De mensheid heeft al zo’n 8,3 miljard ton plastic geproduceerd en het grootste deel daarvan is op vuilnishopen en in de natuur terechtgekomen. Echt verwonderlijk is het dus niet, dat onderzoekers nu hebben ontdekt dat per kilo zand op een Europees strand – van IJsland tot Zuid-Italië – al 250 stukjes plastic zitten. Maar het is toch weer een eye opener.

Veel plastic eindigt uiteindelijk in oceanen en langs de kust: we dumpen jaarlijks tussen 8 en 10 miljard kilo plastic in de zee. En daar vormt het plastic een bedreiging voor vissen, zeedieren en -vogels die het opeten of erin verstrikt komen te zitten.

Er zit ondertussen ook al zes keer meer plastic in onze zeeën dan plankton, de microbeestjes die de hele voedselpiramide in de oceanen ondersteunen.

Het plastic zit ook in het zand op onze stranden. In iedere kilo zand zitten gemiddeld zo’n 250 stukjes microplastic. Dat ontdekten Leidse wetenschappers met hulp van strandgangers uit heel Europa.

250 stukjes microplastic in één kilo strandzand

Studente Froukje Lots en haar begeleider Thijs Bosker ontdekten dat er in een kilo strandzand gemiddeld zo’n 250 stukjes microplastic zitten die kleiner zijn dan een halve centimeter. Plaatselijk kon het aantal microplastics oplopen tot 700 (IJsland) of zelf 1.500 (Italië) stuks per kilo.

Bosker vond eerder al een relatief hoog aantal plasticstukjes in Nederland, namelijk zo’n 500 per kilo op het strand bij Den Haag.

De Leidse wetenschappers, beiden verbonden aan het Leiden University College en het Centrum voor Milieuwetenschappen, analyseerden in totaal 23 locaties in 13 verschillende Europese landen.

Amper 10% gerecycleerd

Wereldwijd wordt momenteel amper 10% van het plastic gerecycleerd. Elk jaar produceren we het equivalent in gewicht van 1,1 miljard mensen aan plastic verpakkingen of 81.750.000 ton aan plastic.

Tegen 2020 gaat dat cijfer bijna verdubbelen, voornamelijk door het inhaalmaneuver in Aziatische landen en een aantal Afrikaanse, terwijl bij ons het niet echt zal toenemen, ons verbruik van plastic verpakkingen, maar ook niet echt spectaculair gaat dalen.

Plastic zakjes

We hebben het over heel, heel veel plastic, want, het weegt omzeggens niks. Neem nu plastic zakjes. Iedere aardbewoner gebruikt er gemiddeld 700 per jaar. We maken zoveel plastic zakken dat als je met de productie van één uur een ketting maakt, die zeven keer de wereld rond zou kunnen.

Met onze productie aan plastic zakjes per uur kan je heel Frankrijk twee keer bedekken. Van al die plastic zakjes in de wereld wordt momenteel hooguit 2% gerecycleerd. 10% van die zakjes belanden in zee.

Tegen de tijd dat je dit leest, drijft een plastic soup zoals de cluster van plastic wordt genoemd die samenkomt door de stroming in bepaalde delen van onze oceanen ongeveer 22 miljoen vierkante kilometer groot zijn. Plastic bedekt dus nu al een gebied dat groter is dan Rusland en 700 keer groter is dan België in onze oceanen. Je ziet dat niet omdat het samenkomt in plaatsen waar amper mensen zijn, zoals het midden van de Stille Oceaan en sinds kort ook aan de Noordpool.

Over tien jaar zal die oppervlakte nog eens verdubbeld zijn. Momenteel groeit de “plastic soup” in onze oceanen met acht voetbalvelden per seconden.

83% van het “drinkbaar” kraantjeswater in de wereld is besmet met microplastics bleek vorige maand nog. In Europa zitten per halve liter kraantjeswater dat je drinkt gemiddeld 2 stukjes plastic.