We shoppen steeds meer online. Maar het zijn vooral buitenlandse winkels die profiteren: Zalando, Coolblue en Bol.com. En daar wringt het schoentje: er verdwijnen dus jobs in de klassieke winkelsector in België en er komen steeds meer jobs bij in de e-commerce in het buitenland. België paste ondertussen z’n wetgeving een beetje aan, maar dat stopt de trend niet.

Het zijn booming times voor de e-commerce. De online sector voor winkelen had in 2016 al een fantastisch jaar, met 15 procent groei. We spendeerden met z’n allen 7,4 miljard euro. Grootste spelers Bol.com, Coolblue en Zalando gaan allemaal zwaar vooruit, Bol.com zelfs met 50 procent. Dat zat aan 1,4 miljoen klanten vorig jaar. Zalando verkocht een vierde meer kleding, Coolblue verkocht de helft meer van zijn elektronica.

Maar voor dit jaar voorspellen ze nog eens 15 tot 20 procent groei erbij, een nieuw record dus. De grootste groei dit jaar zit in voeding volgens Comeos, de federatie van winkels. Want we kopen nu vooral kleding en elektronica online, maar eten gaat een grotere plaats innemen, voorspellen ze.

Het zijn vooral de Belgische supermarkten die zich met nieuwe online-systemen op die markt smijten. Zowel Delhaize als Carrefour hebben nieuwe leverdiensten voor hun webshop. Delhaize heeft ook een maaltijdbox, een beetje zoals HelloFresh: een doos met ingrediënten en recepten. Ondertussen hebben ook Carrefour en Colruyt zo’n maaltijdbox in de aanbieding.

Maar wie profiteert van die enorme groei? Wel, vooral buitenlandse bedrijven, want de meeste spelers zoals Zalando, Coolblue of Bol.com zijn niet Belgisch. Meer dan de helft van de Belgische aankopen gebeurt dus eigenlijk in het buitenland, vooral Nederland.

4.200 jobs erbij, amper 200 voor België…

En zo gaan de extra jobs ook niet naar België. Want die jobs zijn er echt wel. Zalando, Coolblue en Bol.com spreken van in totaal 4.200 extra banen. Bij Bol.com zijn dat er 700 tot 800 extra. Maar daarvan komt er geen enkele in België. Bij Zalando komen er 2000 jobs bij, en bij Coolbleu spreekt men van 1.500 nieuwe jobs. Daarvan zijn er welgeteld 200 voor België, enkel Coolblue wil hier gaan aanwerven.

Geen van de drie grote spelers heeft hier een distributiecentrum. De pakjes worden dus meestal in Duitsland of vooral Nederland gemaakt, en vervolgens naar België verstuurd.

Comeos, de federatie van Belgische winkels, heeft het over een slagveld. “Doordat al die investeringen naar het buitenland vloeien, liep België al zo’n 20.000 banen mis. En als er niet vlug iets verandert, kunnen daar de komende vijf jaar nog eens 10.000 à 15.000 jobs bovenop komen. Dat is drie keer Ford Genk, hè”, zegt topman Dominique Michel in Het Laatste Nieuws.

Voor 100 euro per werknemer in Nederland, ben je 120 euro kwijt in België

Volgens Comeos hadden Zalando, Bol.com en Coolblue perfect wél een distributiecentrum hier kunnen inplanten. Maar het omgekeerde gebeurt: Belgische winkels gaan net weg tot over de grens. De reden is simpel: het kost veel minder in Nederland om iemand te laten werken, vooral ’s nachts. “Voor elke 100 euro die je daar uitgeeft, ben je er in België 120 kwijt. Daar komt nog bij dat de rekening voor nachtwerk in België al om 20 uur begin te lopen, waar dat in Nederland pas vanaf middernacht is, én dat het hier veel lastiger is om piekmomenten op te vangen door jobstudenten in te zetten. En dat terwijl in e-commerce net alles om flexibiliteit draait.”

De federale regering kondigde nochtans al verschillende keren aan “dat het e-commerce makkelijker zou maken”. Want Belgische politici zijn perfect op de hoogte van het probleem. Maar blijkbaar vinden ze het niet erg dat de boot van online shoppen compleet gemist wordt. Comeos heeft daarbij zware kritiek op minister van Werk Kris Peeters (CD&V). Die zette de deur open voor loonakkoorden over nachtwerk op niveau van elk bedrijf. Maar dat lost niets op, volgens de Belgische winkelfederatie.