Antwerpen moest dé plek worden waar de N-VA zou klein gekregen worden. En CD&V-kopstuk Kris Peeters zou daar hoogstpersoonlijk voor zorgen, hij verhuisde speciaal daarvoor naar Vlaanderens grootste stad. Maar de campagne begint met een uitschuiver van jewelste. Want de komst van een ultra-conservatieve joodse kandidaat, die zelfs vrouwen de hand niet wil schudden, zette z’n eigen partij in lichterlaaie. Peeters kon na een dag aarzelen niet anders dan inbinden, maar de schade is geleden. 

Het lijkt wel alsof de uitdagers van Bart De Wever (N-VA) in Antwerpen er alles aan willen doen om op voorhand de eigen ruiten in te gooien. Want na de onwaarschijnlijke saga rond Tom Meeuws (sp.a), die het kartel Samen deed springen, is het nu de beurt aan Kris Peeters om zijn eigen miserie te organiseren.

“Peeters kan moeilijk naar anderen wijzen, deze crisis heeft hij volledig aan zichzelf te danken”, zo is te horen binnen CD&V zelf. De christendemocraten kijken met stijgende verbazing en irritatie naar wat hun federaal kopstuk in Antwerpen allemaal aan doet. Want de schade was deze keer wel nationaal voelbaar.

Peeters bood vorige jaar aan om vanuit z’n thuisbasis in Puurs te verhuizen naar Antwerpen, om daar een poging te doen de Antwerpse sjerp te veroveren. CD&V verschrompelde in de Koekenstad de afgelopen decennia, tot een partijtje dat onder de tien procent scoort. Maar de federale vicepremier riep zichzelf met veel overtuiging uit tot volwaardig kandidaat-burgemeester en vestigde zich in een appartement in de Goedehoopstraat. Die sjerp zou hij simpelweg veroveren door “op de wip” te gaan zitten: zichzelf nodig maken voor grotere coalitiepartners om aan een meerderheid te raken.

De komst van conservatief De Volder leverde intern al irritatie op

Burgemeester willen worden met een tiental procent, een vreemde aanpak die hij zowel in gesprekken met andere partijen in Antwerpen als openlijk in interviews aankondigde. Maar Peeters trok Antwerpen volledig naar zich: op de lijstvorming van CD&V had niemand enige greep, behalve hijzelf.

De komst van de conservatieve katholiek Jan De Volder, die de vijfde plaats kreeg op de lijst, was het eerste signaal voor partijgenoten om te twijfelen aan Peeters’ beoordelingsvermogen. Welke boodschap stuurde Peeters met die komst: iemand van de ‘harde lijn’ binnen de katholieke kerk op een ‘progressieve stadslijst’?

Solospeler in eigen partij

Met de komst van de ultraconservatieve jood Aron Berger ontspoorde de zaak helemaal. De chassidische jood lekte zelf z’n kandidatuur via Facebook (hij poste het nieuwtje zelf) en pakte zo Peeters duidelijk in snelheid. Want communicatief bleek de zaak onvoorbereid. Al vanaf ’s morgens vroeg zat overal op het radionieuws de boodschap “dat CD&V een kandidaat op de lijst had gezegd die weigert vrouwen de hand te schudden”. Een klein beetje opzoekwerk leverde nog meer aangebrande standpunten van Berger op: hij is tegen onverdoofd slachten, tegen jongens en meisjes op dezelfde school, en heeft het moeilijk met homo’s.

Op geen enkel moment hadden Peeters en z’n communicatiecel nog de regie in handen gisteren, tot grote irritatie van z’n partijgenoten. Binnen CD&V heeft Peeters lang niet enkel vrienden: z’n stijl als solospeler leverde de afgelopen jaren behoorlijk wat zere tenen. Dat hij nu in Antwerpen de partij nationaal schade aan het berokkenen was, daagde maar zeer traag. Want ’s morgens probeerde hij zich nog ervan af te maken met een tweet “dat alle kandidaten de gelijkheid tussen man en vrouw respecteren” en verder de boodschap dat de kandidatuur van Berger niet in vraag werd gesteld.

Beke wist van niets

Scherpe kritiek vanuit de eigen partij deed de boel kantelen. West-Vlaams kopstuk Hendrik Bogaert had het over “een rode lijn die overschreden werd”. Maar ook interne spelers zoals Vrouw & Maatschappij, die de stem van CD&V-vrouwen vormt, en Jong CD&V reageerden bijzonder scherp. Achter de schermen klonk de kritiek nog feller: had Peeters dit niet beter doorgedacht?

In de loop van de dag liep Peeters daarop langs bij partijvoorzitter Wouter Beke en kopvrouw Hilde Crevits, die de schade aan het opmeten waren. Peeters had Beke niet op voorhand ingelicht over de komst van Berger, “hij wist enkel dat er een kandidaat van de joodse gemeenschap op de lijst zou komen”, zo moest Peeters ’s avonds zelf op Terzake toegeven. In de pers circuleerde in de dagen daarvoor de naam van een andere prominente jood, Aaron Malinsky, al als mogelijke kandidaat voor CD&V: Beke wist dus van niets over de komst van de conservatieve Berger.

Helemaal ironisch werd het toen ook de conservatieve katholiek De Volder, die Peeters nota bene zelf op de lijst had gezet, zelf met kritiek kwam op de Antwerpse kopman, omdat de religieuze overtuigingen van Berger, die vrouwen geen hand wil schudden, zo slecht gekaderd werden. “Ik ben verrast dat men die dingen niet vroeger heeft uitgeklaard”, zo stelde De Volder op Radio 1.

“Die man moet duidelijkheid geven”

Peeters nam daarop de bocht. Plots moest “die man” zelf klaarheid scheppen. “Het is voor mij essentieel dat er snel duidelijkheid gegeven wordt door Berger zelf”, zo verklaarde de vicepremier. En dus zal Berger vrouwen wél de hand moeten schudden, of hij staat niet meer op de lijst, zo liet Peeters duidelijk verstaan. Een onmogelijk catch 22 voor de jood: zijn eigen achterban zal het hem niet vergeven als hij z’n geloofsprincipes afvalt. En dan is hij als politicus ook maar weinig meer waard, want verliest hij die stemmen. Zelfverminking voor Berger dus, waar zijn kopman Peeters hem toe dwingt.

Het is afwachten hoe het straks afloopt: om 11 uur wordt de man voorgesteld op de lijst. Oplossingen zoals “enkel vrouwen buiten de chassidische gemeenschap een hand geven”, of zelfs “enkel met een handschoen aan een hand geven” zouden kunnen. Maar de schade is ondertussen groot. “Waanzinnig, hoe er cadeau’s aan Bart De Wever worden uitgedeeld in Antwerpen”, zo was bij een CD&V-topper te horen.