Turkse functionarissen zeggen dat vrijdag in Istanbul een overeenkomst zal worden ondertekend omtrent een plan van de VN om de export van Oekraïens graan te deblokkeren. Ook kan Rusland dankzij de overeenkomst weer beginnen met het exporteren van meststoffen.

“De overeenkomst omtrent de export van Oekraïens graan, die van cruciaal belang is voor de voedselzekerheid in de wereld, zal morgen in Istanbul worden ondertekend”, zei de Turkse woordvoerder Ibrahim Kalin in een verklaring. Bij die ondertekening zal ook de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, aanwezig zijn. 

Met de overeenkomst zal een einde komen aan een maandenlange verstoring van de Oekraïense graanexport, waardoor verwacht wordt dat de wereldwijde graanprijzen zullen dalen. Ten minste 22 miljoen ton graan zit nog vast in het land als gevolg van de Russische invasie.

Vorige week kwamen de betrokken partijen voor het eerst bijeen in Istanbul, waar een voorlopig akkoord werd bereikt. Zo werd er besloten om een mechanisme te installeren om de veiligheid van transportroutes te garanderen en zullen er gezamenlijke controles van schepen plaatsvinden. In Istanbul wordt daarnaast een coördinatiecentrum opgericht, dat bestaat uit ambtenaren van de VN, Turkije, Rusland en Oekraïne.

“We hebben rond de klok gewerkt met intensieve besprekingen”, zei een woordvoerder van de VN. “Met de overeenkomst kunnen we honderdduizenden mensen, en mogelijk miljoenen, redden van een voedselprijs die ver buiten hun bereik ligt”. 

Rusland verwantwoordelijk houden

“Wat we de afgelopen uren hebben gehoord is een welkome ontwikkeling, maar waar het echt om zal gaan is de uitvoering van deze overeenkomst. We zullen natuurlijk met onze partners blijven samenwerken om Rusland verantwoordelijk te houden voor de uitvoering ervan”, zei de woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken Ned Price.

Russische en Oekraïense functionarissen hebben elkaar de afgelopen weken de schuld gegeven van de geblokkeerde transporten. Zo verwijt Moskou Kiev ervan dat het heeft nagelaten zeemijnen rondom de havens te verwijderen. En Oekraïne beschuldigt Moskou op zijn beurt van diefstal; het Kremlin zou namelijk opdracht hebben gegeven om graan uit bezette gebieden te stelen en deze illegaal te verkopen via de Turkse zwarte markt.

Dankzij de overeenkomst kan Rusland ook weer beginnen met het exporteren van meststoffen. Zo maakte de Braziliaanse president Jair Bolsonaro bekend dat het land kampt met een ernstig tekort, sinds westerse sancties de toevoer ervan verstoren. Brazilië importeert meer dan 80 procent van zijn kunstmest, waarvan 23 procent uit Rusland komt.

(kg)