Of je nu een stoner of een hater bent: je hebt je sowieso al eens afgevraagd of dat allemaal wel goed is voor de hersenen, zo’n jointje. Sommigen zweren bij hoog en bij laag dat marihuana een pijnstiller zonder bijwerkingen is, maar velen kennen ook wel iemand die er depressief, psychotisch en angstig van is geworden. Maar wat is daar nu van waar? 

Mensen die wel eens een jointje aansteken zijn vaak nogal lyrisch over de effecten: je wordt er gewoon wat chill van, het heeft een aangetoonde pijnstillende werking en zo veel kwaad kan het niet. Maar voor elke tien verhalen waar het goed gaat, circuleert er ook wel eentje over iemand die totaal flipte, een zware angstaanval kreeg of zelfs psychotisch werd.

Het van horen zeggen hebben is natuurlijk niet de beste bron. Maar de wetenschap stelt zich al langer vragen over de werking van wiet, marihuana en al de bijproducten van het plantje. Want dat verschillende mensen anders reageren, da’s duidelijk. Heeft het te maken met een soort gevoeligheid? Heeft het te maken met het soort plant of staat het daar volledig los van?

Indica en Sativa

Laten we eerst even kijken naar de verschillende soorten varianten. Als we naar de cannabisplant kijken, dan is er wetenschappelijk (en wettelijk) géén verschil tussen de zogenaamde indica’s en sativa’s. Het gaat technisch gezien om varianten op dezelfde plant. De ene is al wat groter en groeit sneller, het blad ziet er lichtjes anders uit én ze hebben een ander effect.

Indicaplanten staan vooral bekend omdat ze het ‘stone’-effect geven. Da’s een lichamelijke thrill, die dus fysieke sensaties zoals smaak, aanrakingen en geluid versterkt. Je wordt er helemaal chill van, zowel lichamelijk als mentaal. High word je er niet van.

Meer opbrengst voor meer THC

Da’s de eigenschap van sativa’s, die zorgen ervoor dat je energiek, creatief, vrolijk en soms zelfs psychedelisch wordt én je wordt er niet moe van, wat je met een indica-variant wel kan voorhebben. Maar dat maakt zo’n plant ook meteen de favoriet van kwekers: hoewel een sativa een langere groeiperiode heeft en dus minder opbrengst, bepaalt de intensiteit van de high wel de verkoopswaarde van de wiet.

Maar, voor alle duidelijkheid, de cannabisplant is heel variabel en laat zich ook heel makkelijk vermengen met andere planten, dus de kans dat je een 100% sativa of indica te pakken krijgt is quasi nul. Het verschil tussen de twee is het niveau aan THC (tetrahydrocannabinol) en CBD (cannabidiol). Die eerste is de overheersende stof in de sativa’s en zorgt dus voor de high.

Flippen

Omdat cannabisplanten dus makkelijker te manipuleren zijn, en de markt voor een grotere high open ligt, komen er steeds meer soorten in coffeeshops die een uiterst hoge THC-waarde hebben, een niveautje dat je met home-grown-wiet gewoon niet kan bereiken. Er zijn een aantal onderzoeken die erop wijzen dat die toegenomen hoeveelheid THC verantwoordelijk zou zijn voor mensen die zware psychotische effecten ondervinden. Flippen dus.

Wat wiet precies doet in je brein, weten we nog niet honderd procent zeker, maar we weten wél waar het juist een impact heeft: op je endocannabinoide system. Dat is juist de plek in je hersenen die ervoor zorgt dat je een balans houdt tussen relaxatie en stimulatie: dus tussen een juiste angstreflex bij een oprecht noodgeval en lekker chillen als het kan. THC speelt met dat evenwicht, en dat wil zeggen dat het merendeel van de mensen er dus rustig van wordt.

Iedereen is anders

Daar komt nog bij dat het niet is omdat er een hoge hoeveelheid THC in je herbs zitten, dat iedereen er dezelfde reactie bij heeft. Dat kan je wegwuiven met het principe ‘iedereen is anders’, maar artsen en wetenschappers stellen zich al even die vraag. Want waarom is de ene persoon perfect happy met een bepaalde joint, terwijl de andere er spontaan een angstaanval van krijgt?

Wat wel duidelijk lijkt is dat een relatief hoge hoeveelheid THC te linken valt aan geheugenverlies. Dat komt zo goed als nooit voor bij gebruikers van CBD-marihuana. Dat wil niet zeggen dat zo’n acuut geheugenverlies váák voorkomt, maar net zoals veel onderzoeken naar cannabisgebruik zijn de meeste researchprojecten beperkt en gebaseerd op zelfrapportage. Een oorzaak vinden is zo nogal moeilijk.

Je hersenen groeien nog

Vandaar dat wetenschappers voorzichtig afraden om cannabis te gebruiken in de late pubertijd of vroege twintigerjaren, net het doelpubliek van veel verkopers. Op dat moment zijn de hersenen zich nog aan het vormen en cannabisgebruik beïnvloedt die vorming. Mensen die een aanleg hebben voor psychose zouden die zo wel eens per ongeluk kunnen triggeren. En eens je één keer zo’n episode hebt meegemaakt, wordt de kans op nog eentje, groter.

Maar wie heeft er dan aanleg voor psychose? Da’s een vraag die wellicht nog even onbeantwoord blijft, maar er gaan wel theorieën op die claimen dat psychoses en angstaanvallen veroorzaakt door cannabis, een DNA-kwestie zijn.

DNA

Pardon? Een studie uit 2003, met onderzoekers van Barcelona tot Melbourne, keek naar twee genetische markers en besluit daar twee dingen uit. Enerzijds heeft marihuana volgens deze studie geen effect op je cognitieve functies. ’t Is te zeggen: of je de marker wel of niet had, en wel of niet regelmatig joints rookte, had geen effect op je dagelijks leven.

Waar de onderzoekers wel een verschil zagen, was in geheugen- en emotie-afdeling. De genen die de researchers bestudeerden, worden namelijk vaak gelinkt aan psychotische episodes, depressie en angstaanvallen.

In je hoofd

Conclusie: de mensen die één van deze markers wél hadden, hadden duidelijk een effect op hun geheugen. Daarnaast zouden hoge niveaus aan THC de serotonineproductie vertragen. Serotonine ken je vooral als de stof in je hersenen die voor je humeur zorgt. Logisch gevolg: depressie. De hogere THC-niveaus zouden er in sommige mensen dus voor zorgen dat die productie stopt.

Lang verhaal kort: voor sommige mensen is een jointje gewoon niet de ultieme chill. Het voordeel: de kans dat je er last van krijgt is vrij klein. Het nadeel: je weet waarschijnlijk niet dat je deel uitmaakt van die groep tot het je overkomt. En het zit allemaal in je hoofd.