Afgelopen weekend zette Zweden honderden soldaten in op het eiland Gotland in de Oostzee. Die beslissing kwam er nadat Rusland enkele verdachte acties uitvoerde op de Oostzee. “Een aanval op Zweden kan niet worden uitgesloten”, zei de Zweedse minister van Defensie Peter Hultqvist. Er is al iets nieuws in deze zaak, maar het is nog onduidelijk.

Het Zweedse eiland Gotland bevindt zich in een strategische positie, aangezien de Russische Oostzeevloot in het nabijgelegen Kaliningrad is gestationeerd. Geconfronteerd met de komst van drie Russische amfibische aanvalsschepen in het gebied, besloot Zweden zijn militaire aanwezigheid op het eiland te versterken. 

“Het is glashelder dat er een risico is. Een aanval op Zweden kan niet worden uitgesloten”, zei de Zweedse minister van Defensie Peter Hultqvist tegen de Zweedse radio. “Het is belangrijk te laten zien dat we niet naïef zijn. Zweden zal niet aan het sluimeren zijn als er iets gebeurt. Het is van cruciaal belang dat wij duidelijk maken dat wij dit serieus nemen.”

Sindsdien zijn honderden manschappen op Gotland geland. 

Drie oorlogsschepen vertrekken, anderen blijven

Bijna gelijktijdig met de Zweedse inzet verlieten drie Russische oorlogsschepen – de Korolev, de Minsk en de Kaliningrad – de Oostzee. Ze zijn op weg naar de Atlantische Oceaan, maar hun eindbestemming is onbekend. Hoewel doortochten van en naar Kaliningrad door de marine, met inbegrip van amfibische aanvalsschepen, verre van ongewoon zijn, hebben Zweedse functionarissen aangegeven dat het huidige activiteitenniveau ongewoon hoog is.

De zijn schepen van de Ropucha-klasse, schrijft de Amerikaanse nieuwssite The Drive. Elk kan tot 10 gevechtstanks, 340 soldaten, 550 ton vracht en gelijkwaardige ladingen vervoeren. 

Twee andere schepen van dit type – de Olenegorskiy Gornyak en de Georgiy Pobedonosets – bevinden zich nog steeds in de Oostzee. Zij worden sinds vorige week vergezeld door de Pjotr Morgoenov, een ander landingsschip, dat tot de Ivan Gren-klasse behoort: een moderner schip dat tot 13 tanks en ongeveer 300 soldaten kan vervoeren.

“Op zich niet vreemd, maar…”

“We hebben verschillende soorten sensoren en systemen die ons helpen de schepen te monitoren”, zei Therese Fagerstedt, woordvoerder van het Zweedse leger. “We hebben ze ook kunnen volgen via onze luchtmachtpiloten en foto’s kunnen nemen.” 

Een maritiem patrouillevliegtuig van de US Navy P-8A werd waargenomen voor de Deense kust en boven de Oostzee. Meer dan waarschijnlijk hield het ook de bewegingen van Russische schepen in de gaten.

“Wij zijn altijd geïnteresseerd in bewegingen in onze onmiddellijke omgeving, en dit is op zich niets buitengewoons”, voegde Fagerstedt eraan toe. “Maar gezien de toenemende spanningen in het gebied, wilden we deze schepen opsporen en volgen. Wij doen dit ook om onze commandanten een goede basis te geven voor een eventuele beslissing over welke actie de strijdkrachten moeten ondernemen.”

“Dat is op zich niet vreemd. Het is zo dat wanneer het normale referentiekader verandert, zoals nu het geval is, wij daar naar handelen. Het gaat natuurlijk niet alleen om dit soort bewegingen, het is het hele plaatje dat de basis vormt voor het soort beslissingen dat ik op dit moment heb genomen”, zei Michael Claesson, de commandant van de Gotlandvloot, tegen de Zweedse radiozender P1 Morgon, schrijft Euractiv.

Naast de inzet op het eiland voeren de Zweedse defensietroepen momenteel verschillende operaties uit rond Zweden, zowel zichtbare als onzichtbare, aldus Claesson. Dat doen ze als reactie op de toegenomen activiteit van Rusland in de Oostzee, maar ook op de gespannen situatie tussen Rusland en Oekraïne. 

Sommige analisten denken dat de drie schepen die op weg zijn naar de Atlantische Oceaan in feite op weg zijn naar de Zwarte Zee. Dit zou de Russische aanwezigheid nabij Oekraïne weer meer gewicht geven. Dan zou de Russische aanvalsmacht in Oekraïne nog groter zijn dan ze nu al is. Een invasie van Oekraïne wordt al maandenlang gevreesd door Kiev en zijn westerse bondgenoten. 

Vreemde drones vliegen over Zweedse kerncentrales

Tegelijkertijd verschenen eind vorige week op mysterieuze wijze ongeïdentificeerde drones boven de Zweedse kerncentrales van Forsmarsk, Oskarshamn en Ringhals. 

Er is een onderzoek gestart om deze vreemde invallen op te helderen. Op dit moment lijken er geen aanwijzingen te zijn. Er zij echter op gewezen dat deze dronevluchten plaatsvonden kort nadat Zweden had aangekondigd dat het honderden manschappen zou inzetten op het eiland Gotland om het hoofd te bieden aan de vreemde Russische manoeuvres. In een andere zet die als provocatief kan gezien worden, startte Rusland maandag met de aanvoer van soldaten in Wit-Rusland voor een militaire oefening.

Een andere Zweedse militaire functionaris, generaal-majoor Lena Hallin, hoofd van de Zweedse militaire inlichtingendienst, zei vorige week dat het land “ver van de normale veiligheidssituatie” was.

(kg)