De Franse regering heeft eind vorige week een nieuw decreet gepubliceerd. Parijs wil intelligente bewakingscamera’s inzetten om te controleren of het verplicht dragen van mondmaskers wordt nageleefd in het openbaar vervoer.

De Franse autoriteiten hebben het nieuwe decreet, dat in het Staatsblad is gepubliceerd, echter nog niet ingevoerd. Het decreet geeft beheerders die gebruikmaken van de videobeveiligingssystemen toestemming om het systeem enkel voor de volgende doelen te gebruiken:

• Voor de statistische evaluatie met inachtneming van de vastgestelde verplichtingen.
• Voor het aanpassen van hun voorlichtings- en bewustmakingsacties.

Franse openbaarvervoermaatschappijen, zoals de SNCF of de RATP, kunnen met andere woorden voortaan met hun bewakingscamera’s analyseren welk percentage van hun klanten aan boord van hun voertuigen een mondmasker draagt. En als blijkt dat de maatregel niet voldoende wordt nageleefd, kunnen ze hun voorlichtings- en preventiecampagne aanpassen.

Het decreet verwijst bovendien naar intelligente camera’s. Het tellen van reizigers met en zonder mondmasker zal dus niet handmatig gebeuren, maar via een systeem dat is uitgerust met kunstmatige intelligentie, in real time. De tijdelijke maatregel eindigt over een jaar.

In Frankrijk, net als in België, is het dragen van een mondmasker verplicht in het openbaar vervoer. Wie deze wet niet naleeft, riskeert een boete van 135 euro. 

GDPR niet volledig gerespecteerd

Volgens de Europese privacywetgeving, de GDPR, moeten betrokkenen op de hoogte worden gebracht van de verwerking van de persoonsgegevens. Het decreet geeft aan dat dit ook het geval zal zijn. Reizigers worden er dus op voorhand op gewezen dat slimme camera’s controleren of ze hun mondmasker dragen.

Anderzijds worden niet alle GDPR-regels door het decreet nageleefd. Het gaat onder meer om het recht van toegang, rectificatie en verzet, alsook het recht om gegevens te laten wissen en de verwerking te beperken. Om deze artikelen te omzeilen, verwijst de Franse regering naar een ander artikel waarmee bepaalde verplichtingen beperkt kunnen worden “indien een dergelijke beperking in een democratische samenleving een noodzakelijke en evenredige maatregel vormt”. 

Met andere woorden: Frankrijk mag bepaalde in de GDPR genoemde verplichtingen en rechten terzijde schuiven als daardoor onder meer de openbare veiligheid en de volksgezondheid gewaarborgd blijft. 

Ten slotte wordt in het decreet bepaald dat andere bepalingen in acht moeten worden genomen om in overeenstemming te zijn met de nationale wet inzake gegevensverwerking, bestanden en vrijheden:

• De verzamelde beelden (…) zullen niet worden opgeslagen of aan derden worden doorgegeven.
• Deze beelden zullen onmiddellijk worden omgezet in anonieme gegevens om het percentage personen vast te leggen dat voldoet aan de verplichting om een mondmasker te dragen.
• Het resultaat van de verwerking sluit alle andere gegevens uit die de classificatie of heridentificatie van personen mogelijk zouden maken.
• Alle gegevens afkomstig van een enkele halte of treinstation kunnen alleen binnen een periode van 20 minuten worden bijgewerkt. 

Soortgelijke systemen zijn vorig jaar al getest in het Parijse metrostation Châtelet-les-Halles. De Commission Nationale de l’Informatique et des Libertés Civiles (CNIL) heeft destijds laten weten dat dit proces in strijd was met het recht om zich te verzetten tegen het vastleggen van gegevens in de openbare ruimte, wat is vastgelegd in de GDPR. Het Parijse voorstadsnet RATP maakte na iets meer dan een maand een einde aan het experiment.

(jvdh)