Het besluit om sommige mensen derde doses aan te bieden, komt na een golf van nieuwe gevallen in Israël, aangespoord door de prevalentie van de zeer overdraagbare Delta-variant, voor het eerst geïdentificeerd in India. In de afgelopen maand zijn de besmettingspercentages in Israël gestegen van quasi niks meer tot meer dan 400 per dag. Israël was een van de snelste landen om in de winter te vaccineren en vervolgens een van de eersten die in de lente heropende.

Gisteren ontmoetten Pfizer-bonzen ook de belangrijkste Amerikaanse federale gezondheidsfunctionarissen om hun pleidooi te houden voor het toedienen van een derde dosis zes tot twaalf maanden na ontvangst van het twee-shot-regime van de bedrijven. Tijdens die bijeenkomst gaven de Pfizer-mensen een soortgelijke briefing als die zij de Europeanen eerder deze maand al gaven. Het bedrijf citeerde data uit Israël die een toename van infecties onder de gevaccineerde bevolking aantonen, evenals tussentijdse gegevens van de proef van het bedrijf met zijn boosterinjectie waaruit blijkt dat een derde dosis een veel sterkere antilichaamrespons stimuleert die vijf tot tien keer hoger is dan het niveau dat werd waargenomen na de tweede dosis van zijn vaccin.

“We zullen straks beschaamd terugkijken als landen kostbare doses gaan gebruiken voor booster-shots”

Maar de discussie over booster-injecties heeft ook geleid tot vragen over de ethiek van het geven van een derde injectie aan volledig gevaccineerde inwoners van rijke landen, terwijl de meerderheid van de wereld nog geen enkele injectie heeft gekregen. De directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Tedros Adhanom Ghebreyesus, waarschuwde in een verklaring vaccinfabrikanten. “De wereldwijde kloof in het aanbod van vaccins is enorm ongelijk en onrechtvaardig”, zei hij tijdens een persconferentie.

In de afgelopen maanden heeft de VN al vaker gewaarschuwd voor een groter wordende wereldwijde vaccinkloof en heeft ze er bij regeringen op aangedrongen meer te doen om doses te delen en het aanbod te vergroten. De VN zegt dat ongelijke verdeling van doses niet alleen onethisch is, maar ook de pandemie zou kunnen verlengen door de lockdowns te verlengen en het virus de ruimte te geven om zich te verspreiden en te muteren in niet-gevaccineerde populaties. Mike Ryan, hoofd van het noodprogramma van de WHO, zei maandag: “We zullen straks beschaamd terugkijken als landen kostbare doses gaan gebruiken voor booster-shots, in een tijd waarin elders kwetsbare mensen nog steeds sterven zonder vaccins”.

Maar bij Pfizer wijzen ze op zorgwekkende gegevens uit Israël. Slechts enkele weken na het opheffen van de meeste covid-beperkingen, heeft de regering het maskermandaat voor binnenruimtes en openbaar vervoer weer ingevoerd. Ze zal naar verwachting strengere quarantaines invoeren voor reizigers die terugkeren uit het buitenland en het onlangs gepensioneerde “groene pas”-systeem nieuw leven inblazen zodat alleen gevaccineerde mensen toegang krijgen tot openbare evenementen zoals concerten en filmvoorstellingen.

Europa kocht al 900 miljoen extra doses

Pfizer en zijn Duitse partner BioNTech hebben vorig jaar aan Israël miljoenen doses verkocht, die werden afgeleverd in vrachtvliegtuigen die op Ben Gurion Airport met fanfare werden begroet door de toenmalige Israëlische premier Benjamin Netanyahu. Pfizer beschouwt Israël als een testcase voor de uitrol van vaccins in de rest van de wereld. Het land heeft een nauwgezet gedigitaliseerd nationaal gezondheidszorgsysteem, dat als basis dient voor een overeenkomst voor het delen van gegevens, ondertekend door de Israëlische regering en de farmaceutische gigant.

Recente studies tonen aan dat het Pfizer-vaccin effectief blijft tegen de Delta-variant bij het voorkomen van ziekenhuisopnames en ernstige ziekten, hoewel het ook een afnemende effectiviteit heeft laten zien bij het voorkomen van mildere gevallen.

De Israëlische premier Naftali Bennett kondigde aan dat hij een versnelde levering van de volgende batch Pfizer-doses die op 1 augustus moet aankomen, heeft gecoördineerd, zodat het land zijn slinkende voorraden kan aanvullen en zijn inentingscampagne kan voortzetten.

Ook meerdere landen in Europa en elders hebben Pfizer al benaderd om boosterdoses te bespreken. De Europese Commissie sloot onlangs een nieuw contract met Pfizer en BioNTech voor de aankoop van nog eens 900 miljoen doses van hun coronavaccin. Die worden geleverd in de periode 2021-2023. Het contract voorziet ook in een optie om nog eens tot 900 miljoen extra doses van het vaccin te bestellen. De komende twee jaar is België verzekerd van 23 miljoen extra dosissen van het coronavaccin van Pfizer en BioNTech.

(am)