Je kon er niet naast kijken vanmorgen. Zuhal Demir had het verkorven bij Rudi De Leeuw met haar uitspraak dat “werklozen wel een job zouden zoeken als ze dreigen zonder werkloosheidsuitkering te vallen” Rudi De Leeuw en de oppositiepartijen in alle staten over deze degoutante opmerking. Voor hen (en voor de CD&V) mag er aan het huidig systeem niets veranderen want de werklozen kunnen er ook niets aan doen dat er geen jobs genoeg zijn. Maar hoe zit dat nu eigenlijk in de andere Europese landen?
Werkloosheid in de tijd – Situatie in de rest van Europa
De toestand die hieronder weergegeven wordt dateert van 2012, voor een studie dus bijzonder actueel. Gegevens zijn afkomstig van de Europese Unie. Alleen het Verenigd Koninkrijk schijnt naast België een onbeperkte werkloosheidsuitkering in de tijd toe te laten. Er dient wel bijgezegd dat die lager is dan het leefloon hier.
België
Geen relatie met eerder gewerkte periode en geen beperking in de tijd.
Oostenrijk
Werkloosheid wordt betaald gedurende 20 weken. 30 weken indien 3 jaar gewerkt de laatste 5 jaar voor de werkloosheid, 39 weken indien 6 jaar gewerkt de laatste 10 jaar. 52 weken indien 9 van de laatste 15 jaar gewerkt en ouder dan 50.
Denemarken
2 jaar in een 3-jaarlijkse periode. Nadien moet men terug de noodzaak bewijzen dat men er alles aan gedaan heeft om werk te vinden.
Finland
Maximum 500 werkdagen (werkloosheid wordt 5 dagen per week betaald).
Frankrijk
Iemand die 4 maand gewerkt heeft kan 24 maanden werkloosheidsvergoeding ontvangen.
Duitsland
Van 6 maand (indien minimaal 12 maanden bijgedragen tot het systeem) tot een maximum van 24 maanden.
Griekenland
125 dagen werken geeft recht op 5 maand werkloosheidsvergoeding. 150 dagen werken 6 maand, 180 dagen werken 8 maand, 550 dagen 10 maand en 250 dagen 12 maand.
Italië
Geen relatie met eerder gewerkt of niet maar werkloosheid wordt beperkt in de tijd tot 240 dagen indien men jonger dan 50 is en 360 dagen indien 50 of ouder.
Ierland
Minder dan 260 weken bijgedragen aan het sociaal systeem : 234 dagen. Meer dan 260 weken bijdragen : maximum 312 dagen.
Luxemburg
Maximum 12 maand. 12 maanden indien men daarvoor 12 maand gewerkt heeft. Men kan dus maximaal 12 maand uitkeringen ontvangen in een periode van 24 maand.
Nederland
Indien men 26 van de laatste 36 weken gewerkt heeft heeft men recht op 3 maand werkloosheidsvergoeding. Absoluut maximum is 38 maand.
Portugal
Afhankelijk van de leeftijd van de werkloze en het aantal jaren dat hij bijgedragen heeft. Absoluut maximum 2 jaar.
Spanje
Bijgedragen tussen de 360 en 539 dagen : 120 dagen werkloosheid. Absoluut maximum is 2 jaar indien er 6 jaar of meer bijdragen betaald werden.
Zweden
Maximum 300 dagen. Werklozen met kinderen 450 dagen.
Verenigd Koninkrijk
Geen beperking in de tijd. Tot 24 jaar 57.35 £ per week. Vanaf 25 jaar 72,35 £ per week. Koppels (allebei werkloos) 113,70 £ per week
Kost van de werkloosheid van het BBP
Onvolledig
In deze opsomming wordt geen rekening gehouden met het bedrag van de uitkering dat in sommige landen bv kort na de werkloosheid zeer hoog kan zijn zoals in Denemarken noch hebben we het hier over zijdelingse steunmaatregelen. De duurtijd van de werkloosheidsvergoedingen en de kosten die het met zich meebrengt geven wel een duidelijke indicatie van de plaats die België inneemt binnen de EU.
De regeringspartijen en werkloosheidsuitkeringen in de tijd
Wat nu lijkt (een twist tussen CD&V en de N-VA) is het natuurlijk niet. Alle regeringspartijen hadden voor de verkiezingen van mei 2014 een duidelijke visie over deze problematiek en het is 3 tegen 1. N-VA lijkt te willen suggereren: Ah jullie willen een “vermogensbelasting” of “vermogenswinstbelasting” waar CD&V trouwens alleen mee staat, dan willen wij ook wel een trofee, namelijk een “beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd”. Benieuwd hoe deze spreidstand te overbruggen zal zijn. CD&V zou toch al veel langer moeten weten dat “Actie” = “Reactie”.
N-VA
De N-VA wil af van de werkloosheidsval. Werkloosheidsuitkeringen moeten beperkt zijn in de tijd, zoals in alle andere Europese landen. De N-VA stelt voor om de tijdsduur afhankelijk te maken van het aantal gewerkte jaren. Met maximum van twee jaar, en daarna nog een activeringspremie van een jaar. De N-VA wil die werkloosheidsuitkeringen ook verhogen, zodat de financiële gevolgen van jobverlies beperkt blijven.
OpenVLD (en MR)
Werkloosheid kan iedereen overkomen. Dankzij de hervorming van de werkloosheidsverzekering door de huidige regering hebben we er voor gezorgd dat werklozen de eerste 3 maanden een hogere uitkering krijgen, maar vanaf dan begint wel de degressiviteit te lopen. In het 1ste jaar werkloosheid is begeleiding cruciaal. We voorzien een persoonlijke jobcoach voor elke werkzoekende, maar ook voor schoolverlaters (gedurende hun 12 maanden beroepsinschakelingstijd). We zetten dus onmiddellijk en volop in op vorming en opleiding. Daarvoor is een nauwe samenwerking tussen onderwijs, VDAB en bedrijfswereld nodig om het aantal stageplaatsen te verhogen, zeker voor jongeren (cfr. Europese jeugdgarantie). We promoten een cursus ondernemerschap bij werkzoekenden. In het 2de en 3de jaar willen we wie werkloos is strenger opvolgen. Voor jongeren onder de 30 jaar wordt het krijgen van een inschakelingsuitkering afhankelijk gemaakt van studiehervatting, opleiding of stage. Het begrip ‘passende dienstbetrekking’ wordt afgeschaft. Vanaf het derde jaar worden werklozen ook gevraagd om een activa-job op te nemen waarbij ze 2 halve dagen per week gemeenschapstaken uitvoeren. Vanaf het 4de jaar wordt de werkloosheidsuitkering stopgezet. Maar we laten mensen niet aan hun lot over. Er zijn nu diverse mogelijkheden. Als het moeilijk is om in het reguliere arbeidscircuit een job te vinden, moeten we inspanningen doen om andere oplossingen te vinden (bvb. in de sociale economie). Een werkloze die een leefloon aanvraagt, komt bvb. in het begeleidingstraject van art. 60 en behoudt zijn sociale vaardigheden dankzij een activa-job.
CD&V
De periode van werkloosheid moet zo kort mogelijk zijn. Niet door de uitkering te beperken in de tijd, maar door een goede opvolging en begeleiding. In een ideale wereld heeft iedereen een baan. Een baan is de beste garantie op een duurzame sociale zekerheid. Het verhogen van de werkzaamheidsgraad is en blijft het meest efficiënte antwoord op de uitdaging van de vergrijzing.