De Noordzee herbergt heel veel indrukwekkende vissen, zoogdieren en vogels. Alleen zien wij doorgaans enkel dat stukje waar de golven op het strand aanspoelen. WWF startte daarom een campagne, zodat we even stilstaan bij wat er in de Noordzee leeft. En zodat we begrijpen waarom het zo belangrijk is onze “elfde provincie” te beschermen met een goed marien ruimtelijk plan.
1. Zeedruif
Kwallen vinden we doorgaans maar niks wanneer we ze voor de kust tegenkomen, maar in het water kunnen ze echt bijzonder mooi zijn. Zeedruiven – de naam alleen al is fantastisch – zijn kwallen van amper twee tot drie centimeter, maar hun tentakels kunnen tot 75 centimeter lang worden. Ze zijn groot en glibberig, en daardoor worden ze vergeleken met een gepelde druif. Je kan ze ook op het strand tegenkomen, waar ze op kleine gelatinebolletjes lijken. Ze hebben geen netelcellen en kunnen je dus niet prikken.
2. Snotolf
De snotolf heeft in de paaitijd oranjerode en heldere blauwgroene kleuren, en daarmee valt hij dus zeker op in de Noordzee. Deze vreemde snuiter heet in het Engels seahen, omdat de mannetjes zes weken lang als een ‘zeekip’ over de eitjes waken. Het vrouwtje is dan al lang met de noorderzon verdwenen. De vis heeft een handige zuignap waarmee hij zich aan rotsen, stenen, grote krabben en kreeften kan vastkleven. Enkel met 35 tot 40 kilo trekkracht krijg je hem er weer af.
3. Kortsnuitzeepaardje
Koppeltjes in de Noordzee, daarvoor moeten we bij de zeepaardjes zijn. De diertjes zijn monogaam en blijven minstens het hele voortplantingsseizoen bij elkaar. Ze begroeten elkaar dagelijks door te dansen met hun staartjes in elkaar gekruld. Ze hebben geen tanden en geen maag, en kunnen dus hun voedsel niet vermalen. Ze moeten ook voortdurend eten om aan voldoende voedingsstoffen te komen.
4. Kleine pieterman
De kleine pieterman ziet er heel gewoon en onschuldig uit, maar het is één van de meest giftige dieren in Europa. Ze worden 10 tot 18 centimeter lang, en ze leven in ondiep water en op de zandbanken. Daar vangen ze garnalen en andere kleine bodemdiertjes. Mocht je per ongeluk op deze vis trappen, dan zal je meteen een intense pijn voelen die naar het hele been kan uitbreiden. Zoek in dat geval meteen medische hulp op het strand, want de wonde moet direct worden uitgewassen in een heet bad.
5. Visdief
Ook boven het water leven bijzonder dieren. De visdief komt in bijna heel Europa voor, maar de op één na grootste kolonie zit in het havengebied van Zeebrugge. De vogels duiken vanop grote hoogte naar het water om visjes te vangen die niet diep zwemmen. Maar ze eten ook kreeftachtigen en insecten. Mannetjes bieden soms regenwormen aan de vrouwtjes aan als verleidingstechniek. Het is maar wat je romantisch noemt.
6. Harnasmannetje
Ook dit is een vreemd dier dat weinig mensen kennen. Ze worden niet groter dan 20 centimeter en ze leven op zanderige en modderige bodems langs de kust. De kleine beenplaatjes op hun lichaam lijken op een harnas. Ze hebben ook heel wat bijnamen: neushangertje, kleerhangertje, oudewijfskaak, oude vent, potsekop, dikkop, … Ze eten zeekomma’s, garnalen, vlokreeftjes en viseitjes.
7. Oorkwal
De oorkwal komt veel voor in de Noordzee en is heel herkenbaar aan het klavertje vier onder zijn hoedje. Hij laat zich meestal meedrijven met de stroming, maar kan ook zelf zwemmen wanneer hij bedreigd wordt of een prooi ontdekt. Dat doet hij door water uit zijn lijf te persen. Hij beschikt over netelcellen, waardoor deze kwal je dus kan prikken. In dat geval kan je huid geïrriteerd geraken, maar hij is niet giftig voor mensen.
8. Helmkrab
Deze krabben komen veel voor in de Noordzee, maar er is weinig kans dat je ze te zien krijgt. Bij gevaar graven ze zich immers heel snel in het zand in. Enkel de voelsprieten blijven er dan nog uitsteken. Die voegt hij samen tot een buis om zuurstof uit het water te halen. De scharen zijn twee keer langer dan zijn rugschild en die gebruikt het mannetje om te vechten en om het vrouwtje vast te houden tijdens het paren.
9. Gewone zeester
Zeesterren ken je wel. Ze zijn gemiddeld 14 tot 30 centimeter groot, al zijn er uitschieters tot 50 centimeter mogelijk. Met zuignappen zuigt het dier zich vast. Op die manier proberen ze hun lievelingseten te vangen: mosselen. Hij klemt zich om de mossel heen en wacht geduldig tot die zijn schelp opent om naar adem te happen. Dan stulpt de zeester zijn maag tussen de schelpen en verzwakt zo de mossel met zijn verteringssappen. En dat gebeurt er dus allemaal terwijl jij op het strand naar zee zit te staren …
10. Grote zeenaald
De grote zeenaald kan tot wel 50 centimeter groot worden. Het zal je niet verwonderen dat deze bizarre creatie niet goed kan zwemmen, maar hij kan zich wel uitstekend verbergen. Dankzij zijn schutkleur en zijn typische houding valt hij nauwelijks te onderscheiden van zeegras.
Marien ruimtelijk plan
In de Noordzee leven meer dan 2.100 soorten planten, dieren en micro-organismen. En dus is het van groot belang om dit gebied te beschermen. Helaas bedreigen milieuproblemen dit prachtig stuk natuur voor onze kust. Op het land bestaat ruimtelijke ordening al tientallen jaren. Landbouw, industrie, natuur en bewoning krijgen zo allemaal een eigen plaats van de overheid toegewezen. Maar op zee deden we dat tot een paar jaar geleden nog niet.
België was één van de eerste landen in de wereld dat zich over de problematiek boog. Het plan moest bepalen waar welke activiteit zou mogen worden uitgevoerd. Sinds 2014 is het in werking, maar in 2020 moet er een nieuw plan zijn. Om de zes jaar wil de overheid de oefening opnieuw doen en vastleggen waar scheepvaart, visserij en baggerwerken toegelaten zijn. WWF stelt echter dat er veel uitzonderingen zijn gemaakt waardoor de bescherming toch vooral op papier bestaat.
Samen met andere organisaties zoals Greenpeace en Natuurpunt heeft WWF een campagne gelanceerd om het plan voor 2020 beter te maken. Het voorontwerp wordt aan het publiek onderworpen, en dat betekent dat je ook zelf een stem hebt. Op de campagnewebsite vind je hierover meer informatie.
