Het is vandaag exact 36 jaar geleden dat we te maken kregen met de grootste kernramp ooit: de ontploffing van de kerncentrale in Tsjernobyl. Duizenden mensen lieten daarbij het leven en talloze anderen werden zwaar ziek door de radioactieve neerslag.

Dit jaar vindt de herdenking van de ergste kernramp uit de geschiedenis plaats in een bijzondere context: de oorlog in Oekraïne. Tot een paar weken geleden stond de kerncentrale nog onder het juk van de indringer Rusland. En hoewel de Russische soldaten intussen de site hebben verlaten, is de dreiging van een nieuw nucleair incident niet geweken.

“Vandaag brengt de illegale en onrechtvaardige agressie van Rusland tegen Oekraïne de nucleaire veiligheid op ons continent opnieuw in gevaar”, aldus de Europese Commissie in een persverklaring. Door “Oekraïense nucleaire sites” als doelwit te kiezen, heeft het Russische leger – dat nu ook de kerncentrale van Zaporizja in handen heeft – “roekeloos schade toegebracht aan de installaties”, aldus de EU.

“De illegale bezetting en de verstoring van de normale werkzaamheden, zoals het verhinderen van de rotatie van het personeel, brengen de veilige werking van de kerncentrales in Oekraïne in gevaar en verhogen het risico op ongevallen aanzienlijk”, klinkt het.

Stralingsniveau kerncentrale van Tsjernobyl is “abnormaal”

Nadat het Russische leger de site van Tsjernobyl enkele weken hadden bezet, is het Oekraïense leger erin geslaagd om de kerncentrale te heroveren. De Oekraïense autoriteiten lieten eerder al weten dat Russische soldaten mogelijk zijn blootgesteld aan straling nadat ze bij het complex verdedigingslinies hadden gegraven en met hun gepantserde voertuigen stofwolken hadden veroorzaakt.

Tijdens een bezoek aan Tsjernobyl zei Rafael Grossi, het hoofd van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA), dat het niveau van radioactiviteit op de site “abnormaal was.”

Een nucleaire dreiging

In haar verklaring roept de EU “Moskou op om de controle over de bezette kerncentrale van Zaporizja terug te geven aan de Oekraïense autoriteiten en af te zien van verdere acties die gericht zijn tegen nucleaire installaties.” Tegelijk herhaalde het Oekraïense staatsbedrijf Energoatom dat de Russische invasie zou kunnen leiden tot een “nucleaire catastrofe” als het land gebruikt blijft maken van laagvliegende raketten in de buurt van de centrale. Dat meldt Euractiv.

“Die raketten zouden namelijk een of meer nucleaire installaties kunnen raken, en dat zou kunnen leiden tot een wereldwijde nucleaire ramp”, schrijft Petro Kotin, waarnemend hoofd van Energoatom, in een op Telegram geplaatste verklaring.

(ns/evb)