Financiële apps en digitale leenplatformen worden sinds het uitbreken van de coronacrisis almaar populairder in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Vaak nog piepjonge fintechbedrijven geven burgers en kleine bedrijven toegang tot de broodnodige kredieten, en dat allemaal via sms of smartphone.

Lokale boeren in Kenia die op zoek zijn naar een lening hoeven niet naar de bank in de grote stad, maar kunnen via een eenvoudig sms-berichtje contact opnemen met Apollo Agriculture. Dat jonge fintechbedrijf in de hoofdstad Nairobi gebruikt satellietdata om de kredietwaardigheid van tienduizenden lokale landbouwers in te schatten en geeft hen via de telefoon advies over zaai- en oogsttechnieken.

De terugbetaling van het krediet gebeurt volgens het ritme van het lokale landbouwseizoen, en ook de verzekeringen tegen een mislukte oogst zijn aan de lokale omstandigheden aangepast. Bijna alles wordt digitaal en vanop afstand geregeld. Alleen de kennismaking gebeurt ter plaatse door een lokale vertegenwoordiger, die de landbouwer of de dorpsraad (baraza in Swahili) gaat bezoeken.

Voor Tim Crijns, fondsbeheerder bij Triodos Investment Management (6 miljard euro onder beheer), is Apollo (opgericht in 2015) maar een van de vele fintechplatformen die in de opkomende markten snel groeien.

“De coronapandemie heeft de lokale noden aan financiële diensten, zoals leningen of familiale geldtransferten, alleen maar verhoogd. De lokale bankkantoren gingen dicht, waardoor transacties in cash geld plots onmogelijk werden. Via de telefoon – in sommige gevallen zelfs niet eens een smartphone, maar een oude gsm – bleef contact mogelijk voor verscheidene vormen van microfinanciering.”

Big Tech

Enkele jaren geleden werd voorspeld dat Big Tech-bedrijven als Facebook of Google de minder ontwikkelde bancaire markten in Afrika, Azië en Latijns-Amerika zouden inpalmen met eigen financiële diensten. Maar die voorspelling is vooralsnog maar in beperkte mate uitgekomen.

Bij de aankondiging in 2019 van Facebooks plannen voor een eigen digitale munt, zag CEO Mark Zuckerberg Afrika als belangrijke regio. Dat project lijkt echter maar niet van de grond te komen en verscheidene toplui, waaronder gangmaker David Marcus, hebben Facebook/Meta inmiddels vaarwel gezegd.

In plaats van de gevreesde multinationale pletwals, lijkt vooral een waaier aan plaatselijke fintechkampioenen de markt van particulieren zonder bankrekening en kleine bedrijven in te nemen.

Westerse investeerders in de rij

Ook in de beleggingsfondsen van Triodos maken effecten in zulke fintechbedrijven opgang. Het gaat bijvoorbeeld om digitale leenplatformen als Lulalend in Zuid-Afrika, Bien para Bien in Mexico of Funding Societies (Modalku) in Zuidoost-Azië en Capital Float in India.

Europese en Amerikaanse durfkapitalisten en investeringshuizen voeren zelfs strijd om als kapitaal- of kredietverschaffer aan de boord te mogen komen van de jonge beloftevolle bedrijfjes. Crijns: “Je moet er snel bij zijn, of ze gaan met een andere financieringspartner in zee.” Sommige van die groeibedrijven, zoals Funding Societies (opgericht in 2015), slagen er in een mum van tijd uit te breiden naar naburige landen.

Crijns: “In het Westen hebben we daar soms een verkeerd beeld over, maar vergis je niet: de technologische kennis is in de opkomende markten even hoog bij ons. In Nairobi is bijvoorbeeld een heuse fintech-hub ontstaan. Doordat ze daar kennis over de lokale markt en cultuur kunnen toevoegen, hebben ze een voorsprong op traditionele banken of buitenlandse techspelers.”

(kg)