YouTube staat er vol van: fluisterende, knedende en snijdende ASMR’ers. De nieuwste ster is Makenna Kelly, 13 jaar oud. ‘Mak”s laatste filmpje, waarbij ze zich verkleedt als politie-agente, krijgt echter veel kritiek: in ASMR is roleplay normaal, maar botst dit tegen de grenzen van fatsoen of zijn YouTubers gewoon overbezorgd?

In het filmpje dat Mak beroemd maakt, zit ze in haar pyjama een bakje honingraten te eten. Ze introduceert zichzelf in de typische ASMR-fluisterstem en eet dan de hele doos leeg, mond aan de microfoon. De video gaat verder met zo’n zeven minuten aan kleverige eetgeluiden. Dat klinkt een beetje vreemd, maar wie in de ASMR-wereld duikt weet dat dit gewoon echt de bedoeling is.

Dertienjarige roleplay

Het filmpje zorgt voor een immense instroom aan fans: ze heeft intussen 600.000 volgers op haar YouTubekanaal ‘Life With Mak’ en dat maakt haar één van de populairste YouTube ASMR-vloggers. Mak noemt zichzelf een ASMRtist (ASMR-artieste) en produceert video’s aan de lopende band.

Maar de laatste video schiet in het verkeerde keelgat. In de video verkleed Mak zich in een halloweenkostuumpje: ze speelt agente. Het is een rollenspelletje, een techniek die ASMR-artiesten regelmatig gebruiken om een scene te maken. Die hele scene wordt gefluisterd en die fluistering zorgt voor de ASMR. Toegegeven: zodra je ‘rollenspel’ hoort, klinkt het een beetje seksueel. En ASMR wordt zelf ook wel eens porno voor je oren genoemd. Maar is een dertienjarige in en halloweenkostuum nu echt zo’n probleem, zelfs als ze in je oor fluistert?

Dit is het filmpje waar zoveel commotie over ontstond

Wat is ASMR?

Om deze video te begrijpen, moet je iets meer weten over ASMR en de cultuur die errond gegroeid is. Zoals we eerder al schreven is ASMR een afkorting voor Autonomous Sensory Meridian Response. Da’s een gecompliceerde naam voor een aantal fenomenen. Sommige mensen voelen bij enkele typische geluiden (een fluisterstem, het geluid van een bordenwisser op een bord) een rilling op hun rug, of voelen het haar op hun armen ten berge rijzen. Dat is ASMR.

Ook Poppy, dat andere YouTubefenomeen, doet wel eens aan ASMR.

Wat ASMR juist uitlokt: met andere woorden hoe die rillingen ontstaan, dat is niet geweten. Erger: de meeste mensen kunnen niet precies uitleggen wat ze voelen als ze ASMR ervaren. Een kriebel in de hersenen, een prettig gevoel, een goesting. Maar daar ligt net het moeilijke stuk: gaat het eigenlijk niet eenvoudigweg om opwinding?

Daar wringt het schoentje natuurlijk: want hoe veel volgers Mak ook heeft: ze blijft pijnlijk duidelijk erg jong. Even oud als YouTube en dus heeft ze nooit in een wereld gewoond waar filmpjes online zetten niet normaal is. Politie-uniformen zijn dan wel gewoon deel van verkleedpartijtjes voor kinderen én standaardmateriaal voor ASMR, sommige commentaren suggereren meteen dat er toch ook iets seksueel, exploitatief aan de video zit. Niet één of tien: er kwamen duizenden positieve en negatieve reacties op de filmpjes van Mak.

Wat scheelt er aan de video?

Maar daar is uiteraard discussie over: het doel van ASMR mag dan wel gedeeltelijk fysiek zijn, onderzoek toont dat de meeste mensen die ASMR zoeken, op zoek zijn naar de trance van het geluid. Veel ASMR-video’s zijn dan ook gericht op objecten, zoals make-upborstels, zand of hongingraten. Maar zonder menselijke stem lijkt ASMR waardeloos.

Daar komt ook nog de omgekeerde redernering bij: is een meisje van dertien in een politie-uniform noodzakelijk seksueel? Kan het niet gewoon een meisje zijn die zich verkleed? Het YouTubesucces vormt daar een extra dimensie aan toe, maar waar ligt de lijn? Ligt het probleem niet bij de kijker?

Inkomsten geschrapt

YouTube zelf heeft er schijnbaar een oordeel over geveld en neigt naar exploitatie: zij hebben de ASMR-video’s getagd als niet-advertentievriendelijk. De inkomsten van ASMR-artiesten schieten er dan ook bij in, terwijl ze lang niet allemaal twijfelachtig van aard zijn. Ook Paypal heeft een aantal accounts van ASMR-artiesten geschrapt.

Dat er effectief een overlapping is tussen ASMR en porno, dat zal niemand ontkennen. Er bestaan gespecialiseerde kanalen voor wie daar naar op zoek is, maar die halen de YouTubefilter sowieso niet. Of het filmpje van de dertienjarige Mak een lijn overschrijdt, dat durven we te betwijfelen.

“Neem het niet te serieus.”

En Mak zelf? Haar moeder, een dierenarts, reageerde zelf ook op de commotie. “Neem dit niet al te serieus”, staat er te lezen op de Instagrampagina van het fenomeen. “Het pakje is gemaakt voor meisjes tussen de vier en de elf jaar oud. Het was zooo moeilijk om te filmen en niet in lachen uit te barsten.”