Open VLD heeft een wetsvoorstel klaar dat seks vanaf 14 jaar niet meer strafbaar wil maken. Nu is het nog verboden om seks te hebben met minderjarigen onder 16 jaar en je kan er dus voor gestraft worden. Maar de liberalen willen die wet schrappen, meldt De Morgen. Enige voorwaarde is dat de partner maximaal vijf jaar ouder is. België zou lang niet het eerste Europese land zijn dat de juridische leeftijdsgrens naar 14 jaar brengt.

Seks onder de 16 jaar is bij wet verboden, maar dat is niet meer van deze tijd volgens Open VLD. De regel is gebaseerd op een wet uit 1867 en “dat komt niet meer overeen met wat wij vandaag als maatschappij aanvaardbaar vinden”, zei Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu in De Ochtend. “Heel wat jongeren zitten in de grijze zone tussen 14 en 16 jaar oud. Dat moeten we opklaren. De relaties die zij willen beleven, moeten we hen laten beleven.”

Concreet willen de liberalen de minimumleeftijd van 14 jaar wel nog steeds aan strenge voorwaarden verbinden. Zo mag er geen leeftijdsverschil van meer dan vijf jaar zijn. Een 19-jarige die seks heeft met een 14-jarige blijft dus wel strafbaar. De huidige wet wordt momenteel eigenlijk vaak overtreden, wanneer we op resultaten van seksenquêtes bij jongeren af gaan. Uit een onderzoek van de KULeuven, Ugent en Sensoa blijkt dat jongeren gemiddeld tussen 15 en 18 jaar seksueel actief worden. Bij meisjes is dat 16 jaar, bij jongens 17. Zo’n 13,5 procent is zelfs jonger dan 14 jaar wanneer ze een eerste keer seks hebben. Slechts 11 procent is ouder dan 18 jaar.

14 jaar niet abnormaal

Maar is dat een goede voedingsbodem om de minimumleeftijd te verlagen? Het VTM-programma Telefacts deed onlangs een rondvraag bij duizend Vlamingen, en zij zijn niet zo happig op het idee. Slechts één op vijf vindt dat de wet moet worden aangepast. En nog eens één op vijf is zelfs van mening dat 16 jaar nog te vroeg is.

Nochtans is 14 jaar in heel wat Europese landen momenteel de regel. Het gaat dan om Oostenrijk, Duitsland, Italië, Portugal, Hongarije, Bulgarije en nog een pak andere landen. In onder andere Frankrijk, Tsjechië, Denemarken, Zweden en Griekenland is dit 15 jaar. Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog heel wat landen die het momenteel op 16 jaar houden, waaronder dus België en ook Nederland.

Opvallend is dat Ierland, waar vorige week het homohuwelijk na een referendum is goedgekeurd, bij de landen met de hoogste minimumleeftijd hoort. Jongeren moeten daar nog minstens 17 jaar zijn, en debatten over het verlagen van de leeftijd zijn op niets uitgedraaid. Nog een leuk weetje: in Vaticaanstad lag de minimumleeftijd door een oude wetgeving tot voor kort nog op 12 jaar, maar onder impuls van de vele berichten over seksueel misbruik heeft Paus Franciscus de leeftijdsgrens opgetrokken naar 18 jaar.

Misbruik

Het debat over het verlagen van de minimumleeftijd wordt in veel landen gevoerd en blijkt vaak een twistpunt. In het Verenigd Koninkrijk kent de discussie een extra hindernis na de onthulling van het seksueel misbruik door BBC-presentator Jimmy Savile. In Spanje is de leeftijd recent zelfs verhoogd van 13 naar 16 jaar. Nochtans had het land heel weinig problemen met tienerzwangerschappen of tienerhuwelijken. Maar het aandeel seksueel overdraagbare ziektes was wel aan het toenemen en de Spanjaarden gingen daarom ook vroeger met seksuele voorlichting beginnen.

Wanneer we naar de rest van de wereld kijken, kan het trouwens nog vroeger dan 14 jaar. De jongste minimumleeftijd vinden we in Angola, waar seks al vanaf 12 jaar kan. In Japan is dat 13 jaar en landen zoals China en Brazilië zitten allemaal op 14 jaar. In Australië en de Verenigde Staten hangt het van de staat in kwestie af, maar gemiddeld ligt de leeftijd er op 16 tot 17 jaar.

Over twee jaar van kracht?

Het Belgische wetsvoorstel kan uit heel wat hoeken steun genieten. Sensoa lanceerde voor de verkiezingen van vorig jaar zelf al een gelijkaardig voorstel. Seks tussen jongeren moet volgens hen gewoon kunnen als ze er allebei mee instemmen. Dat mag dus niet langer strafbaar zijn. De aanpassing van de leeftijdsgrens voor seks is opgenomen in het regeerakkoord en past in een bredere hervorming van het strafwetboek, laat de woordvoerder van minister van Justitie Koen Geens (CD&V) optekenen in De Morgen. Op die manier moet de hervorming binnen twee jaar rond zijn.