Op 6 april 1994 begon de Rwandese burgeroorlog, die gedurende een honderdtal dagen aan ongeveer 1 miljoen mensen het leven heeft gekost. Er vielen ook 22 Belgische slachtoffers, waaronder tien VN-soldaten die op 7 april door extremisten vermoord zijn. Iedereen kent intussen de genocide wel, maar hoe is het toen zover kunnen komen? En hoe gaat het 20 jaar later met Rwanda?

DE AANLEIDING

Het conflict in Rwanda ging terug op de eeuwenoude verhouding tussen de Hutu’s en de Tutsi’s. Lang geleden werd het land geleid door een koninklijke familie van de Tutsi’s. Die bevolkingsgroep zou later de minderheid worden in een land waar vooral Hutu’s leven. Toen Rwanda en Burundi kolonies van Duitsland waren, veranderde er weinig. Na de Eerste Wereldoorlog werden de kolonies overgedragen aan België, maar in de loop van de eeuw groeide de kloof tussen de bevolkingsgroepen. Na de onafhankelijkheid van Rwanda werd de Tutsi-elite verdreven en kregen de Hutu’s de macht. De Tutsi’s zouden echter terugkeren, maar met buitenlandse hulp bleef de regering van Hutu-president Juvénal Habyarimana in het zadel zitten.

Tot op 6 april 1994 een vliegtuig met aan boord de Rwandese en de Burundese presidenten neergehaald werd.

BELGISCHE SOLDATEN VERMOORD

Na de moord op de president was premier Agathe Uwilingiyimana de hoogste in rang. De Verenigde Naties lieten haar beschermen met een escorte van tien Belgische soldaten. Die werden echter onderschept en vermoord. Ook Uwilingiyimana zou nog geen dag na de president om het leven worden gebracht.

GRUWELIJKE VOLKERENMOORD

Dat was de aanleiding voor een hevige burgeroorlog die ongeveer honderd dagen zou duren. Vooral de Tutsi’s en de gematigde Hutu’s werden geviseerd. Nadien zijn alle bevolkingsgroepen in het land getroffen. Ongeveer 6 miljoen mensen sloegen op de vlucht voor de volkerenmoorden en naar schatting een miljoen mensen hebben tussen april en juni 1994 het leven gelaten.

Uiteindelijk zou een rebellenbeweging van de Tutsi’s een einde maken aan de genocide. Het moorden stopte en de leider van deze beweging, Paul Kagame, zou later president van Rwanda worden.

TALRIJKE VERVOLGINGEN

Na het einde van de burgeroorlog begon de strijd om gerechtigheid. In totaal werden 120.000 mensen gearresteerd. Het Tribunaal van de VN behandelde tientallen zaken, en rechtbanken in Rwanda lieten tienduizenden mensen terechtstaan.

20 JAAR LATER

Intussen leven de Hutu’s en de Tutsi’s naast elkaar, maar de situatie in Rwanda blijft ook vandaag nog wisselvallig. Politici van de oppositie worden vermoord of verdwijnen. Dat gebeurde ook in aanloop naar die dramatische oorlog van 1994. Premier Elio Di Rupo herdacht vandaag op de militaire luchthaven de slachtoffers van de genocide. Daarna vertrok een Belgische delegatie naar Rwanda, onder wie nabestaanden van de tien Belgische para’s, voor een herdenkingsceremonie die morgen wordt gehouden.