Eerder deze week publiceerde Amnesty International in samenwerking met de non-profit Forbidden Stories een rapport over spyware met de naam Pegasus. Uit dat rapport bleek dat 50.000 telefoonnummers mogelijk doelwit waren van een aanval met de software. Uit verder onderzoek van The Washington Post blijkt nu dat er op een lijst ook de nummers van drie presidenten, een koning en tien premiers – waaronder Emmanuel Macron – stonden.

• De leiders staan dus op een lijst van telefoonnummers van mensen die interessant zouden kunnen zijn voor klanten van het in Israël gevestigde bedrijf NSO Group.
  • NSO ontkent enig vergrijp. Het zegt dat de software bedoeld is voor gebruik tegen criminelen en terroristen. Ook beweert het bedrijf dat de software alleen ter beschikking wordt gesteld aan militaire, rechtshandhavings- en inlichtingendiensten met een goede reputatie op het gebied van de mensenrechten.
    • Het oorspronkelijke onderzoek dat tot de rapporten leidde, stond “bol van verkeerde veronderstellingen en niet-bevestigde theorieën”, zegt de in Israël gevestigde groep.

Wie zijn de vermeende slachtoffers van Pegasus-spyware?

De Franse krant Le Monde meldde dat Marokkaanse inlichtingendiensten een telefoon hebben geïdentificeerd die president Macron sinds 2017 gebruikte. De Franse leider zei dat als de onthullingen waar zijn, ze zeer ernstig zijn. Marokko heeft dan weer stellig ontkend klant te zijn van de Israëlische fabrikant van Pegasus.

• In totaal staan meer dan 600 regeringsfunctionarissen en politici uit 34 landen op de lijst; waaronder dus drie presidenten, een koning en tien premiers.
• De drie presidenten zijn allemaal nog aan de macht. Het gaat dus om Macron, Barham Salih van Irak en Cyril Ramaphosa van Zuid-Afrika. De koning op de lijst is Mohammed VI van Marokko.
• De tien premiers worden onderverdeeld onder zittend en afgetreden, weet Business Insider.
  • De drie zittende zijn de Pakistaanse Imran Khan, de Egyptische Mostafa Madbouly en de Marokkaanse Saad-Eddine El Othmani.
  • De afgetreden premiers zijn Ahmed Obeid bin Daghr uit Jemen, Saad Hariri uit Libanon, Ruhakana Rugunda uit Uganda, Bakitzhan Sagintayev uit Kazachstan, Noureddine Bedoui uit Algerije, Édouard Philippe uit Frankrijk, en … Charles Michel uit ons land. Deze zeven waren ten tijden van hun premierschap mogelijk doelwit van Pegasus-aanvallen
• Mexicanen lijken wel erg vaak het doelwit van Pegasus-aanvallen. Er staan ruim 15.000 Mexicaanse nummers op de lijst van Amnesty, waaronder ook die van voormalig president Felipe Calderón. Hij werd overigens pas doelwit nadat hij in 2012 aftrad.
• Op de lijst staan betekent niet dat de software werd gebruikt, maar wel dat de persoon een potentieel doelwit was.

Altijd een topdoelwit

Buitenlandse leiders zijn altijd een topdoelwit voor spionnen – het onderscheppen van hun communicatie betekent het achterhalen van hun intenties en geheimen, betoogt veiligheidscorrespondent Gordon Corera van de BBC.

Zo kwam in 2013 aan het licht dat de Amerikaanse NSA mogelijk tientallen wereldleiders afluisterde, waaronder de mobiele telefoon van bondgenoot Angela Merkel, wat tot grote verlegenheid en een fikse diplomatieke rel leidde.

Vaak blijven hacks natuurlijk onopgemerkt. Maar wat dit Pegasus-schandaal zo bijzonder maakt, is dat de benodigde software gewoon op de openbare markt te verkrijgen is.