In een opvallende verschuiving in immigratiebeleid biedt Zweden immigranten tot 30.000 euro aan om terug te keren naar hun land van herkomst. Deze financiële stimulans is aanzienlijk hoger dan in andere Europese landen en wijst op een fundamentele verandering in de Zweedse aanpak van immigratie.

Zweden heeft onlangs aangekondigd dat immigranten die vrijwillig besluiten terug te keren naar hun geboorteland, een bedrag tot 30.000 euro kunnen ontvangen. Dit is drie keer zoveel als het huidige repatriëringsbedrag dat beschikbaar was en veruit hoger dan wat andere Europese landen bieden. Ter vergelijking: Denemarken biedt een maximum van 11.400 euro, Noorwegen 5.400 euro en het Verenigd Koninkrijk slechts 3.000 euro.

De aanzienlijke verhoging van het bedrag toont een belangrijke beleidsverschuiving aan. Waar Zweden eerder bekendstond om zijn open en liberale asielbeleid, lijkt het nu meer gericht op het stimuleren van terugkeer van immigranten, vooral degenen die niet succesvol geïntegreerd zijn of waarvan de asielaanvraag is afgewezen.

Historische achtergrond van het Zweedse beleid

Zweden was decennialang een voortrekker op het gebied van immigratie en integratie. Het land stond bekend om zijn openheid voor asielzoekers, met name tijdens de migrantencrisis van 2015 en 2016. Toen ontving Zweden het hoogste aantal asielzoekers per hoofd van de bevolking van alle Europese landen.

Dit ruimhartige beleid veranderde echter in de jaren die volgden. De opkomst van de rechtse partij, de Zweedse Democraten, heeft geleid tot strengere immigratiewetten. Het verband tussen immigratie en criminaliteit, vooral in wijken met veel eerste- en tweedegeneratiemigranten, is een belangrijk punt van zorg geworden voor veel Zweden. Dit heeft de coalitieregering ertoe gebracht om de focus te verleggen naar strengere integratiemaatregelen en repatriëring.

Impact van de nieuwe maatregel op de Zweedse samenleving

De nieuwe stimulans komt op een moment waarop de immigratie naar Zweden op een historisch laagtepunt staat. Voor het eerst in decennia vertrekken er meer mensen uit Zweden dan er aankomen. Ook het aantal asielaanvragen is drastisch gedaald. Dit weerspiegelt de groeiende focus van de regering op het aanpakken van illegale immigratie en het herstellen van de openbare orde.

Hoewel Zweden niet het enige land is dat financiële prikkels biedt voor terugkeer, is het land wel koploper wat betreft de hoogte van het aangeboden bedrag. Critici vragen zich echter af of deze forse uitbetaling daadwerkelijk zal leiden tot een significante daling van het aantal immigranten. Eerdere studies uit landen als Duitsland, Noorwegen en Nederland laten zien dat dergelijke programma’s slechts een beperkte impact hebben op het aantal vrijwillige vertrekken.