De beslissing van het Amerikaanse Hooggerechtshof van vrijdag om een einde te maken aan de grondwettelijke bescherming van abortus, heeft geleid tot bezorgdheid over de privacy van vrouwen. 

De omstreden beslissing zal naar verwachting leiden tot een verbod op abortus in ongeveer de helft van de Amerikaanse staten. Privacydeskundigen zeggen dat dit vrouwen kwetsbaar maakt, omdat hun persoonlijke gegevens gebruikten kunnen worden om zwangerschappen in de gaten te houden: de data kunnen met de politie worden gedeeld of aan burgerwachten verkocht. 

Online zoekopdrachten, menstruatie-apps, fitnesstrackers en hulplijnen zouden een belangrijke gegevensbron kunnen worden voor mogelijke surveillance-inspanningen. Hoewel deze gegevens worden verzameld voor marketing- en advertentiedoeleinden, maken deskundigen zich zorgen over het feit dat deze gegevens verkocht worden aan iedereen die bereid is te betalen.

Deze angst is gerechtvaardigd, omdat sommige Amerikaanse staten aangeven dat ze het overwegen om vrouwen te vervolgen die een abortus aanvragen in andere staten. Daarbij kunnen de locatiegegevens worden gebruikt als bewijsstuk.

Dat gebeurde in 2015 met Purvi Patel, die werd veroordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf, nadat ze werd beschuldigd van de verwaarlozing van haar kind, nadat ze die eerder zelf had gepoogd te aborteren.  Patel had artsen verteld dat ze een miskraam had gehad, maar de openbaar aanklager gebruikte sms’jes tussen Patel en haar vriend als bewijs tegen haar. Daarin had ze met haar vriend een discussie over het bestellen van apotheekpillen, bedoeld om een abortus op te wekken. Ze werd in 2016 alsnog vrijgelaten in hoger beroep.

“Datahandelaren verkopen en delen locatiegegevens”

“De privacy van individuen die abortussen en andere zwangerschaps gerelateerde gezondheidszorg willen, zal bijzonder kwetsbaar worden, onder meer door het verzamelen en delen van locatiegegevens”, zeggen vier senatoren in een brief gericht aan de Federal Trade Commission (FTC). “Datahandelaren verkopen en delen nu al locatiegegevens van mensen die abortusaanbieders bezoeken aan om het even wie met een creditcard”.

De vier senatoren, Ron Wyden, Elizabeth Warren, Cory Booker en Sara Jacobs, zeggen dat openbaar aanklagers in staten waar abortus illegaal wordt, de mogelijkheid zullen hebben om bevelschriften te verkrijgen voor locatie-informatie over iedereen die een abortusaanbieder heeft gezocht.

In hun brief vragen de senatoren aan voorzitter Lina Khan, van de FTC, om een onderzoek naar de praktijken van Apple en Google te starten, met betrekking tot de gegevens van gebruikers van mobiele telefoons. “Deze bedrijven hebben de schadelijke praktijken mogelijk gemaakt, door locatie-identificatie in hun besturingssystemen in te bouwen”, zeggen de senatoren.

Menstruatie

Een bekende marktplaats waar adverteerders informatie over de gebruikers van apps en websites kunnen kopen is Narrative. Recentelijk kwam naar buiten dat er gegevens te koop zijn van gebruikers van apps voor het bijhouden van de menstruatie.

De zorg in het algemeen is dat gegevens van of gerelateerd aan menstruatie-apps kunnen worden gebruikt om mensen te volgen die ervan worden verdacht abortussen te krijgen. In 2019 zei de hoogste gezondheidsambtenaar van Missouri dat de staat gegevens van Planned Parenthood-patiënten heeft bekeken, in sommige gevallen inclusief hun menstruatiecycli, op zoek naar diegenen die mislukte abortussen hadden ondergaan.

Als reactie op het schrappen van de grondwettelijk bescherming kondigde Google aan gebruikers te gaan beschermen door automatisch de locatiegegevens te verwijderen van gebruikers die abortusklinieken bezoeken of andere plaatsen die juridische problemen kunnen veroorzaken.

“Sommige van de plaatsen die mensen bezoeken, waaronder medische faciliteiten, opvanghuizen voor huiselijk geweld, abortusklinieken, afslankklinieken en verslavingscentra, kunnen bijzonder persoonlijk zijn. Als onze systemen vaststellen dat iemand een van deze plaatsen heeft opgezocht en bezocht, zullen we dat verwijderen uit de locatiegeschiedenis”, aldus Alphabet in een verklaring.

Gebruikers konden al langer hun locatiegeschiedenis wissen, maar Google zal dit voortaan proactief voor hen doen, als een extra niveau van bescherming.

(evb)