben.
Stokoude centrales
Vraag is wel hoe groot de rek op de kerncentrales zelf is. Ooit gebouwd om 30 jaar mee te gaan, besliste de regering in 2009 om ze tien jaar langer open te houden. En nu recent, werd die leeftijdsgrens nog eens opgetrokken. Zo kunnen Doel 1 en Doel 2 nog eens langer openblijven.
Maar het effect is wel dat ze kampen met allerlei kwaaltjes en defecten. En daar kwam dan nog sabotage in Doel 4 bij. Verschillende van de zeven kernreactors zijn regelmatig stil gelegd. Zo zijn Doel 1 en Doel 2 al gebouwd in 1975, het is bijna industrieel erfgoed ondertussen. Doel 3 en Tihange 2, gebouwd in 1982 en 1983, lagen jaren stil wegens allerlei scheurtjes. Doel 4, gebouwd in 1985, werd in 2014 zwaar gesaboteerd. De herstelling nam veel tijd in beslag, maar nu draait ze weer. En ook Tihange 3, uit 1985, ging al regelmatig offine.
