Afgelopen week nam artificiële intelligentie de controle over een F-16-gevechtsvliegtuig over. In eerste instantie lijkt dit leuk nieuws, maar de vraag is maar of we de controle over toestellen die doden kunnen maken afgeven aan kunstmatige intelligentie. Jasper Pillen, vicevoorzitter van Open Vld en lid van de Kamercommissie Defensie, oordeelt alvast van niet.
Beluister hier het volledige interview met Jasper Pillen, Kamerlid en ondervoorzitter voor Open Vld.
Waarom is dit belangrijk?
Al sinds 1992 voert de Amerikaanse luchtmacht testen uit met de X-62A Vista, een omgebouwde F-16. Sinds 2021 vliegt het toestel als Skyborg, waarbij het wordt aangestuurd met kunstmatige intelligentie. Wel is nog een piloot aanwezig om in te grijpen indien het misloopt. Afgelopen week maakte producent Lockheed Martin bekend dat het vliegtuig al 17 uur autonoom vloog. Daarbij simuleerde het ook luchtgevechten en andere gevechtsmanoeuvres.
“Met die vlucht van 17u door AI in die omgebouwde F-16D, daar is niks mis mee. Dat is een tendens die bezig is in het kader van wetenschappelijk onderzoek ook. Dat kadert natuurlijk allemaal in een zoektocht naar de opvolger van de F-35, die nog niet eens geleverd is bij ons. Maar men werkte dus nu al volop aan de opvolger van dat toestel en je moet dat hier in dat kader zien”, voert Pillen aan.
België voortrekkersrol
“Er is niets mis met het nadenken en het testen van artificiële intelligentie als besturingsprogramma van militaire of burgerlijke vliegtuigen. Het wordt pas problematisch als men begint er wapensystemen op te installeren, bommen of raketten aan te hangen, en dat dat toestel dan ook zelf rondjes vliegt, ergens ter wereld. We gaan dat ook zelf laten beslissen op basis van diezelfde artificiële intelligentie om bijvoorbeeld een bepaald target in het vizier te nemen en ook te gaan bestoken. Dat zijn natuurlijk zaken die we moeten vermijden in de toekomst”, zo verduidelijkt het Kamerlid zijn stelling.
Volgens Pillen moet België dan ook internationaal druk uitoefenen om dergelijke technologieën aan banden te leggen, en misschien wel bij wet te verbieden. “België heeft daar echt wel, als klein land, een voortrekkersrol in. We hebben het gedaan met de clustermunitie, we hebben het gedaan met antipersoonsmijnen, dus we moeten ook hier in Genève, tijdens onderhandelingen in de schoot van de Verenigde Naties, verder het voortouw nemen.”
De liberaal is echter niet blind voor naïviteit: andere landen zoals Rusland of China, zouden zonder veel scrupules de technologie gebruiken om de luchtmacht, en op termijn misschien ook andere legertoestellen, mee uit te rusten. “We zullen ons moeten voorbereiden. Oorlogsvoeren is niet enkel complex, het is ook continu screenen wat er in de toekomst zal gebeuren.”
Niet klaar voor oorlog van vandaag
De vraag blijft echter of België wel voorbereid is op zo’n ‘conflict van morgen’. “Er is 40-50 jaar bespaard geweest op Defensie, door de opeenvolgende regeringen. Dit moet nu stoppen en wij moeten dringend terug bepaalde capaciteiten gaan aanschaffen, zoals bijvoorbeeld tanks, pantserhouwitsers, luchtafweergeschut,… Allemaal zaken die de Belgische defensie en heel veel Europese legers niet meer hebben.”
“Dit soort zaken moet we terug op de radar zetten, moeten we terug in gaan investeren, want we zijn momenteel niet klaar voor de oorlog van vandaag. Laat ons eerst en vooral dringend gaan investeren in de manier waarop oorlogen vandaag gevochten worden, want daar komen we schromelijk tekort”, zo concludeerde Pillen.