Beelden van twee tv-reporters die door een zot van een collega “live” werden doodgeschoten gingen deze week wereld rond. We zijn dan misschien alweer geschockeerd, verrast moeten we niet echt meer zijn. Elke 16 minuten valt een dode door een vuurwapen in de VS. En dit is waarom:
Sinds 2013 zijn er 864 (tegen de tijd dat je dit leest meer want zo snel gaat het) mass shootings geweest in de VS. Dat zijn incidenten met vuurwapens waarbij minstens vier mensen neergekogeld zijn. Wat er eergisteren gebeurde, de executie van de 24-jarige Alison Parker en de 27-jarige Adam Ward waarbij ook de geïnterviewde Vicki Gardner in haar rug werd geschoten, is niet eens ernstig genoeg om in die vreselijke statistiek te worden opgenomen.
Laat dat even inzinken. 6,2 mass shootings gemiddeld per week in de jongste 139 weken. Dat is bijna eentje per dag. Daarbij kwamen 1.125 mensen om en 3.097 geraakten gewond (alleen kogelwonden worden geteld overigens).
Als we gaan kijken naar het aantal slachtoffers door kogels met minder dan vier gewonden en/of doden, dan geeft dat meer dan 32.000 doden in de jongste tweeënhalf jaar. De VS is daarmee het enige land ter wereld geworden waar geen oorlog heerst op eigen bodem waar er meer burgers sterven door kogels dan in verkeersongevallen. Dat zijn er – nog eens, in amper 139 weken – vijf keer meer dan er Amerikanen omkwamen in Irak en Afghanistan sinds 2001.
We hebben het dan alleen nog maar over Amerikanen die elkaar vermoorden. Daar komen elk jaar nog eens meer dan 21.000 mensen bij die zelfmoord plegen met een vuurwapen. Plus: 505 door wat dan “accidental firing” heet, nog eens 281 die het resultaat zijn van “discharges of undetermined intent” en 467 in de rare categorie “legal intervention/war”.
In 2013 kwamen in totaal 33.636 Amerikanen om door vuurwapens op eigen bodem, en de definitieve cijfers van 2014 en van 2015 zijn er nog niet maar ze zullen hoger liggen is nu al geweten.
Er is nogal wat onenigheid over hoeveel wapens er onder de Amerikaanse bevolking zijn, maar hier is een poging. Bottomline: het zijn er heel, heel veel. Volgens de Congressional Research Service liggen er ongeveer 310 miljoen vuurwapens in Amerikaanse huizen: 114 miljoen handvuurwapens, 110 miljoen geweren en 86 miljoen shotguns. Het cijfer is te laag, want het telt alleen geregistreerde wapens in staten waar dat verplicht is. De Small Arms Survey schatte het aantal vuurwapens per 100 Amerikaanse burgers in 2005 op ergens tussen 88,8 en 95,3. Da’s 10 jaar geleden, en vandaag de dag ligt het cijfer boven de 100. Of: er zijn meer vuurwapens in bezit van Amerikaanse burgers dan dat er burgers zijn, inclusief zuigelingen en de oude van dagen.
Wat niet betekent dat alle Amerikanen gun nuts zijn. 65 procent van al dat wapentuig is in handen van 20 procent van de wapenbezitters bijvoorbeeld. Een andere studie, ook alweer gedateerd (en het is dus alleen maar toegenomen sindsdien) ontdekte dat gezinnen die een vuurwapen in huis hebben er doorgaans niet één maar drie hebben. Dat was de mediaan. Het gemiddelde was 6,6 vuurwapens per “bewapend gezin”.
Dat werpt meteen wel een ander licht op één van de belangrijkste argumenten waar mensen die voorstander van wapenbezit zijn mee afkomen na elk nieuw drama, namelijk dat “guns don’t kill people, people kill people”. De nuance is hier: guns don’t kill people, people who have guns kill people.
Hier is nog een ander cijfer dat toont hoe idioot de Amerikaanse liefde voor vuurwapens is: Amerikanen staan voor 4,4 procent van de totale wereldbevolking, maar ze bezitten 42 % van alle wapens in de handen van burgers in de wereld.
Er bestaat amper een onderzoeksgebied waar meer consensus heerst bij researchers dan hetgeen dat het verband onderzoekt tussen de beschikbaarheid van wapens en het aantal slachtoffers dat ze veroorzaken. En bij uitbreiding de wapenwetten die die beschikbaarheid regelen. Het is heel simpel: hoe makkelijker mensen aan een geweer geraken, hoe makkelijker ze dat gaan gebruiken en hoe meer slachtoffers er vallen. Er is geen greintje wetenschappelijk bewijs dat aantoont dat strengere wapenwetten niet leiden tot minder doden en gewonden. Het tegendeel staat gewoon onomstotelijk vast.
Wereldwijd, maar ook in de VS zelf is dat makkelijk te zien. Harvard onderzocht het tien jaar lang (wapenwetten veranderen nu eenmaal) in 50 Amerikaanse staten. Degene met de strengste wapenwetten hebben het minst aantal slachtoffers, zo simpel is het. En het gaat op voor alle burgers: man, vrouw, blank, zwart, jong, oud: “For every age and racial group, people in states with many guns have elevated rates of homicide, particularly firearm homicide. Case-control studies, ecological time-series and cross-sectional studies indicate that in homes, cities, states and regions in the US, where there are more guns, both men and women are at higher risk for homicide, particularly firearm homicide.”
