Media en aardbevingen : een ramp

door Lauranne Melaerts
gepubliceerd op dinsdag 28 april 2015 om 11:04 •
5 min lezen

De aardbeving in Nepal heeft nog maar eens duidelijk gemaakt dat de klassieke journalistiek geen kaas gegeten heeft van onderwerpen zoals aardbevingen. Ze zijn quasi altijd te laat en kunnen wetenschappelijke gegevens niet interpreteren. Emotionele reportages drukken dan al snel de ratio weg en zijn zowat het enige dat overblijft.

Allemaal ziek in hetzelfde bed

Of het nu over de audiovisuele media dan wel de schrijvende pers gaat, quasi geen enkele krant of tv-zender schijnt te willen investeren in een gespecialiseerd team van journalisten. Vaak worden de onderwerpen aan de ‘eerst beschikbare’ journalist gegeven die er probeert het beste van te maken. Voor het grote publiek maakt dit nauwelijks een verschil uit want de reportages hebben het uitgebreid over het menselijk leed. Zo werd kort na de aardbeving in Nepal bijna het beeld geschetst dat de gans de stad vernield was. Duiden dat maar een beperkt aantal (veelal oudere) gebouwen ingestort waren had al veel mensen wat sneller kunnen geruststellen.

De eerste uren zijn de belangrijkste

Op misschien hier en daar een uitzondering na, durft geen enkele krant, radio of tv-zender het aan om snel na een zware aardbeving een prognose te maken. Ze stellen zich meestal tevreden met het klakkeloos overnemen van een bericht van de internationale persbureaus dat meestal ook langs alle kanten rammelt van de onjuiste of partiële gegevens. Nochtans is het eerste uur na zo een aardbeving wereldnieuws. Binnen de 2 uur hadden gespecialiseerde media al vrij accurate schattingen gemaakt van het aantal doden en van de minimale economische schade die er zou uit voortvloeien. Die schattingen worden gemaakt op basis van theoretische modellen die rekening houden met de intensiteit van het beven en met de regionale historische aardbevingen.

Gemiste kans op duidelijke informatie

Wanneer media de aandacht van de mensen hebben zouden zij een belangrijke rol kunnen spelen in het informeren van de gevaren. Door ons reisgedrag komen we steeds meer in gebieden waar de kans op een zeer zware aardbeving reëel is (Turkije, Italië, China, VS, enz). Het is de verantwoordelijkheid van het onderwijs en van de media om daar op dergelijke momenten aandacht aan te besteden.

Zo dienen mensen geinformeerd te worden over :

de andere plaatsen in de wereld met een verhoogd risico
dat niemand aardbevingen kan voorspellen, noch in kracht noch locatie en noch in tijdstip
dat geruchten NOOIT moeten geloofd worden
dat naschokken quasi altijd een zekerheid zijn, zeer sterk kunnen zijn en dat men de eerste dagen best buiten slaapt
Het publeik te informeren over de tools die in de wereld voorhanden zijn om snel “alle” vrienden en familieleden op de hoogte te stellen dat men veilig is

1 uur opleiding maakt een wereld van verschil

Door mijn expertise in deze materie heb ik tijdens voorbije aardbevingen al verschillende keren mediamensen benaderd om hen 1 uur essentiële aardbeving opleiding te geven. Op 1 uur tijd kan ik immers de belangrijkste aspecten en te volgen bronnen van een aardbeving aan geïnteresseerde journalisten overbrengen. Niemand heeft er tot dusverre op gereageerd, niemand! In de meeste gevallen was men zelfs te hautain om te antwoorden (ook BV’s)Met andere woorden, het interesseert de media niet maar ze doen wel alsof.Mochten er toevallig journalisten zijn die dit lezen en hier interesse voor hebben, het aanbod is nog steeds geldig en het is gratis.

Wie is Armand Vervaeck ?

Een Vlaming die ten tijde van de Haiti aardbeving op het totaal gebrek aan ernstige informatie gestoten was en daar iets wilde aan doen. De website Earthquake-report.com is daar het resultaat van. Door autodidacte en door het volgen van aardbevingen gedurende 24 uur op 24 en 7 dagen op 7 en dat sedert een 4 tal jaren, werd een expertise opgebouwd die zeer snel kan inschatten wat de menselijke impact zal zijn van een bepaalde gebeurtenis. De site is een samenwerking tussen gespecialiseerde wetenschappers en enkele geologie studenten die tot in de kleinste locaties ter wereld schadebulletins bij mekaar sprokkelen.

Het resultaat van deze samenwerking mag wereldwijd gezien worden en produceert de meest volledige en gedocumenteerde aardbevingsschade-tabel ter wereld. Ook stond earthquake-report.com aan de wieg van het supersnel sprokkelen van de ervaring van onze lezers. Binnen de paar minuten na een beving ontvangen wij al commentaren van onze lezers die de aardbeving beleefd hebben.

Al de informatie die wij verzamelen kan door iedere journalist in de wereld gebruikt worden, maar slechts een kleine groep (bijna uitsluitend journalisten uit de VS) blijken dat te doen. Het Copy/Pasten van een Reuters bericht is toch veel gemakkelijker. Ere wie ere toekomt, op zaterdag heeft Newsmonkey (via Mick Van Loon en Annelies De Becker) hun uiterste best gedaan om de gebeurtenissen op de voet te volgen en er zelfs een LIVE verslag van te maken.

Ons Kathmandu artikel

Is allicht één van de meest gelezen artikels in de wereld. Het is een LIVE verslag waar continu nieuwe inhoud aan toegevoegd wordt. Het werd reeds door honderdduizenden mensen gelezen en bijna 47000 keer gedeeld via social media. Het artikel (een inmiddels zeer lang arikel waarvan al 2 delen moesten gearchiveerd worden wegens te lang) gaat over alle aspecten van de aardbeving. Vermits wij ons op de wereld en niet op Vlaanderen richten wordt het in het Engels geschreven.