De hoge kosten van duurzame vliegtuigbrandstof (SAF) zorgen voor toenemende bezorgdheid in de luchtvaartsector. Volgens Willie Walsh, directeur-generaal van de International Air Transport Association (IATA), maken brandstofleveranciers misbruik van Europese regelgeving, waardoor luchtvaartmaatschappijen geconfronteerd worden met buitensporige brandstofprijzen. Die stijgende kosten zouden uiteindelijk ook de consument kunnen treffen via duurdere vliegtickets.

Sinds kort zijn luchtvaartmaatschappijen binnen de EU verplicht om een klein percentage duurzame kerosine te gebruiken — momenteel 2 procent, met een verhoging naar 6 procent tegen 2030. Die maatregel moet de CO₂-uitstoot van de sector verlagen, maar volgens Walsh leidt het vooral tot prijsopdrijving.

Brandstofleveranciers zouden volgens hem gebruikmaken van de verplichte aard van SAF om extra kosten op te leggen in de vorm van “compliancetoeslagen”. Daardoor betalen luchtvaartmaatschappijen soms bijna het dubbele van de marktprijs voor duurzame kerosine.

“Prijsopdrijving onder het mom van duurzaamheid”

Walsh noemt deze praktijken ronduit problematisch en roept Europese regelgevers op om het beleid rond SAF te herzien. “De intentie achter het mandaat is goed,” zegt hij, “maar de uitvoering ervan laat ruimte voor misbruik door leveranciers.” IATA vreest dat bedrijven in de energiemarkt overmatig profiteren van de milieuwetgeving zonder dat dit leidt tot bredere beschikbaarheid of lagere prijzen.

Een bijkomend probleem is dat SAF nog altijd veel duurder is dan traditionele vliegtuigbrandstof — drie tot vijf keer duurder, om precies te zijn. Energiebedrijven stellen dat de vraag naar SAF te laag is om grootschalige productie te rechtvaardigen. In sommige gevallen zijn geplande raffinaderijen zelfs uitgesteld of geschrapt omdat de economische haalbaarheid ontbreekt.

Ticketprijzen onder druk

De kritiek van IATA komt op een moment dat luchtvaartmaatschappijen al worstelen met stijgende kosten. In een recent rapport waarschuwt de organisatie voor een extra kost van 11 miljard dollar (ongeveer 9,5 miljard euro) in 2025 als gevolg van knelpunten in de toeleveringsketen. Voeg daar de hoge SAF-prijzen aan toe, en de kans is groot dat luchtvaartmaatschappijen die kosten zullen doorrekenen aan de passagier door duurdere vliegtickets.

De strijd om duurzamer te vliegen lijkt dus ook een strijd om betaalbaarheid te worden.