Yes, this is a young woman reporter being executed as she does her job. In modern America. Retweet it, effect change. pic.twitter.com/2l7t4B6nJT
— Piers Morgan (@piersmorgan) 26 augustus 2015
Geen probleem
Terwijl er in alle staten een federale wet heerst dat gelicentieerde wapenwinkels een background check moeten doen van de koper, geldt in 32 van de 50 Amerikaanse staten nog steeds dat “private sellers” dat niet moeten doen. Het is het verhaal van bier op fuiven of festivals: iemand van onder de 16 mag geen pint kopen, maar als z’n vriend van 17 er twee gaat halen is er geen probleem. Of: drie op vier van de burgers in de VS kunnen nog steeds poepsimpel aan een vuurwapen geraken, zelfs als ze een strafblad hebben, minderjarig zijn of een psychiatrisch verleden hebben. Het volstaat gewoon om iemand te vinden die het voor je wil gaan kopen en je koopt het van hem over. Dit is echt wel een onwaarschijnlijk gat in de wetgeving, zeker als je weet dat 40 procent van alle vuurwapens op zo’n manier in handen van Amerikaanse burgers komen.
In de woorden van Allison Anderman, Staff Attorney at the Law Center to Prevent Gun Violence (LCTPGV): “In 32 states you can still go on Craigslist and if someone is selling a firearm, you call them up and that’s it. There’s virtually no regulation of those sales, there’s no record required. If someone is a domestic abuser or convicted felon, they can easily buy a handgun. It makes it incredibly difficult not only to keep guns out of the hands of dangerous people, but authorities to investigate these crimes.”
Er staan momenteel zo ongeveer 67.000 vuurwapens te koop op Craigslist en drie andere belangrijke tweedehandssites in de VS. Dat de wet niet aangepast wordt om alvast dat euvel uit de wereld te helpen is bizar, zeker in het licht van dit: 90 procent van alle Amerikanen is voor verplichte background checks in alle gevallen en zelfs 74 procent van de vier miljoen leden NRA, de Amerikaanse belangenorganisatie die zich inzet voor het recht wapens te mogen dragen, ziet daar geen probleem. De NRA zelf is wél tegen.
De vraag is overigens sowieso wat background checks opleveren. Iets wellicht, maar veel minder dan je zou denken. Terwijl bij mass shootings de daders wel vaker een vijs hebben loszitten, zijn die mass shootings zoals we hierboven al aanhaalden slechts een deeltje van het probleem. Bovendien is er dit: tenzij je er artsen gaat bij betrekken, zijn alleen zij die in een rechtszaak ooit als “mentally ill” werden geklasseerd ook echt, nou ja, gek. En dan is nog maar de vraag: wat is gek? En van wanneer wordt het gevaarlijk? Adam Lanza, die het bloedbad van Sandy Hook aanrichtte, leed aan een vorm van autisme. En autisme? “Is not a mental illness, it’s a condition” zingen Amerikaanse advocaten dan in koor.
98 procent
Behalve problemen in je zolder, zijn er nog negen dingen waardoor je niet in aanmerking komt. Dit zijn de tien “disqualifiers”: a felony conviction, an arrest warrant, a documented drug problem or mental illness, undocumented immigration status, a dishonorable military discharge, a renunciation of U.S. citizenship, a restraining order, a history of domestic violence, or an indictment for any crime punishable by longer than one year of prison time.
98 procent van de background checks blijken geen probleem. De mensen weten ondertussen ook wel dat er een rood vlaggetje omhoog gaat in die gevallen. 2 procent is wel een probleem en de NICS heeft drie dagen tijd om een dossier aan te leggen dat de weigering van de wapenverkoop motiveert. Uiteindelijk resulteren zo maar 1,25 procent van de background checks in een verkoopverbod.
Er zijn een paar zaken die echt onderstrepen hoe groot en hoe compleet out of control het probleem met vuurwapens in de VS wel is. Zo is er bijvoorbeeld het feit dat de background checks helemaal niet geleid hebben tot een vermindering van de verkoop. In tegendeel: de wapenverkoop aan burgers is meer dan verdubbeld sinds 1998. Minstens. Want je hebt maar één background check nodig per transactie. Wie bijvoorbeeld vandaag echt een zaakje wil doen en vijf Sig Sauer M-400’s aan 867 dollar per stuk wil kopen – en daarmee een profijt van 300 dollar doet – hoeft maar één background check te ondergaan.
Bovendien blijkt dat de drama’s die het nieuws halen, de mass shootings, helemaal geen impact hebben. Het is onderzocht:
Hillary Clinton, wellicht de volgende Amerikaanse president, heeft alvast gezegd dat ze werk gaat maken van de wapenwetten in de VS om zo een eind te maken aan het dagdagelijks drama. Barack Obama beloofde dat ook.