Het nieuwe filmjaar is uit de startblokken geschoten met de nieuwste film van Martin McDonagh, de scenarist-regisseur die sinds de release van In Bruges (2008) een stevige fanbasis heeft opgebouwd en sinds Three Billboards Outside Ebbing, Missouri (2017) nog steviger op de radar van de Academy staat. Het moet al zeer vreemd lopen als ook zijn nieuwe prent The Banshees Of Inisherin niet voor een handvol Oscars genomineerd wordt.

Er is iets aan de films van de 52-jarige Brits-Ierse regisseur Martin McDonagh dat wij niet helemaal lijken te begrijpen. Voor de vierde keer op rij zien we van hem een degelijke, maar geen héél erg goeie film, terwijl deze film in het verzameld journaille de hemel in geprezen wordt. In Bruges en Seven Psychopats vonden we oké zonder meer, Three Billboards Outside Ebbing, Missouri hadden we liever in serievorm gezien zodat ieder personage een deftig achtergrondverhaal had kunnen meekrijgen en hoewel er geen twijfel over bestaat dat The Banshees Of Inisherin de beste film van de man is, bleven we toch ook deze keer weer met een licht gevoel van teleurstelling achter.

McDonagh brengt Colin Farrell – die voor de derde keer in een film van McDonagh meespeelt – en Brendan Gleeson voor het eerst sinds In Bruges weer samen. Ze hadden daar zoveel zin in dat ze hun medewerking aan dit project al zeven jaar voor het effectief groen licht kreeg hadden toegezegd.

Aan de grond genageld

Het verhaal flitst ons naar het jaar 1923 en naar het fictieve Ierse eiland Inisherin. Farrell speelt Pádraic die een saai maar gestructureerd leven leidt: hij woont bij zijn zus, zorgt voor de koeien en voor zijn mini-ezel Jenny en elke dag om klokslag twee uur in de namiddag gaat hij bij zijn beste vriend Colm (Brendan Gleeson) op de deur kloppen en trekken ze samen naar de plaatselijke pub om bier te drinken en te praten over alles en niets.

De verbazing van Pádraic is dan ook groot wanneer Colm op een dag de deur niet wil openmaken en niet met hem mee wil komen. Hij begint zich eerst af te vragen of hij misschien in een zoveelste dronken bui iets verkeerds gezegd of gedaan heeft, maar kan zich met de beste wil van de wereld niet herinneren wat dat dan zou zijn. Wanneer Colm even later toch afzakt naar de pub en Pádraic hem confronteert, doet het antwoord hem aan de grond genageld staan: “I just don’t like ya anymore.”

Het is het begin van een film waarin een man het onbegrijpelijke probeert te begrijpen. Pádraic moet een plotse breuk zien te verwerken en ziet zijn beste vriend zich van ‘m afkeren net zoals je lief het in een schijnbaar harmonieuze relatie van de ene op de andere dag voor gezien zou houden. Tot de ergernis van Colm slaagt Pádraic er maar niet in om het gebeurde een plaats te geven en blijft hij hem benaderen en vragen stellen, hopend op een verklaring. Pádraic wordt ook jaloers wanneer hij zijn voormalige beste vriend met anderen ziet praten.

Pleidooi voor vriendelijkheid

Colin Farrell zet Pádraic treffend neer, zonder al te veel tierlantijntjes. De man wordt gezien als een simpele saaie vent, en zo acteert Farrell ‘m ook: als een man die zijn simpele en zorgzaam opgebouwde leven van de ene dag op de andere in elkaar ziet storten. Daar gaat wat humor mee gepaard, zoals zijn zus die Pádraic vermaant als hij zijn ezeltje weer heeft binnen gelaten en hij die repliceert met “Ik heb Jenny graag binnen als ik verdrietig ben.” Of zus Siobhán (Kerry Condon) die zich afvraagt of Colm misschien depressief zou zijn en Pádraic die droog antwoordt met “Dat hij het dan verbergt, zoals wij allemaal.”

Tot hier is The Banshees Of Inisherin een prachtig trage film over het eenvoudige leven van een handvol eilandbewoners die de Ierse burgeroorlog alleen maar kennen uit de krant en van de knallen aan de overkant van het water. De mooie weidse shots zijn prachtig, de eenzaamheid is voelbaar en Kerry Condon schittert als de zus die voor haar broer opkomt en die probeert te bemiddelen in de bizarre ruzie tussen de twee volwassen mannen.

Ook de monoloog waarin Colm probeert uit te leggen dat hij iets wil nalaten in zijn leven is prachtig: de componist legt de lat hoog, want hij wil net als Mozart en Beethoven iets nalaten en niet zomaar verdwijnen en vergeten worden. Het daarop volgende pleidooi van Pádraic voor vriendelijkheid is minstens even mooi.

En toch, toch bleven we teleurgesteld achter. Zonder precies weer te geven waar ‘m dat zit, schuilt er in de plot één element dat we niet anders kunnen bestempelen dan typisch Martin McDonagh en dat voor ons simpelweg niet werkt. Het is dan ook jammer dat het hele laatste deel van de film net steunt op dat ene element.

We hebben dus veel goeds te melden over The Banshees Of Inisherin, het is zonder twijfel de beste film die de McDonagh al maakte. Al hoopten we voor één keer dat de man zijn typerende gevoel voor humor, dat duidelijk niet het onze is, wat meer had kunnen intomen.

Score: 7/10